Theo đề án công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) mới được Bộ trưởng Đinh La Thăng phê duyệt, từ năm 2012-2020 sẽ đầu tư đội tàu biển với tổng kinh phí lên đến 100.000 tỉ đồng.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia trong bối cảnh thiếu đơn hàng, đội tàu trong nước mặc dù đông về số lượng nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu vận chuyển th́ nên tính toán lại khoản đầu tư này.
Trao đổi với PV, tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên, Trung tâm Nghiên cứu kinh tế miền Nam (SVEC) đặt câu hỏi, số vốn 100.000 tỉ đồng để đầu tư đội tàu được lấy từ đâu?
Nếu lấy từ ngân sách nhà nước th́ lộ tŕnh và thời gian hoàn vốn là bao lâu? Nếu là vốn vay bên ngoài th́ lăi suất bao nhiêu, thời gian trả nợ bao lâu, Bộ GTVT tự trả được bằng lăi kinh doanh hay lấy của nhà nước?
“Nguyên tắc cơ bản của dự án kinh doanh là phải tự hoàn vốn và có lăi chứ không thể lấy ngân sách nhà nước để “bù lỗ” như trường hợp Vinashin”, ông Nguyên nói.
Dựa vào bản quy hoạch phát triển vận tải biển được Thủ tướng phê duyệt năm 2009, ông Nguyễn Văn Thụ, nguyên Viện trưởng Viện Quản lư giao thông vận tải cho biết theo quy hoạch đă được Chính phủ phê duyệt đến năm 2015 tổng trọng tải đội tàu biển đáp ứng nhu cầu vận chuyển từ 8,5 đến 9 triệu tấn/năm.
Tuy nhiên, trong đề án mà Bộ GTVT lập, dự kiến sẽ đầu tư đội tàu biển của Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) có tổng trọng tải xấp xỉ 15 triệu tấn vào năm 2015.
Ông Thụ cho rằng, con số mà Bộ GTVT đưa ra không khớp với quy hoạch của Chính phủ. Ngoài ra, đề án chỉ nhắc tới việc đầu tư cho Vinalines mà chưa thấy nhắc tới các đơn vị khác.
Theo ông Thụ, trong bối cảnh đội tàu của Việt Nam đang dư thừa về số lượng nhưng chưa đáp ứng được việc vận chuyển th́ Bộ GTVT nên tính toán lại đề án, hạng mục nào thực sự cần thiết th́ đầu tư, c̣n những ǵ chưa thật sự cần thiết th́ nên hoăn lại.
Qua trao đổi với PV, luật sư Trần Hữu Huỳnh, Phó tổng thư kư Pḥng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng trong bối cảnh thị phần vận tải đang giảm dần do sự phát triển mạnh của các hăng vận tải nước ngoài, các công ty vận tải trong nước đang phải bán tàu để trả nợ th́ việc đầu tư thêm đội tàu với số vốn lớn như vậy cần phải tính toán rất kỹ.
Để đầu tư một đội tàu lớn mạnh đủ sức cạnh tranh với các hăng tàu nước ngoài, Bộ GTVT cần phải vạch rơ chiến lược phát triển cụ thể gắn với t́nh h́nh hiện tại.
Theo báo cáo tài chính của các công ty vận tải biển, trong quí 1-2012 hầu hết các công ty vận tải biển tiếp tục thua lỗ, thậm chí một số công ty c̣n lỗ lớn.
Đơn cử như Công ty cổ phần Vận tải biển Vinaship quí 1-2012 lỗ 43,4 tỉ đồng, C̣n Công ty cổ phần Vận tải và Thuê tàu biển Việt Nam trong quí 1-2012 lỗ 21,12 tỉ đồng giảm 21,65% so với quí 1-2011.
Theo Lê Anh