[Romano]

Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi có động thái hạ nhiệt với Trung Quốc khi tuyên bố Tokyo vẫn giữ lập trường lâu nay về chủ quyền của Trung Quốc với Đài Loan như tuyên bố 1972.Theo tờ South China Morning Post, trả lời chất vấn của một nghị sĩ vào ngày thứ Tư (3/12), bà Takaichi nói trước Quốc hội Nhật Bản rằng lập trường của Tokyo về vấn Đài Loan vẫn không thay đổi và viện dẫn cam kết năm 1972, giúp bình thường hóa quan hệ giữa Bắc Kinh và Tokyo.

Bà Takaichi khẳng định: “Lập trường của chính phủ Nhật Bản về vấn đề Đài Loan vẫn giữ nguyên như trong Tuyên bố chung Nhật-Trung năm 1972”.

Theo tuyên bố Nhật-Trung năm 1972, “Chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tái khẳng định rằng Đài Loan là một phần không thể tách rời của lãnh thổ Trung Quốc”, và chính phủ Nhật Bản “hoàn toàn hiểu và tôn trọng lập trường này”.

Tuyên bố chung cũng khẳng định Nhật Bản “kiên định giữ lập trường theo Điều 8 của Tuyên bố Potsdam”. Cùng với Tuyên bố Cairo năm 1943, các văn kiện này thường được Bắc Kinh viện dẫn như cơ sở pháp lý khẳng định chủ quyền của Trung Quốc đối với Đài Loan.

Phát biểu của bà Takaichi diễn ra gần một tháng sau khi bà tuyên bố trước Quốc hội Nhật Bản (ngày 7/11) rằng trong trường hợp Trung Quốc đại lục tấn công Đài Loan, Tokyo có thể xem đây là tình huống đe dọa sự sống còn và tiến hành phản ứng quân sự.

Dù Thủ tướng Takaichi nói rằng phát biểu trước đó của bà chỉ là “giả định” và cam kết sẽ tránh lặp lại trong Quốc hội, nhưng phía Bắc Kinh liên tục yêu cầu bà rút lại tuyên bố, bà từ chối thực hiện yêu cầu này.

Tuyên bố lần này của bà như một động thái nhằm xoa dịu căng thẳng với Trung Quốc thời gian qua. Thế nhưng, theo Xinhua ngày 3/12, Bắc Kinh tiếp tục kêu gọi Tokyo nghiêm túc nhìn nhận lại sự việc và rút lại những phát ngôn của mình.“Phía Nhật Bản phải chấm dứt can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc, tuân thủ nguyên tắc một Trung Quốc và thực hiện các cam kết chính trị đối với Trung Quốc bằng hành động cụ thể”, người phát ngôn Văn phòng Các sự vụ Đài Loan thuộc Quốc vụ viện, bà Trương Hàn, nói tại họp báo 3/12.