Giao tranh ác liệt vẫn tiếp diễn tại thành phố Pokrovsk khi quân đội Nga đang tiến hành chiến dịch kéo dài nhằm chiếm giữ trung tâm công nghiệp ở vùng Donetsk của Ukraine.
Nga "bẻ lái" chóng mặt tại Pokrovsk
Pokrovsk từng là nơi sinh sống của khoảng 60.000 người dân nhưng đă và đang trải qua các đợt pháo kích dữ dội kéo dài hơn một năm rưỡi. Giờ đây, cuộc chiến giành thành phố đă bước vào giai đoạn then chốt.
Giao tranh diễn ra ác liệt tại Pokrovsk. Nguồn: TASS
Các nhà phân tích quân sự phương Tây cho biết, quân đội Nga đă dần dần tiến vào vùng ngoại ô phía nam Pokrovsk, làm suy yếu hệ thống pḥng thủ của Ukraine và lợi dụng thời tiết cuối thu ngày càng xấu đi để điều động binh lính và thiết bị đến gần tiền tuyến hơn. Họ lưu ư, cuộc chiến tại Pokrovsk là cuộc chiến tiêu hao sinh lực, khiến các đơn vị Ukraine gặp nhiều khó khăn.
"Vấn đề chính là hậu cần. Các con đường hoàn toàn bị máy bay không người lái Nga chặn lại. Bất cứ phương tiện nào ra vào thành phố đều có thể bị phát hiện ngay lập tức”, Artem, một binh sỹ điều khiển máy bay không người lái Ukraine đang chiến đấu gần Pokrovsk cho biết. Trong điều kiện đó, các đơn vị của Ukraine, bao gồm cả các đơn vị thuộc Lữ đoàn 25, 7 và 68, vẫn nỗ lực pḥng thủ ở Pokrovsk và thành phố Myrnohrad - nằm cách đó khoảng 7 km về phía đông. Artem cho biết các cuộc giao tranh đă leo thang trong những tuần gần đây khi quân đội Nga tiếp tục các cuộc tấn công cơ giới.
“Họ điều động khoảng 10 xe bọc thép cùng lúc về phía vị trí của chúng tôi. Thông thường, chúng tôi có thể ngăn chặn chúng nhanh chóng, nhưng trong điều kiện sương mù, nhiều mây và mưa trong mùa đông, thời gian phản ứng của chúng tôi lâu hơn. Chúng tôi vô hiệu hóa hầu hết các phương tiện này, nhưng một số xe bọc thép vẫn xuyên qua hàng pḥng thủ và tiến vào vào thành phố”.
Michael Kofman, nhà phân tích quân sự tại Quỹ Carnegie v́ Ḥa b́nh Quốc tế, cho biết Quân đoàn Phản ứng Nhanh số 7 của Ukraine - đơn vị tiếp quản khu vực này vào tháng 7 - đă phải gồng ḿnh chống đỡ các cuộc tấn công của Nga trong điều kiện thời tiết ngày càng xấu đi và lực lượng dự bị hạn chế. Theo ông Michael Kofman, do có ít không gian để cơ động, các chỉ huy của Ukraine buộc phải điều chuyển nguồn lực khan hiếm từ vị trí bị này sang vị trí khác.
Các đơn vị Nga hiện đă tiến vào quận Shakhta, trung tâm công nghiệp của thành phố. “Một khi họ đă vào được thành phố, chúng tôi gần như không thể đánh bật họ ra ngoài. Họ ẩn náu trong các tầng hầm và đường hầm, chờ quân tiếp viện và di chuyển từ ṭa nhà này sang ṭa nhà khác. Đó là cách họ tiến quân”, binh sỹ Artem nói.
Ukraine sắp buông tay?
Giống như Bakhmut, Pokrovsk đă trở thành biểu tượng của sự kháng cự của Ukraine và là một trong những thành phố lớn cuối cùng ở miền nam Donetsk mà quân đội Nga quyết tâm chiếm giữ để làm bàn đạp tiến về các thành phố Druzhkivka, Kramatorsk và Sloviansk.
Trong chuyến thăm một bệnh viện quân y ở Moscow vào cuối tháng 10/2025, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố, Pokrovsk đă bị bao vây. Tướng Oleksandr Syrskyi – Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine đă bác bỏ tuyên bố này. Ông Syrskyi cho biết, lực lượng Ukraine "đang phải chịu được áp lực từ các lực lượng đối phương lên đến hàng ngh́n người. Họ đang t́m cách xâm nhập vào các khu dân cư và cắt đứt các tuyến đường tiếp tế của Ukraine". Tuy nhiên, ông Syrski khẳng định "không có sự bao vây hay phong tỏa nào" đối với thành phố.
Tổng thống Ukraine Zelensky cho rằng "mục tiêu số một của quân đội Nga là chiếm đóng Pokrovsk trong thời gian sớm nhất”. Ông cho biết, tốc độ của các cuộc tấn công gần đây của Nga đă chứng minh điều đó. Moscow đă tiến hành 220 cuộc tấn công chỉ trong ba ngày và bên trong thành phố hiện có khoảng 314 binh sĩ Nga đang hoạt động.
Với giá trị chiến lược và giá trị biểu tượng, Pokrovsk có thể mang lại những lợi ích chính trị đáng kể cho cả Kiev và Moscow. Giống như Bakhmut và Avdiivka, cuộc chiến này tại khu vực này đă làm dấy lên câu hỏi về việc các chỉ huy Ukraine sẽ cố gắng giữ thành phố trong bao lâu và liệu họ sẽ tiếp tục bám trụ hay sớm rút lui về các tuyến pḥng thủ ở ngoại ô.
Binh sỹ Artem - người điều khiển máy bay không người lái Ukraine cho rằng, không chỉ riêng Pokrovsk, t́nh h́nh ở thành phố Myrnohrad gần đó cũng đang xấu đi. Artem cảnh báo, việc giữ vững thành phố này ngày càng khó khăn, đồng thời hối thúc các chỉ huy cấp cao của Ukraine nên ban bố lệnh sơ tán sớm.
Theo một số nguồn tin, các cảnh quay từ máy bay không người lái cho thấy, lực lượng trinh sát Nga đă xuất hiện bên kia đường cao tốc chính nối Myrnohrad và Pokrovsk, phía đông làng Rivne. Việc Nga chiếm được ngă tư đường này sẽ khép chặt ṿng vây đối với Ukraine tại Pokrovsk và ở phía nam Myrnohrad.
“T́nh h́nh hỗn loạn đến mức khó có thể biết quân đội của chúng tôi đang ở đâu. Mặt trận đă trở nên quá mỏng manh đến nỗi binh sỹ Nga có thể ở phía sau chiến tuyến của chúng tôi và ngược lại. Giờ đây, cuộc chiến đang diễn ra trên từng mét đất”, Artem lưu ư.
Điều ǵ xảy ra tiếp theo?
Binh sỹ Artem cho rằng Ukraine đă đạt được mục tiêu chính tại Pokrovsk: buộc Nga phải huy động mọi nguồn lực vào trận chiến kéo dài hơn một năm, qua đó làm suy yếu đáng kể sức mạnh của đối phương. Theo Artem, thước đo thực sự của thành công nằm ở việc Ukraine có thể phá hủy nhiều trang thiết bị quân sự của Nga, củng cố hệ thống pḥng thủ phía sau và kéo dài thời gian chuẩn bị cho các chiến dịch kế tiếp.
Nhà phân tích Michael Kofman đánh giá, t́nh h́nh đối với Ukraine hiện nay vẫn thuận lợi hơn so với giai đoạn giao tranh ác liệt quanh Avdiivka năm 2024.
Ông cho biết, quân Nga đang thiếu đà tiến công sau những chiến dịch làm tiêu hao sức mạnh chiến đấu. Họ chỉ có thể tiến rất chậm và không đủ khả năng duy tŕ áp lực mạnh dọc toàn tuyến. Chiến thuật mà Nga áp dụng chủ yếu dựa vào các nhóm bộ binh nhỏ đi bộ, len lỏi vào các ṭa nhà hoặc vị trí pḥng thủ rồi chờ tiếp viện.
Moscow không có khả năng điều động xe thiết giáp hay xe tăng để tận dụng lợi thế. Các đợt tấn công của Nga vẫn mang tính hạn chế và chưa đạt được bước đột phá mang tính quyết định, ông Kofman nhận định.
Nếu Pokrovsk thất thủ, lực lượng Nga có thể triển khai máy bay không người lái trực tiếp từ trong thành phố, biến nơi đây thành căn cứ tiền phương để tiếp tục đẩy quân Ukraine lùi sâu hơn về phía tây.
Nhà báo người Pháp Sébastien Gobert – tác giả cuốn sách viết về giới tài phiệt Ukraine – cho rằng Pokrovsk gần như thất thủ và câu hỏi đặt ra lúc này là Ukraine sẽ chuẩn bị ứng phó thế nào cho đợt tấn công lớn tiếp theo của Nga.
“Thành phố vẫn chưa thất thủ, nhưng chúng ta cần sớm rút ra bài học từ trận chiến này. Cần xem xét khả năng kháng cự của Ukraine trong những trận đánh sắp tới, đặc biệt về nguồn nhân lực”, ông Sébastien Gobert nhấn mạnh.
Ông Gobert chỉ ra rằng, Ukraine gặp rất nhiều vấn đề trong quá tŕnh huy động, tuyển quân và huấn luyện binh sỹ. Trái lại, Nga vẫn tuyển thêm được hàng ngh́n binh sĩ mỗi tháng, vượt xa khả năng của Ukraine.
“Pokrovsk là một phép thử nữa cho Ukraine. Vẫn chưa rơ Bộ chỉ huy tối cao Ukraine lựa chọn bảo toàn lực lượng hay bám trụ đến cùng như ở Bakhmut – nơi họ chiến đấu tới phút cuối nhằm gây tổn thất tối đa cho đối phương. Bộ chỉ huy Ukraine hiện đă bị chỉ trích nặng nề v́ quyết định giữ thành phố quá lâu”.
Theo ông Gobert, trận chiến tại Pokrovsk không chỉ là thử thách quân sự mà c̣n là phép thử chính trị – đo lường mức độ tin cậy của chính phủ Ukraine, quân đội với người dân.