Các chuyên gia cho rằng, nếu Iran ngừng xuất khẩu dầu th́ EU sẽ buộc phải t́m nhà cung cấp thay thế. Tuy nhiên, điều đó không phải là dễ dàng.
Ngày 20/2, Iran tuyên bố sẽ ngưng xuất khẩu dầu sang Anh và Pháp nếu EU tiếp diễn “những hành động thù địch”.
EU sẽ phải đối mặt với khó khăn khi Iran quyết định ngưng xuất khẩu dầu cho khu vực này
Động thái này dấy lên nhiều lo ngại cho các nước châu Âu khi mà những nước như Hy Lạp, Ư và Tây Ban Nha chiếm khoảng 68% lượng dầu xuất khẩu của Iran sang châu Âu.
Các nước này cũng đang gặp khó khăn do t́nh h́nh kinh tế tồi tệ trong khu vực. Riêng Hy Lạp nhập khẩu tới 35% lượng dầu từ Iran. Năm 2011, các nước EU đă mua trung b́nh 600.000 thùng dầu của Iran mỗi ngày.
Các chuyên gia cho rằng, nếu Iran ngừng xuất khẩu dầu sang Liên minh châu Âu, EU sẽ cần t́m nhà cung cấp thay thế.
Anh và Pháp, hai quốc gia mà Iran đă ngừng xuất khẩu dầu vào ngày 19/2, không bị chịu ảnh hưởng quá nặng nề. Nhưng Hy Lạp đang đứng trước nhiều sức nặng của các vấn đề kinh tế và là nơi nhập khẩu dầu lớn nhất của Iran, rất có thể sẽ phải thông báo t́nh trạng khẩn cấp.
Nếu Iran ngừng giao hàng dầu sang EU trong ṿng vài ngày tới, châu Âu sẽ phải nhanh chóng t́m kiếm một nhà cung cấp mới, nhất là trong điều kiện thời tiết lạnh bất thường của tháng 2.
“Các nước châu Âu có thể sử dụng nhiên liệu dự trữ trong thời gian ngắn nhưng điều này sẽ không giải quyết vấn đề” - Hăng tin RIA Novosti dẫn lời nhà phân tích Vitaly Kryukov. Nhưng theo ông, châu Âu vẫn sẽ phải t́m kiếm các nhà cung cấp mới.
“Tuy nhiên, khu vực này có thể gặp khó khăn về kỹ thuật, bởi mỗi nhà máy lọc dầu được trang bị để xử lư một loại dầu thô khác nhau. V́ vậy, không phải dễ dàng để châu Âu có thể thay thế dầu mỏ của Iran bằng các nguồn cung cấp khác như Ả Rập Xê Út”. - Chuyên gia Valery Nesterov từ công ty đầu tư Troika Dialog cho biết.
EU sẽ phải t́m kiếm các nhà cung cấp mới nếu Iran ngưng xuất khẩu dầu sang.
Các chuyên gia c̣n cho rằng, sẽ không có nguồn xuất khẩu dầu ngắn hạn thay thế từ quốc gia Ả Rập Xê Út.
Theo ông Kryukov: “dầu có thể được nhập từ Lybia. Nước này hiện đang sản xuất 1,3 triệu thùng mỗi ngày, chỉ ít hơn so với trước chiến tranh 0,3 triệu thùng mỗi ngày.
Tính đến ngày 1/7, sản xuất và xuất khẩu dầu của Libya có thể đạt bằng mức trước chiến tranh”. Tuy vậy, Tripoli có thể đă có những hợp đồng dài hạn với các quốc gia khác.
Dầu mỏ của Nga cũng không thể là một giải pháp. Bởi Nga sẽ phải tăng sản lượng dầu để có thể xuất khẩu thêm vào thị trường EU. Thậm chí, nếu Nga có dư dầu th́ nước này cũng sẽ phải đối mặt với vấn đề vận chuyển tới miền nam châu Âu.
Trong khi ư tưởng của Nga để xây dựng một đường ống dẫn dầu Burgas-Alexandroupolis tới Hy Lạp gần đây đă bị gác lại.
Mặt khác, bản thân Iran khi quyết định dừng xuất khẩu dầu sang EU sẽ làm ảnh hưởng tới nền kinh tế của ḿnh. Nguyên nhân là ngân sách của Iran phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu dầu.
Chuyên gia Nesterov cho rằng: “Thâm hụt ngân sách của Tehran có thể lên tới hàng chục triệu đô la một ngày v́ xuất khẩu dầu và hóa dầu chiếm 70% -80% doanh thu của Iran”.
Như thế, sự căng thẳng kéo dài trong quan hệ Iran – phương Tây đều tác động không nhỏ tới cả hai bên. Ngoại trưởng Iran Ali Akbar Salehi đă bày tỏ tin tưởng rằng quan hệ giữa Iran và châu Âu sẽ được khôi phục.
Song điều đó c̣n phụ thuộc khá nhiều vào chuyến thăm tới Iran của đoàn đại biểu IAEA và các cuộc đàm phán tiếp theo giữa Tehran và nhóm G5 +1.
Ngọc Huyền (Theo rian)