“Ghế Chủ tịch nước có… huông?” – Chuyện ‘leo Tứ trụ’ như chơi Jenga

Tứ trụ: leo cao mà không có “đai an toàn”
Trong chính trường xứ mình, lên hàng Tứ trụ – nhất là ngồi vào ghế Chủ tịch nước – mà không nắm được một trong hai “đai an toàn” là quân đội hoặc công an, thì sự nghiệp dễ… đổ như tháp ly champagne gặp động đất. Bằng chứng sống động: nhiệm kỳ 2021–2026 đã kịp… bốn đời Chủ tịch nước. Tốc độ thay người nhanh đến mức dân mạng đùa: “Ai speedrun chức Chủ tịch nước Any% thế?”

Kịch bản 2026–2031: “Giang – Cương” song hành
Theo kịch bản trên bàn cờ, ông Phan Văn Giang được dự đoán ngồi ghế Chủ tịch nước, còn Bộ trưởng Quốc phòng sẽ là ông Nguyễn Tân Cương. Ông Cương đang mang hàm đại tướng, vé vào Bộ Chính trị nhiệm kỳ tới coi như “check-in”. Ghế Bộ trưởng? Gần như chắc – mà trong từ điển chính trị, “gần như chắc” đồng nghĩa… 51% trở lên.

Có đàn em thân tín nắm Bộ Quốc phòng, ông Giang cũng yên lòng phần nào. Giống như đi đêm có đèn pin: không sáng choang cả con đường, nhưng đủ thấy… ổ gà.

Bộ Quốc phòng vs Bộ Công an: đội hình nào “một chạm” hơn?
Câu hỏi hóc búa: tân Bộ trưởng Nguyễn Tân Cương liệu có “điều tiết” được các mũi, cánh, vùng, quân, binh chủng và… vùng miền trong quân đội? Nói thẳng: rất khó. Bộ Công an vốn như một đội bóng kỷ luật, chạy pressing toàn sân; còn Bộ Quốc phòng thì nhiều binh chủng như nhiều câu lạc bộ liên minh – mỗi đội có fan riêng, truyền thống riêng và… nhóm chat riêng. Hô một tiếng “tấn công!” là phải chắc micro đã bật ở tất cả kênh.

Chiếc ghế Tổng tham mưu trưởng: “remote” của phòng máy
Tin hành lang rỉ tai: ghế Tổng tham mưu trưởng gần như sẽ về tay ông Nguyễn Hồng Thái – người Hưng Yên. Nếu đúng vậy, bản đồ ảnh hưởng Hưng Yên trong quân đội lại tô đậm thêm một mảng. Còn ông Phan Văn Giang? Càng lên cao càng giống nhạc trưởng: chỉ huy cả dàn thì oách, nhưng nếu tay trống, tay kèn, tay bass… đều là “người nhà” của một tỉnh có “phong trào văn nghệ” mạnh, thì nhạc trưởng sẽ phải vung đũa… đúng tông Hưng Yên.

“Huông” ghế Chủ tịch nước: có thiêng không kiêng cũng… run
Dân gian trêu: ghế Chủ tịch nước mấy năm nay có “huông”. Người nào lên cũng… mau đổi, như quần áo mùa mưa. Nếu một nhiệm kỳ nữa, ảnh hưởng Hưng Yên nắm trọn Bộ Quốc phòng, khả năng ông Giang chỉ “điểm danh” ở ghế Chủ tịch nước trong thời gian ngắn là kịch bản không thể loại trừ. Hôm nay thế thắng, năm năm nữa rất khó giữ nguyên vị thế – chính trị vốn như thị trường chứng khoán: bảng xanh hôm nay, mai có thể… tím tái.

Vì sao “nắm Quốc phòng” khó bằng “nắm Công an”?

Tổ chức phân tán: Quân đội là mạng lưới “đa tầng – đa binh chủng – đa khu vực”. Mỗi nơi có truyền thống, đường dây, nhân sự kế thừa riêng.

Văn hóa “đồng đội – sư đoàn”: Quan hệ nghề nghiệp sâu, dài, rộng – đổi người ở đỉnh chưa chắc đổi được nhịp ở đáy.

Lịch sử – địa phương: Một số “đường gân” mang màu sắc vùng miền. Mà chính trị vùng miền thì… không có phím tắt.

Nhiệm vụ kép: Vừa xây dựng chính quy hiện đại, vừa làm kinh tế – quốc phòng. Bấm chỗ này, chỗ kia có thể… tắt đèn theo.

Checklist “ngồi cho vững” ghế Chủ tịch nước

Ít nhất một “đai an toàn”: hoặc quân đội, hoặc công an – tốt nhất là… cả hai chằng chéo.

Đặt đúng “người gác cổng”: Tổng tham mưu trưởng, Cục tác chiến, các quân khu, binh chủng trọng yếu – phải hát cùng tông.

Thế cân bằng phe – vùng: Đừng để ai ôm cả micro, còn người khác cầm… dây loa.

Kế hoạch “mưa bão”: Chu kỳ thay người 5 năm giờ giống chu kỳ… bão áp thấp. Có phương án B, C, D trước khi mưa đến.

Đại hội cận kề: bàn cờ đã bày, tay ai vững?
Phe nào cũng đã “xếp cục đá” cho phần mình: người giữ ghế, người giữ cửa, người giữ… dấu. Ông Phan Văn Giang – nếu ngồi Chủ tịch nước – chỉ mong lần này “ngồi tròn một nhiệm kỳ”, để phá dớp “huông” ghế. Nhưng “huông” không phải mê tín; nó là cách dân gian gọi thống kê: bốn đời trong một nhiệm kỳ là dữ liệu đủ… lạnh lưng.

Năm kịch bản mini cho nhiệm kỳ tới (phiên bản hài hước)

Kịch bản “đèn xanh”: Giang – Cương phối hợp như tiki-taka; Tổng tham mưu trưởng “hợp âm”; ghế CTN ngồi 5 năm, thi thoảng thay nệm cho khỏi… “huông”.

Kịch bản “đèn vàng”: Hưng Yên tăng lực quá nhanh; CTN giữ hình ảnh, QP giữ thực quyền; cuối nhiệm kỳ đổi bài.

Kịch bản “mưa rào”: Nhân sự biến động theo quý; CTN bận ký – QP bận chỉnh đốn; dân không nhớ tên… vì đổi nhanh.

Kịch bản “đèn đỏ”: Phe khác thắng thế ở phút 89; ghế CTN lại thành băng chuyền sushi: đi một vòng… tới lượt khác.

Kịch bản “cầu vồng”: Các bên thỏa hiệp sâu; phân chia quyền – trách nhiệm rành mạch; “huông” được hóa giải bằng… cơ chế.

Lời cuối: đừng trách cái ghế, hãy nhìn cái… chân ghế
Người ta hay đổ tại “ghế có huông”, thật ra là do chân ghế lỏng – tức những điểm tựa quyền lực (quân đội, công an, nhân sự then chốt, cân bằng vùng miền) chưa siết chặt. Ghế nào cũng vững nếu chân ghế đóng đúng ốc; và ghế nào cũng lung lay nếu ốc để… “gần như chắc”.

Tóm lại: Nếu kịch bản Giang – Cương triển khai như đồn đoán, chìa khóa nằm ở việc Bộ Quốc phòng có “đồng ca” hay “hòa tấu ngẫu hứng”. Còn “huông” ghế Chủ tịch nước? Năm tới ta sẽ biết. Bởi chính trị là môn thể thao vua khác lạ: trọng tài, HLV, cầu thủ… có khi cùng một người. Khán giả chỉ xin một điều nho nhỏ: đổi người thì báo sớm – để kịp in lại lịch treo tường!