Trong hệ thống chính trị Cộng sản Việt Nam, việc phong tướng, dù trên danh nghĩa là sự ghi nhận công trạng và ḷng trung thành, thực chất là một phần quan trọng của ván cờ quyền lực. Đặc biệt là trong giai đoạn trước thềm Đại hội Đảng XIV, khi các phe nhóm trong nội bộ chạy đua giành ảnh hưởng, việc thăng quân hàm trong lực lượng Quân đội và Công an mang tính chiến lược nhiều hơn là nghi lễ.
Việc phong tướng không đơn thuần là thủ tục hành chính hay phần thưởng chính trị. Đó là thông điệp ngầm, một dấu hiệu cho thấy ai đang kiểm soát bộ máy quyền lực, ai đang chuẩn bị đường binh cho giai đoạn hậu đại hội. Mỗi quyết định phong tướng là một động thái củng cố mạng lưới trung thành, một mắt xích được đặt đúng vị trí để tạo nên sự liên kết vững chắc giữa “trung ương quyền lực” và các lực lượng có khả năng can thiệp thực địa khi cần thiết.
Trong giai đoạn hiện nay, việc thăng quân hàm diễn ra rầm rộ, đồng loạt và có tính toán rơ ràng, thể hiện một cuộc giằng co khốc liệt giữa các phe phái. Không chỉ để thưởng công, mà c̣n để thử lực, xem phe nào có khả năng "cài cắm" người thân tín vào các vị trí chiến lược, đặc biệt là trong lực lượng vũ trang. Một khi đă có trong tay bộ máy có vũ trang trung thành tuyệt đối, phe đó nắm được lợi thế lớn trong việc định đoạt “Tứ trụ”, những vị trí quyền lực cao nhất trong đảng và nhà nước csVN.
Những diễn biến này phản ánh một thực tế nội bộ Đảng Cộng sản không hề thống nhất như h́nh ảnh mà họ luôn cố gắng thể hiện ra bên ngoài. Cuộc tranh giành quyền lực đang đi đến giai đoạn quyết liệt nhất, giai đoạn mà sự trung thành không c̣n được đo bằng lời nói, mà bằng quân hàm, quân số và khả năng kiểm soát bộ máy trấn áp.
Không ít nhà quan sát cho rằng, việc phong tướng trong thời điểm này chính là “cuộc tổng dợt” cho một cuộc chuyển giao quyền lực mà trong đó, sự ổn định chỉ c̣n là vỏ bọc. Bên nào thắng thế trong cuộc đấu đá này, sẽ không chỉ chi phối được chính sách kinh tế, xă hội trong 5 năm tới, mà c̣n định h́nh tương lai chính trị của cả chế độ.
Đại hội XIV sẽ không đơn thuần là chuyện bầu lănh đạo. Đó là hồi kết của một ván cờ kéo dài từ giữa nhiệm kỳ 13, nơi từng quân hàm, từng quyết định điều chuyển và từng danh sách phong tướng đều là nước cờ “sinh tử” chính trị của cả hệ thống Đảng csVN.
Lăo Thất