F-35B Lightning II vừa hoàn thành cuộc thử nghiệm hạ cánh theo kiểu thẳng đứng trên biển lần đầu tiên trên tàu đổ bộ USS Wasp của Hải quân Mỹ hôm 3/10.
F-35B thử nghiệm tại bang Maryland.
Thành công của thử nghiệm mở ra triển vọng giúp "lột xác" khả năng tác chiến của Quân đội Mỹ
Không kể một loạt những lo ngại về tầm hoạt động, tải trọng vũ khí và khả năng tàng h́nh, chương tŕnh F-35 thường xuyên là đối tượng được nhắm đến mỗi khí Bộ Quốc pḥng Mỹ lên kế hoạch cắt giảm ngân sách.
Thậm chí một bài viết gần đây trên tạp chí Thủy quân lục chiến Mỹ cũng đă đề nghị thay thế F-35B bằng F-22 Raptor và các loại máy bay tấn công khác.
Trong tất cả các mẫu máy bay thuộc dự án JSF th́ F-35B gặp nhiều trắc trở nhất. Thế nhưng việc xem F-35B là đối tượng chịu cắt giảm ngân sách có thể là một sai lầm lớn, bởi khả năng “độc nhất vô nhị” của nó có thể biến các tàu đổ bộ thành tàu sân bay loại nhỏ dùng để chiếm ưu thế trên không và tấn công chớp nhoáng. Thậm chí, F-35B có thể biến chiến hạm như tàu khu trục mang trực thăng lớp Hyuga của Nhật Bản trở thành các tàu sân bay thực sự.
Nghiên cứu các loại máy bay sử dụng cho những tàu sân bay hạng nhẹ không phải là một ư tưởng mới.
Trong Chiến tranh Lạnh, cả Liên Xô và Mỹ đều nghiên cứu các máy bay cất cánh và hạ cánh theo phương thẳng đứng (VSTOL) cho những đường băng nhỏ hẹp. Tiêu biểu là ḍng máy bay Harrier được Anh và Mỹ hợp tác sản xuất gồm AV-8A Harrier, AV-8B Harrier II and Sea Harrier. Trong đó Sea Harrier xuất phát từ các tàu sân bay tương đối nhỏ như HMS Invincible và HMS Hermes đă được Hải quân Hoàng gia Anh sử dụng rất thành công trong cuộc chiến tranh Falklands/Malvinas năm 1982 chống lại Argentina. Thế nhưng những mẫu khác như Yak-38 của Liên Xô lại tỏ ra kém hiệu quả với tầm hoạt động và tải trọng vũ khí hạn chế.
Các chuyên gia hải quân trên thế giới gần như tự bằng ḷng với thực tế rằng các máy bay có khả năng tác chiến hiệu quả cần những tàu sân bay lớn hoặc máy phóng, tuy rằng các máy bay VSTOL vẫn được sử dụng trong không lực nhiều nước như Anh, Tây Ban Nha và Ấn Độ. Trong cuộc chiến Libya vừa qua Mỹ cũng sử dụng loại AV-8B Harrier hoạt động từ tàu đổ bộ USS Kearsarge.
Với F-35B, Mỹ sẽ có 22 TSB?
Thực tế, trên thế giới không có tàu sân bay nào sánh được với các tàu sân bay lớp Nimitz của Mỹ. Các tàu sân bay của Anh hoặc Nga thường có kích thước nhỏ và chậm hơn các tàu Nimitz. Chẳng hạn như tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov, tàu sân bay lớn nhất thế giới không thuộc biên chế Hải quân Mỹ, chỉ lớn hơn một chút so với tàu đổ bộ lớp Wasp của Hải quân Mỹ, trong khi các tàu sân bay đang được Nga, Ấn Độ và Trung Quốc chuẩn bị đóng cũng chỉ có kích thước ngang ngửa với tàu đổ bộ lớn nhất của Mỹ. Do đó các tàu đổ bộ của Mỹ nếu kết hợp với F-35B hoàn toàn có khả năng đọ sức với những tàu sân bay loại tốt nhất của đối phương.
Trong khi đó, F-35B có thể kém hơn về tầm hoạt động, tải trọng vũ khí và khả năng tàng h́nh so với F-35A hay F-35C, nhưng lại có khả năng tác chiến vượt trội và dễ điều khiển hơn nhiều so với ḍng máy bay Harrier.
Ước tính nếu kết hợp được F-35B và các tàu đổ bộ th́ hải quân Mỹ sẽ ngay lập tức có thêm một hạm đội 22 tàu sân bay trong biên chế - một con số mà không có quốc gia nào đuổi kịp.
Hiện không có đối thủ tương xứng, F-35B cũng mở ra triển vọng cho thị trường xuất khẩu sang những nước có tham vọng biến các tàu chiến chở trực thăng thành những tàu sân bay hạng nhẹ.
Tóm lại, F-35B có thể giúp tăng cường sức mạnh của quân đội Mỹ “theo cấp số nhân”, biến những tàu đổ bộ với khả năng tác chiến hạn chế thành những tàu sân bay với khả năng tác chiến không thua ǵ các đối thủ nước ngoài.
Trường Giang (theo World Politics Review)