Sau khi bị Việt Nam phản đối về việc các tàu hải giám Trung Quốc đă vi phạm vùng biển thuộc quyền chủ quyền của Việt Nam, cắt cáp thăm ḍ của tàu B́nh Minh 02 thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Khương Dư đă có một số b́nh luận.
Bà Khương Dư nói trong một tuyên bố đăng tải trên trang web của bộ này rằng: "Những ǵ mà các cơ quan liên quan của Trung Quốc đă làm là các hoạt động giám sát và thực thi luật pháp hoàn toàn b́nh thường ở khu vực biển thuộc thẩm quyền tài phán của Trung Quốc”.
Giống như mọi tuyên bố sau khi xảy ra những tranh chấp ở Biển Đông với các bên liên quan, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn khẳng định: "Trung Quốc đă cam kết bảo vệ ḥa b́nh và ổn định ở Biển Đông. Chúng tôi sẵn sàng làm việc với các bên có liên quan để t́m kiếm một giải pháp cho các tranh chấp liên quan”.
Hồi đầu tháng 3, tại các khu vực tranh chấp tại biển Hoa Đông và Biển Đông đă liên tiếp xảy ra những vụ việc có liên quan tới tàu, máy bay Trung Quốc. Trước phản ứng của Nhật, Philippines, ngày 8/3, phát biểu với báo chí ở Bắc Kinh, bà Khương Dư từng quả quyết: "Trung Quốc nắm giữ chủ quyền không thể tranh căi ở Biển Đông. Trung Quốc t́m kiếm giải quyết tranh chấp bằng tham vấn thân thiện với các quốc gia khác”.
Trở lại vụ việc tàu Trung Quốc cắt cáp thăm ḍ của tàu B́nh Minh. Hôm 27/5, quan chức Bộ Ngoại giao Việt Nam xác nhận sáng 26/5, trong khi đang tiến hành khảo sát tại lô 148 trong phạm vi thềm lục địa 200 hải lư của Việt Nam, tàu B́nh Minh 02 của PVN đă bị 3 tàu hải giám số 72, 17 và 84 của Trung Quốc cắt cáp thăm ḍ.
Lô 148 hoàn toàn nằm trong phạm vi thềm lục địa 200 hải lư của Việt Nam. Vị trí cáp thăm ḍ bị phía Trung Quốc cắt chỉ cách mũi Đại Lănh, tỉnh Phú Yên khoảng 120 hải lư, tức là c̣n 80 hải lư nữa mới đến ranh giới 200 hải lư. Khác với t́nh h́nh trong vịnh Bắc Bộ và vịnh Thái Lan, ở khu vực miền Trung vào phía Nam, trong đó có lô 148, thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam hoàn toàn không chồng lấn với thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của bất cứ quốc gia nào, kể cả Trung Quốc.
Địa điểm tàu B́nh Minh 02 bị cắt cáp cách bờ biển đảo Hải Nam của Trung Quốc khoảng 340 hải lư. Do đó, việc tàu hải giám Trung Quốc cắt cáp thăm ḍ của tàu B́nh Minh đă xâm phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền của Việt Nam đối với thềm lục địa của ḿnh. Là một thành viên của Công ước Luật Biển năm 1982 nhưng hành động này của Trung Quốc lại hoàn toàn trái với nghĩa vụ của ḿnh theo Công ước này.
Tàu hải giám 84 của Trung Quốc. Ảnh: sina.com
Đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam đă gặp đại diện Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội trao công hàm phản đối hành động nói trên của phía Trung Quốc, yêu cầu phía Trung Quốc chấm dứt ngay, không để tái diễn những hành động vi phạm quyền chủ quyền của Việt Nam đối với thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, đồng thời bồi thường thiệt hại cho phía Việt Nam.
Nội dung công hàm cũng nêu rơ hành động nói trên của Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền của Việt Nam đối với thềm lục địa của ḿnh, vi phạm Công ước Luật biển năm 1982 của Liên Hợp Quốc, trái với tinh thần và lời văn của Tuyên bố năm 2002 giữa ASEAN và Trung Quốc về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) cũng như nhận thức chung của lănh đạo cấp cao hai nước Việt Nam và Trung Quốc về việc không làm phức tạp thêm t́nh h́nh Biển Đông.
Biển Đông được coi là nơi cung cấp lộ tŕnh vận chuyển quan trọng cho thương mại hàng hải toàn cầu và với các nền kinh tế Đông Á vốn phụ thuộc vào nguồn năng lượng nhập khẩu từ Trung Đông. Đây c̣n là vùng đa dạng sinh học cực lớn, nguồn thủy sản dồi dào, và được tin là rất giàu tài nguyên dầu khí.
Trong bài nghiên cứu về Biển Đông đăng trên tạp chí Hàng hải và Thủy sản quốc tế KMI, tác giả Nazery Khalid khuyến cáo: "V́ lợi ích chung của các nước trong khu vực, Biển Đông cần được xem là nền tảng của sự thịnh vượng hơn là nơi tranh chấp hay đấu khẩu. Các quốc gia liên quan tới tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông nên tự ḿnh chấp nhận một tư thế linh hoạt hơn, ít hiếu chiến hơn trong vùng biển. Sẽ không có tác dụng trong việc thúc đẩy ḥa b́nh và thịnh vượng vùng biển khi mỗi người tham gia cuộc chơi có hành động gây hấn hay quan điểm cứng rắn để đảm bảo tuyên bố chủ quyền của ḿnh. Và, con đường ḥa b́nh thông qua các kênh ngoại giao cần được khai thác triệt để hơn là con đường dẫn tới căng thẳng gia tăng ở Biển Đông".
theo vnn