Diva là một danh hiệu mà báo chí và khán giả Việt Nam thường dùng khi nhắc tên bộ tứ ca sĩ: Thanh Lam, Mỹ Linh, Hồng Nhung, Hà Trần. Người bảo bốn ca sĩ này cực kỳ xứng đáng Diva, kẻ bảo còn lâu mới xứng tầm. Vậy Diva thực chất là gì?

Diva - “Nữ thần” hay “Một vị thần”

Diva xuất phát từ một từ cổ tiếng Ý mang nghĩa “nữ thần”, bắt nguồn từ giống cái của từ Divus trong tiếng Latinh, có nghĩa là “một vị thần”.

Diva của thế giới mục đích ban đầu là ám chỉ những “đệ nhất quý bà” trong làng Opera mà theo tạp chí Time năm 2002 miêu tả: “Có thể định nghĩa Diva là một cái tôi nữ nhi điên khùng chỉ bù lại được phần nào nhờ chất giọng tuyệt vời”.

Tiêu chí của Diva thế giới được soi xét với hai tiêu chí là giọng hát và phong cách trình diễn sân khấu. Diva là một khái niệm mà ban đầu chỉ mang tính nghề nghiệp, nên xét trên khía cạnh nào đó thì đời tư của Diva không phải là tiêu chuẩn để đánh giá.


Cuộc bầu chọn cho các Diva trên thế giới thực tế chưa bao giờ xảy ra, mặc dù Diva là danh hiệu cả thế giới biết đến như một thương hiệu. Nguyên nhân có thể vì Diva là loại danh hiệu mà truyền thông và người hâm mộ tự phong cho các nghệ sĩ họ cảm thấy xứng đáng. Điều này gần giống như khi bạn cảm thấy ngưỡng mộ ai đó và tự phong cho họ một danh hiệu mà bạn nghĩ ra.

Có một chương trình mang tên Divas Live của kênh VH1 – Mỹ được biết đến khi “hội tụ” được những Diva hàng đầu thế giới vào hàng năm. Chương trình liên tục tổ chức từ năm 1998-2004 và bị hoãn lại tới 5 năm do các rắc rối tài chính và sự xuống cấp chất lượng “Diva” tham dự chương trình.

Đến năm 2009, chương trình này trở lại và đã vấp phải khá nhiều phản ứng khi mang lên sân khấu nhiều “Diva” còn quá trẻ và bị cho là chưa xứng tầm. Năm 2010 Divas Live vẫn được tổ chức và cuộc tranh luận “đề tài cũ, sự kiện mới” về những nghệ sĩ tham gia chương trình lại nổ ra.

Diva Việt Nam – giống và khác

Danh hiệu Diva Việt Nam về xuất xứ không khác gì nhiều so với Diva thế giới. Nó cũng là một danh hiệu tự phong bởi báo giới và người hâm mộ mà hiện nay phần nhiều vẫn dành cho 4 nữ ca sĩ: Thanh Lam, Mỹ Linh, Hồng Nhung và Hà Trần; khác hẳn với các danh hiệu như NSND, NSƯT khi được trao tặng bởi Nhà nước với những tiêu chuẩn rõ ràng.

Nhưng có điều khác với thế giới, Diva Việt Nam không được nhiều người dùng cho những nghệ sĩ thành danh đi trước như Lê Dung, Lệ Thu, Khánh Ly, Thái Thanh, Ý Lan… Chính điều này khiến cho nhiều người không chấp nhận danh hiệu Diva như một danh hiệu “thuần Việt” mà chỉ là du nhập và bắt chước thế giới.


Cuộc tranh cãi xung quanh khái niệm Diva Việt Nam đã xảy ra trong suốt một thời gian dài. Vì ai cũng có tiêu chí Diva của riêng mình nên việc phủ nhận hay đồng ý với một trong “tứ trụ” Lam – Linh – Nhung – Hà là không thể áp đặt.

Dù hiểu theo nguyên nghĩa hay biến nghĩa của từng quốc gia và thời đại, cũng khó có thể coi Diva là một tấm bằng khen mang đậm tính thành tích. Và Diva sẽ chỉ là một danh hiệu “hão” nếu ca sĩ không thật sự cống hiến đến từng hơi thở cho sự nghiệp ca hát khiến công chúng và giới chuyên nghiệp không thể phủ nhận.