Người dân tại Sirte – quê hương của ông Gaddafi đang phải vật lộn với cuộc sống khi chiến tranh đă tàn phá cả nhà cửa lẫn phẩm giá của thành phố này.
Người dân không c̣n nhận ra được thành phố của ḿnh, nơi đă từng được ví là “Thủ đô của châu Phi”. Dưới thời của ông Gaddafi, Sirte đă được xây dựng với mục đích trở thành một cánh cửa mở ra quốc tế với những trung tâm hội nghị rất tráng lệ.
Ngỡ ngàng v́ sự tàn phá và tức giận v́ cái chết tức tưởi của ông Gaddafi
Chỉ trong 8 tuần chiến sự, từ “Thủ đô của châu Phi”, Sirte đă trở thành một đống đổ nát khổng lồ chứa đầy vỏ đạn pháo của cả 2 phe.
“Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ rằng sự phá hủy lại tàn khốc tới vậy”, một cư dân có tên Abu Abdul-Rahman chỉ cho phóng viên xem chiếc tivi lỗ chỗ vết đạn của anh.
Đồ đạc trong nhà của Rahman đều đă trở thành đồ phế thải. “Đây là những ǵ mà họ gọi là một cuộc cách mạng? Chúng tôi chọn cách chạy trốn, vậy mà họ vẫn phá hủy ngôi nhà của chúng tôi”, Rahman tức giận nói.
“Họ đối xử với chúng tôi như với động vật – những thứ không đáng được bảo vệ”, lời nói của Rahman hiện rơ sự tức giận và hổ thẹn.
Nh́n Sirte mà người xem có cảm giác như đang đứng giữa Stalingrad ở trong thế chiến thứ hai.
Người dân Sirte tỏ ra thất vọng trước những ǵ mà cuộc chiến và NTC đang làm đối với gia đ́nh và nhà của của họ.
“Tôi sống dưới chế độ của Gaddafi trong 42 năm. Ông ta chưa bao giờ sai quân đội tấn công nhà của chúng tôi. Gaddafi đă sống và hi sinh như một người đàn ông”, một người dân Sirte nói khi đứng trước đống đổ nát mà trước đây là ngôi nhà của ông. Ngọn cờ xanh biểu tượng cho chế độ cũ vẫn phấp phới bay trên một số ngôi nhà.
Người dân Sirte xếp hàng nhận đồ cứu trợ của tổ chức chữ thập đỏ. Họ không khỏi bàng hoàng khi cuộc sống và danh dự bị cướp đi chỉ sau vài tuần lễ.
Thêm nữa, h́nh ảnh thi hài nhà lănh đạo bị trưng bày trong pḥng lạnh tại thành phố Misrata lân cận khiến cho các thành viên của bộ lạc của ông Gaddafi cũng như nhiều người tại Sirte tức giận và thấy bị xúc phạm.
“Mọi người sẽ không bao giờ quên sự sỉ nhục mà ông ấy đă phải chịu đựng. Tôi không phải người trong bộ lạc của ông ấy, nhưng tôi nói với anh rằng, tôi sẽ không bao giờ quên những ǵ đă xảy ra với ông Gaddafi”, một người giấu tên cho biết.
Đă một tuần trôi qua kể từ khi Sirte thất thủ, nhưng nơi đây vẫn là một thành phố ma khổng lồ v́ gần như toàn bộ trong số 100.000 người dân Sirte đều đă bỏ trốn.
Vào ngày 27/10, phóng viên nước ngoài đă ghi nhận một vài đội cứu hộ đi trên những con đường ngổn ngang xác ô tô cháy xém và những ṭa nhà đổ nát. Các nhân viên y tế t́m kiếm xác chết nằm rải rác ở khắp nơi.
Thậm chí, ở một số khu vực của Sirte, mùi xú uế do xác người bị phân hủy khiến cho nhân viên y tế phải đeo mặt nạ. Họ thu lượm những xác chết bị cháy đen tới mức không thể nhận dạng và cho vào túi nilon.
Dấu hiệu thủ tiêu phe trung thành với ông Gaddafi
Chỉ trong vài ngày, khoảng 300 xác chết đă được t́m thấy và chôn cất. Những người dân địa phương đă chôn cất 25 thi thể vào ngày 26/10, trong đó có 10 xác chết trôi nổi trong một bể bơi với tay bị trói quặp về phía sau.
Tổ chức nhân quyền có trụ sở tại New York yêu cầu NTC điều tra về một kế hoạch thảm sát có liên quan tới cái chết của 53 người thuộc phe ủng hộ cho ông Gaddafi. Xác của những người này đă được t́m thấy tại một khách sạn bỏ hoang tại khu vực trước đó nằm trong quyền kiểm soát của phe trung thành với ông Gaddafi.
Những biểu ngữ phản đối và ủng hộ ông Gaddafi được sơn đầy trên các bức tường tại Sirte đă phản ánh sự chia rẽ sâu sắc trong xă hội có nhiều bộ tộc khác nhau của Libya.
Phóng viên ghi nhận những ḍng chữ như: “Misrata, thành phố kháng chiến”; “Allah, Muammar, Libya, đó là tất cả” xuất hiện khắp nơi tại Sirte.
Dù cho những lănh đạo của NTC ra sức kêu gọi sự thứ tha, bao dung và tái ḥa hợp dân tộc của mọi người dân Libya. Nhưng những ǵ c̣n lại sau cuộc chiến thật nặng nề với cả 2 phe.
“Có thứ ǵ đó đang bốc cháy trong tôi. Tôi muốn cầm vũ khí và đến Misrata”, một cư dân của Sirte nói.
Những người dân địa phương cho rằng NTC đă chủ định sử dụng lực lượng đông đảo trong suốt cuộc chiến để bao vây và dồn ép người ủng hộ cho ông Gaddafi tới Sirte để tàn phá nơi này, một thành phố nhận được nhiều ưu ái dưới thời ông Gaddafi.
“Vâng, Muammar đă chết. Nhưng những ǵ ông ta nói là sự thật, chúng là lũ chuột, kẻ khủng bố chứ không phải người cách mạng”, một cư dân khác ở Sirte tức giận nói.
Hữu Nghĩa (theo Reuters)