“Thế là vợ chồng tôi lo cưới vợ cho con trai.
Tôi không lấy ǵ làm buồn ḷng v́ cha mẹ tôi cũng đi cưới vợ cho tôi khi xưa.
Nhưng rồi con tôi muốn mua nhà. Nó tŕnh bày với vợ chồng tôi, nó mua nhà trăm rưỡi,
cần mượn nhà băng một trăm ngàn, nếu trả trong ba mươi năm th́ tổng số tiền nó phải trả cho nhà băng lên tới ba trăm ngàn.
Nghĩa là một trăm ngàn vốn với hai trăm ngàn tiền lời trong ba mươi năm. Nó muốn cha mẹ giúp đỡ cho nó mượn một trăm ngàn,
để nó trả dứt căn nhà ngay khi mua , không phải trả tiền lời cho nhà băng. Nếu nó phải trả ra số tiền ba trăm ngàn trong ba mươi năm, th́ mười năm cho một trăm ngàn . Nó sẽ trả cho cha mẹ một trăm ngàn trong mười năm là khả năng có thể.
“ Tôi bắt đầu thất vọng về con trai tôi. V́ gom hết tiền 401-K của cha mẹ th́ đủ một trăm ngàn cho nó mượn. Vợ chồng đă về hưu th́ tiền già gói gém cũng đủ sống, nhưng tiền đâu lo cho con em nó c̣n trong đại học để khỏi mượn nợ học như nó ?
Tôi suy nghĩ nhiều đêm, đằng nào cũng mất con rồi ! Đó là cái giá phải trả cho mưu cầu tương lai của con cái. Tôi đưa nó đến Mỹ chứ tự nó đâu đi một ḿnh được. Tôi sinh ra nó, chứ nó đâu tự xuất hiện trên đời này được…
“Nhưng tôi thất bại trong chuyện dạy nó sống đùm bọc với người thân.
Tôi có lỗi đă để nó hấp thụ lối sống ích kỷ của xứ sở này.
Đằng nào tôi cũng mất con rồi.
Nếu đồng ư cho nó mượn một trăm ngàn không tiền lời là tôi đă thẳng thắn nh́n nhận
ḿnh thua cuộc ; không bao giờ dạy được con quay lại lối sống đùm bọc nhau của người Việt ḿnh nữa.
Nhưng từ chối nó… th́ tôi mất luôn vợ ! V́ mẹ nào chả thương con, thương càng mù quáng t́nh mẫu tử càng lên ngôi.
Nó trả lời cho tôi câu hỏi :
- Tiền đâu để lo cho em nó ? "
"Th́ ba mẹ lấy tiền con trả hàng tháng để lo cho nó. "
Tôi định hỏi câu hỏi quan trọng nhất theo kinh nghiệm của tôi là :
- " Nhưng con có chắc là con sẽ trả cho ba mẹ hàng tháng.
Hay trả vài tháng… rồi quên luôn ?"
“Tôi thương vợ tôi nên đă làm điều tôi biết trước nhưng vẫn làm là tôi cho con trai tôi mượn một trăm ngàn.
Vợ tôi mất tinh thần nhiều năm sau đó v́ đúng là nó không trả.
Nhưng chúng tôi được trời phật cho lại đứa con gái muộn màng. Nó là nguồn an ủi, niềm vui c̣n lại cho vợ chồng tôi.
Lúc nào nó cũng vui vẻ nói là :
- Ba mẹ chết rồi th́ tài sản cũng để lại cho anh em con thôi. Th́ anh Hai cần trước th́ anh Hai lấy trước. Ba mẹ đừng có giận anh Hai nữa, chỉ tổn hao sức khoẻ cho ba mẹ thôi. C̣n con, nợ học th́ ai đi học ở Mỹ mà không nợ. Chừng con ra trường th́ con trả. Ba mẹ đừng lo nữa…
“ Con bé lạc quan nói sao làm vậy. Về sau, nó lấy chồng bên Cali nên về Cali sống.
Vợ tôi muốn bán nhà, dọn về Cali ở với con gái th́
thằng con trai không cho đi v́ bà nội phải ở Dallas để trông con cho vợ chồng nó đi làm…
Đến cái chết đột ngột của mẹ nó. Tôi muốn đưa bà ấy về Dallas để lo ma chay v́ bà ấy sống ở đây đă như là quê hương.
Nó ngại tốn kém nên lư lẽ bất dung t́nh với cả cha mẹ. Tôi không buồn sao được anh…”
***
Ôi, cái hôm đầu thu đó !
Nhớ lại sao mà buồn. Và tại sao lại có hôm nay, tôi đến giúp ông bạn bán Estate Sale, bán hết gia tài một lần để giă biệt.
Buổi chiều cuộc đời như không gian thu tràn ngập lá vàng bay, những nảy nở mùa xuân, khoe sắc hạ, thu úa, đông về…
Người ta có sống tới trăm tuổi th́ mùa thu thứ một trăm của cuộc đời cũng phải rời bỏ ngôi nhà không cần bật đèn giữa nửa đêm cũng biết lối đi tới nơi muốn tới .
Bán bỏ cả cái th́a khuấy ly cà phê mỗi sáng đă không thể nhớ nổi nó có trong nhà từ bao giờ mà người gia chủ chỉ nhớ chắc là khuấy ly cà phê bằng cái th́a khác sẽ không ngon .
Bức tranh mua garage sale có vài đồng bạc hồi mới qua Mỹ, nhưng không có nó trên tường nhà th́ cứ tưởng ḿnh đang ở chơi nhà bạn, hay nhà bà con chứ không phải nhà ḿnh; đến tiếng cái đồng hồ nhà ḿnh cũng khác hẳn tiếng đồng hồ nhà khác mà chỉ có ḿnh phân biệt được…
Lại c̣n nắm đất quê hương trên bàn thờ,
hồi ra đi ḿnh mang theo để nhớ đường về. Nhưng nó nằm im lặng đă bốn mươi năm.
Bây giờ người đem nó đi c̣n gởi lại nắm xương ở quê người th́ nắm đất quê hương ấy trở thành oan nghiệt.
Cho không ai lấy, bán chẳng ai mua, mà ném qua cửa sổ th́
hóa ra ḿnh đă biến thành thú vật.
https://www.youtube.com/watch?v=w4NGF78-aOo
Tôi ứa nước mắt trên tay lái, làm sao ông bạn tôi có thể sống sau hôm nay khi chính tay tôi bán hết những ǵ đă gắn bó với ông cả đời.
Tôi, chính tôi, đă tiếp tay thần chết sớm bắt ông rời bỏ thói quen và kỷ niệm; rồi rời bỏ tới người thân ; cuối cùng là rời bỏ cuộc đời…
Nhưng nhớ lại tâm sự đầu thu của ông , ông đi dự đám tang của vợ ông bên Cali như người quen biết cũ , mấy chục năm vợ chồng c̣n lại cái trống không trong ḷng già ; con trai ông đi dự đám tang của mẹ dửng dưng đến mức đường về,
anh ta nhắc ông trên phi cơ là :
- " Ba phải làm di chúc căn nhà lại cho con, v́ ba đi đột ngột như má th́ chính phủ lấy nhà…
****