“NGUYÊN TỐ ĐẤT HIẾM” ĐÒN HIỂM CỦA TRUNG QUỐC?
(PHẦN 1)
-TẦM QUAN TRỌNG CỦA CÁC NGUYÊN TỐ TỪ ĐẤT HIẾM.
Đất hiếm (Rare-earth element - REE) là tên gọi chung của một nhóm 17 nguyên tố hóa học thuộc bảng tuần hoàn, bao gồm Scandi (Sc), Ytri 👍 và 15 nguyên tố của nhóm Lanthan (La, Ce, Pr, Nd, Pm, Sm, Eu, Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Tm, Yb, Lu).
Đất hiếm là nguyên liệu quan trọng trong nhiều lĩnh vực công nghệ cao như điện tử, quang điện, laser, vật liệu siêu dẫn, chất phát quang, xúc tác, nam châm, chế tạo vũ khí, thiết bị y tế… do vậy đây được xem là một nguồn tài nguyên rất quý giá.
Triển vọng về đất hiếm được hỗ trợ bởi các yếu tố cơ bản về cung và cầu mạnh mẽ khi thế giới hướng tới kỷ nguyên kinh tế mới, tập trung vào năng lượng sạch và những tiến bộ công nghệ.
Đất hiếm rất quan trọng đối với nhiều công nghệ quốc phòng , bao gồm máy bay chiến đấu F-35, tàu ngầm lớp Virginia và Columbia, tên lửa Tomahawk, hệ thống radar, máy bay không người lái Predator và loạt bom thông minh JDAM. Hoa Kỳ hiện đang chật vật để theo kịp tốc độ sản xuất các hệ thống này.
Trong khi đó, Trung Quốc đang nhanh chóng mở rộng năng lực sản xuất vũ khí và mua sắm các nền tảng và thiết bị vũ khí tiên tiến với tốc độ ước tính nhanh hơn Hoa Kỳ từ năm đến sáu lần .
ĐẤT HIẾM CÓ THỰC SỰ HIẾM?
Câu trả lời là: KHÔNG
Mặc dù không có câu trả lời chính xác, trữ lượng đất hiếm các quốc gia tạm được ghi nhận như sau:
-Nguồn thông tin thứ nhất:
Các quốc gia có trữ lượng đất hiếm lớn nhất thế giới bao gồm:
1- Trung Quốc: 44 triệu tấn.
2- Việt Nam: 22 triệu tấn.
3- Brazil: 21 triệu tấn.
4- Nga: 21 triệu tấn.
5- Ấn Độ: 6,9 triệu tấn
-Nguồn thông tin thứ 2:
1. Trung Quốc - 44 triệu tấn
2. Brazil - 21 triệu tấn
3. Ấn Độ - 6,9 triệu tấn
4. Australia - 5,7 triệu tấn
5. Nga - 3,8 triệu tấn
6. Việt Nam - 3,5 triệu tấn
7. Mỹ - 1,9 triệu tấn
8. Greenland - 1,5 triệu tấn
Mới đây, các nhà địa chất học Kazakhstan vừa thông báo phát hiện một mỏ đất hiếm với trữ lượng ước tính hơn 20 triệu tấn, nằm ở độ sâu 300m.
TẠI SAO TRUNG QUỐC THỐNG TRỊ THẾ GIỚI VỀ ĐẤT HIẾM?
- Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG:
Lợi ích tiềm năng của đất hiếm và các ứng dụng đất hiếm đã thấy rõ, những đi cùng đó là những vấn đề môi trường tiềm ẩn. Không như những loại khoáng sản khác, việc khai thác đất hiếm gây nguy hại cho môi trường lớn hơn nhiều lần so với khai thác và chế biến các loại khoáng sản khác như than đá, dầu mỏ.
Bởi không như những loại khoán sản khác, đất hiếm tồn tại những loại hợp chất có khả năng phóng xạ rất cao. Vì thế hai ảnh hưởng đầu tiên khi khai thác và chế biến đất hiếm là ô nhiễm phóng xạ và ô nhiễm hóa chất.
Cả hai hình thức ô nhiễm này đều mang lại những tác hại lâu dài và những hậu quả khôn lường cho môi trường sống và sức khỏe của con người.
- ĐẦU TƯ LỚN DOANH THU, LỢI NHUẬN THẤP.
Trong khoảng đầu năm nay, Adamas Intelligence dự báo rằng, từ năm 2022 đến năm 2035, giá trị của đất hiếm oxit được tiêu thụ bởi các ứng dụng chuyển đổi năng lượng sẽ tăng với tốc độ CAGR là 19,1%, từ 3,8 tỷ USD năm 2022 lên 36,2 tỷ USD vào năm 2035.
Một dự báo khác:
Thị trường dự kiến sẽ đạt doanh thu 20 tỉ đô la Mỹ vào cuối năm 2035, cao gấp đôi so với mức 10 tỉ đô la trong năm 2022.
Một tính toán của Viện nghiên cứu quốc phòng hoa kỳ cho biết, để không phụ thuộc Trung Quốc, Mỹ phải đầu tư 500 tỷ USD trong vòng 5 năm đầu kể từ 2024.
Điều này khiến cho các nhà đầu tư không mặn mà với việc khai thác, tinh chế các nguyên tố đất hiếm.
Đây phải là quốc sách bằng sự đầu tư của nhà nước.
Và các quốc gia có trữ lượng đất hiếm lớn như Brazin, Úc, Ấn Độ… kể cả Mỹ cũng từ bỏ khai thác, tinh chế đất hiếm như một quốc sách. Tất cả đều nhắm đến từ nguồn cung của Trung Quốc.
- RÀO CẢN VỀ SỞ HỮU TÀI NGUYÊN, LUẬT PHÁP…
CHÍNH SÁCH.
Với các quốc gia dân chủ như Mỹ sở hữu tư nhân về đất đai, cũng như luật pháp về bảo vệ môi trường khiến cho việc triển khai khai thác đất hiếm thường bị chậm trễ, phụ thuộc luật pháp ở mỗi bang, khiến chi phí cao.
Đây là lợi thế cho phát triển công nghiệp khai thác và tinh chế nguyên tố đất hiếm cho một quốc gia độc tài như Trung Quốc.
Đảng Cộng sản Trung Quốc có thể tập trung quyền lực, tài lực, vật lực, bất chấp ô nhiễm môi trường, không cần tính đến hiệu quả kinh tế để trở thành quốc gia thống trị cung cấp các nguyên tố đất hiếm trên toàn thế giới.
Trong khi các quốc gia khác lại lợi dụng Trung Quốc để tránh những hậu quả về ô nhiễm môi trường và hạn chế trong chính sách của mình.
Kết quả:
Trung Quốc sẵn sàng bằng bất cứ giá nào, kể cả sự sống còn của người dân Trung Quốc lao vào đầu tư phát triển công nghiệp sản xuất đất hiếm, theo đuổi mục đích trở thành quốc gia dẫn dắt thế giới bằng cách biến các quốc gia này lệ thuộc Trung Quốc vào các nguyên tố đất hiếm.
(Còn tiếp)