Về điều này thì người viết có thể làm chứng là :

- Ông Nguyễn Đệ đứng tên chủ nhà có chứng cớ trên dưới 10 căn nhà, biệt thự trên ĐàLạt, Chợ Lớn và 3 căn nhà trên đường Pasteur, Sài Gòn.

Bố mẹ vợ của người viết ở ngay số 12 Pasteur, Sài Gòn.

Để tóm tắt về cuộc Trưng cầu Dân ý thì thời thế lúc ấy không cho phép đảo ngược tình thế như một tất yếu lịch sử.

Người viết không đi vào những chi tiết như ông Diệm là người tại chỗ, có quần chúng trong tay, tuyên truyền khắp ngang cùng ngõ hẻm thì phần thắng chắc chắn nắm trong tay mà phiếu bầu chỉ mang tính hình thức.

Thực tế chính trị thì phải nhìn nhận kết quả như vậy không thể khác được.

Cuộc Trưng cầu dân ý không hẳn chỉ thị một sự ủy nhiệm Người, còn chính là ủy nhiệm một thể chế mới cho Việt Nam.

Nó triệt tiêu một thể chế quân chủ đã lỗi thời mà mời gọi dân chúng tham gia vào chính thể cộng hòa trong tương lai.

Chính vì thế, Edward Miller đã có lý khi nhấn mạnh rằng tên cũ là Miền Nam việt Nam, nay đổi ra Việt Nam Cộng Hòa.


https://www.youtube.com/watch?v=Bojq124QyVg



[DCVOnline :

Mặc dù số phiếu được công bố cho thấy Diệm thắng với 98,9% phiếu bầu, cuộc trưng cầu dân ý không có quan sát viên độc lập và đầy gian lận bầu cử. Tại thủ đô Sài Gòn, Diệm được hơn 600.000 phiếu bầu, mặc dù chỉ có 450.000 người có tên trong danh sách cử tri đi bầu.

(Karnow, Stanley. Vietnam: A history. New York City: Penguin Books (1997, trang p. 223-224); Tucker, Spencer C. Encyclopedia of the Vietnam War. (2000). p 366).

Ở những đơn vị bầu cử khác, số phiếu bỏ cho Diệm cũng vượt quá số cử tri. (Jacobs, Seth. Cold War Mandarin: Ngo Dinh Diem and the Origins of America’s War in Vietnam. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. (2006) p. 95).

Cuộc trưng cầu dân ý đã bị lên án vì gian lận.

(Miller, Edward. Grand Designs, Vision, Power and Nation Building in America’s Alliance with Ngo Dinh Diem, 1954–1960. UMI. (2004) p.207).

Sử gia và nhà văn Jessica Chapman cho biết :

“Ngay cả những người biện hộ cho Diệm như Anthony Trawick Bouscaren và nhân viên CIA người Mỹ Edward Lansdale cũng đồng tình với những người chỉ trích thủ tướng gay gắt nhất về kết luận rằng chính phủ miền Nam Việt Nam không có khả năng hoặc không muốn tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý thực sự tự do, đại diện.”

(Chapman, Jessica. “Staging Democracy: South Vietnam’s 1955 Referendum to Depose Bao Dai“. Diplomatic History. 30 (4): 671–703. (September 2006) p. 692).

Một phúc trình của CIA viết năm 1966 cho rằng cuộc bầu cử bị thao túng nặng nề nhất trong 11 năm đầu lịch sử miền Nam Việt Nam. (Jacobs, Seth. Cold War Mandarin: Ngo Dinh Diem and the Origins of America’s War in Vietnam. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. (2006) p.40)]

****