Tổ hợp pháo pḥng không Mark 15 Vulcan Phalanx CIWS được phát triển bởi chi nhánh Pomona thuộc công ty General Dynamics của Mỹ từ cuối những năm 1960 thế kỷ trước.
Tổ hợp lần đầu tiên thử nghiệm vào năm 1973, bắt đầu sản xuất hàng loạt năm 1978, đến năm 1980 được đưa vào trang bị.
 |
| Tổ hợp trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu |
Mark 15 Vulcan Phalanx CIWS là hệ thống vũ khí tự động, cho phép tự động sục sạo, phát hiện mục tiêu ở các dải bắn cho trước, đánh giá mức độ nguy hiểm của mục tiêu, lựa chọn các mục tiêu nguy hiểm nhất, đánh chặn, bám và xác định các tham số cơ động của mục tiêu, tiến hành khai hỏa, tự động hiệu chỉnh bắn trong chu tŕnh khép kín, ngăn chặn hỏa lực và đánh chặn mục tiêu mới.
 |
| Tự động sục sạo và phát hiện mục tiêu |
Tổ hợp gồm 2 tiểu hệ thống đa năng, được chế tạo theo kết cấu module (bệ pháo và tiểu hệ thống radar điều khiển hỏa lực). 5 module (pháo М61А1 với hộp đạn kèm theo, giá xoay với cơ cấu dẫn hướng và chân giá, bệ súng, anten radar với cơ cấu trợ dẫn, giá để hộp máy tính điện tử cá nhân) được lắp đặt trong một khối gọn cao 4,7m chiếm diện tích 5,5m2 trên trên boong tàu.
Trong thành phần tổ hợp c̣n có tiểu hệ thống điều khiển từ xa với bảng điều khiển và thiết bị hiển thị, được lắp đặt ở vị trí trắc thủ.
 |
| Có thể ngẩng với một góc 85 độ |
Pháo 6 ṇng 20mm М61А1 của công ty General Electric được chế tạo theo sơ đồ đa ṇng với khối ṇng có thể xoay liên tục khi bắn. Pháo và module anten được lắp đặt trên giá xoay được làm từ nhôm lá có khả năng dẫn động và dẫn hướng trên 2 mặt phẳng.
Radar xung hiệu ứng dople làm việc trong dải tần sóng vô tuyến 2cm. Máy thu phát của radar được kết nối với 2 anten ở các vị trí khác nhau.
 |
| Khả năng bắn đến tầm cao 1.470m |
Anten cao được sử dụng khi radar làm việc trong chế độ phát hiện mục tiêu trong khu vực cho trước, c̣n anten thấp sử dụng khi radar làm việc trong chế độ theo dơi và hiệu chỉnh bắn.
Sau khi mục tiêu nguy hiểm nhất bị phát hiện với sự hỗ trợ của máy tính điện tử cá nhân, mục tiêu này bị chặn bắt bằng kênh phát hiện và truyền kênh theo dơi đến anten, cho phép xác định chính xác tọa độ góc và vận tốc cơ động.
 |
Hiện nay tổ hợp này được trang bị cho tàu chiến hiện đại của nhiều
nước trên thế giới |
Trên cơ sở các dữ liệu này, máy tính điện tử cá nhân của tiểu hệ thống điều khiển hỏa lực tính toán điểm ngắm bắn và truyền mệnh lệnh chỉ huy đến cơ cấu dẫn hướng pháo. Khi mục tiêu tiếp cận phạm vi tiêu diệt giới hạn tiến hành tự động khai hỏa.
Trong những năm 1990, tổ hợp Mark 15 Vulcan Phalanx CIWS đă được lắp đặt trên hơn 404 tàu hải quân của các quốc gia trên thế giới như Mỹ, Anh, Canada, Hy Lạp, Nhật Bản, Đài Loan...
Các đặc tính cơ bản:
Loại vũ khí: pháo tự động 6 ṇng
Kích thước: 20x12mm
Nguyên tắc làm việc của hệ thống tự động: dẫn động từ bên ngoài
Tốc độ bắn: 3.000 phát/ phút
Góc ngẩng tối đa: 85 độ
Vận tốc dẫn hướng trên mặt phẳng đứng: 92 độ/s
Vận tốc dẫn hướng trên mặt phẳng ngang: 126 độ/s
Thời gian phản ứng: 2-3s
Cự ly bắn hiệu quả: 1,47km
Khả năng đạt đến tầm cao: 1.470m
Loại đạn: OFZ, Z-T, BPS-T
Trọng lượng đạn: 0,102kg
Trọng lượng bệ phóng: 5,42 tấn
Xem tổ hợp Mark 15 Vulcan Phalanx CIWS tiêu diệt mục tiêu:
Nguyễn Hưng (Tổng hợp)
theo GD