Du khách đến thăm bãi biển của TP. Laguna (Brazil) sẽ được chứng kiến một cảnh tượng rất lạ. Các ngư dân ở đây biết nên quăng lưới vào thời điểm nào và bao giờ vì họ được cá heo giúp đỡ.

Theo nghiên cứu vừa được đăng trên tạp chí Biology Letters, chỉ có một nhóm cá heo gồm 20 con hợp tác với các ngư dân địa phương, còn những chú cá heo khác không hợp tác mà tìm nguồn thức ăn khác. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết chắc nguyên nhân tác biệt hai nhóm các heo này.

Cá heo tham gia vào mối quan hệ cộng tác này để bắt những đàn cá đối – loại cá không quan trọng đối với ngư dân địa phương. Chúng bơi cùng tàu thuyền của ngư dân đi đánh bắt hoặc ngay cả ở những vùng nước chỉ cao ngang đầu gối. Những chú cá heo thông minh sẽ ra tín hiệu bằng cách vẫy đuôi hoặc đầu để báo cho ngư dân biết họ nên thả lưới ở đâu và khi nào.


“Khoảng 200 ngư dân đánh bắt thủ công địa phương dựa hoàn toàn vào cá heo để đánh bắt cá. Các ngư dân không đánh bắt nếu không có sự trợ giúp của cá heo. Họ hiểu và nhớ từng con dựa trên dấu hiệu tự nhiên, và nhận ra tín hiệu của chúng chỉ bằng mắt thường,” nhà nghiên cứu Fábio Daura-Jorge ở ĐH Santa Catarina (Brazil) nói.

Các nhà nghiên cứu đã quan sát những chú cá heo ở Laguna, phân biệt từng con dựa vào hình dáng bên ngoài. Họ ghi lại những chú cá heo hợp tác với nhau và những con tham gia vào quá trình đánh bắt cá. Từ đó, các nhà nghiên cứu có thể dựng lại cấu trúc xã hội của 35 trong số 55 chú cá heo ở đây. Kết quả, họ phát hiện 3 mạng lưới xã hội biệt lập trong cộng đồng cá heo ở Laguna, trong đó chỉ có một nhóm hợp tác hoàn toàn với ngư dân địa phương. Mối quan hệ hợp tác này có vẻ đã được chúng tự học hỏi hoặc thừa hưởng từ các mối quan hệ trước, vì không có thứ gì trong môi trường ở đây ngăn cản những chú cá heo khác cùng tham gia.

Mối quan hệ hợp tác với ngư dân có thể là do cá heo thừa hưởng từ mẹ chúng, tương tự như cách các ngư dân cao tuổi ở địa phương truyền dạy cho con cháu họ cách phối hợp với cá heo để có kế sinh nhai.

Trúc Quỳnh (Theo Livescience)