VietBF - View Single Post

Hanna · 08-24-2012

Bốn v�ng đồng t�m

Thế giới theo quan điểm của Bắc Kinh l� một địa b�n chứa đầy bất trắc, bắt đầu từ những con phố b�n ngo�i cửa sổ của những nh� hoạch định ch�nh s�ch, đến bi�n giới tr�n bộ v� những tuyến giao th�ng h�ng hải c�ch xa h�ng ng�n dặm, đến những mỏ kho�ng sản v� c�nh đồng dầu lửa ở những lục địa xa x�i. Những mối đe dọa n�y được m� tả trong 4 v�ng đồng t�m. Trong v�ng thứ nhất, gồm to�n bộ l�nh thổ m� TQ đang cai quản hay khẳng định chủ quyền, Bắc Kinh tin rằng sự ổn định ch�nh trị v� t�nh to�n vẹn l�nh thổ của Trung Quốc đang bị c�c t�c nh�n v� c�c thế lực nước ngo�i đe dọa. So với c�c nước lớn kh�c, Trung Quốc phải đương đầu với một con số v� địch gồm c�c t�c nh�n b�n ngo�i đang t�m c�ch ảnh hưởng sự tiến h�a của TQ, th�ng thường bằng những đường lối m� chế độ cộng sản TQ cho l� g�y t�c hại đối với sự sống c�n của n�. C�c nh� đầu tư nước ngo�i, c�c cố vấn ph�t triển, c�c du kh�ch v� c�c du sinh tr�n v�o nước n�y, mỗi người đều mang theo � kiến ri�ng của m�nh về đường lối m� Trung Quốc n�n thay đổi. C�c tổ chức v� ch�nh phủ nước ngo�i hiện đang cung cấp t�i ch�nh v� kỹ thuật cho c�c nh�m hoạt động để ph�t triển x� hội d�n sự. C�c nh� bất đồng ch�nh kiến tại T�y Tạng v� T�n Cương nhận được hậu thuẫn tinh thần v� ngoại giao, v� đ�i khi cả sự hỗ trợ vật chất từ c�c cộng đồng d�n tộc sống rải r�c khắp thế giới v� từ c�c ch�nh phủ nước ngo�i c� thiện cảm. Dọc theo bờ biển, c�c nước l�ng giềng lại đang tranh chấp c�c v�ng l�nh hải m� Bắc Kinh khẳng định chủ quyền. Đ�i Loan th� được cai trị bởi một ch�nh phủ ri�ng, nhận được sự c�ng nhận ngoại giao từ 23 quốc gia, v� bảo đảm an ninh từ Mỹ.

Tại c�c bi�n giới Trung Quốc, c�c nh� hoạch định ch�nh s�ch đối diện một v�ng tr�n thứ hai gồm những quan t�m an ninh, do quan hệ của Trung Quốc với 14 nước l�ng giềng s�t n�ch.* Ngoại trừ Li�n bang Nga ra, kh�ng c� một nước n�o kh�c c� nhiều l�ng giềng tiếp gi�p như vậy. Trong đ�m l�ng giềng đ� c� 5 nước Trung Quốc đ� từng đ�nh nhau trong v�ng 70 năm qua (Ấn Độ, Nhật Bản, Nga, Nam Triều Ti�n, v� Việt Nam) v� một số quốc gia được cai trị bởi c�c chế độ thiếu ổn định. Kh�ng một nước l�ng giềng n�o của Trung Quốc nhận thấy lợi �ch quốc gia cốt l�i của m�nh ph� hợp với lợi �ch của Bắc Kinh.

Nhưng hiếm khi Trung Quốc hưởng được c�i xa xỉ l� c� thể giao thiệp với bất cứ một nước l�ng giềng n�o của m�nh trong một bối cảnh thuần t�y song phương. V�ng quan t�m an ninh thứ ba của TQ bao gồm t�nh h�nh ch�nh trị của 6 khu vực địa ch�nh trị chung quanh Trung Quốc: Đ�ng Bắc �, ch�u Đại Đương, Đ�ng Nam � tr�n đất liền, Đ�ng Nam � tr�n biển, Nam �, v� Trung �. Mỗi một v�ng n�y đều đặt ra những vấn đề ngoại giao v� an ninh khu vực phức tạp.

Sau c�ng l� v�ng thứ tư: đ� l� thế giới xa x�i nằm ngo�i khu vực l�ng giềng l�n cận của Trung Quốc. Trung Quốc chỉ mới thực sự x�m nhập v�o v�ng xa nhất n�y kể từ cuối thập ni�n 1990 v� cho đến nay chỉ nhắm v�o một số mục đ�ch giới hạn: để nắm vững nguồn c�c thương phẩm, như dầu lửa; để tiếp cận thị trường v� bỏ vốn đầu tư; để nhận được hậu thuẫn ngoại giao nhằm c� lập Đ�i Loan v� Đạt Lai Lạt ma của T�y Tạng; v� để chi�u mộ đồng minh ủng hộ lập trường của Trung Quốc về c�c qui phạm v� chế độ ph�p l� quốc tế.

Mỹ quốc kh� lường

Trong mỗi một của bốn v�ng an ninh đồng t�m n�y của Trung Quốc đều c� b�ng d�ng của Mỹ (omnipresent). Mỹ l� t�c nh�n từ b�n ngo�i can thiệp v�o c�ng việc nội bộ của Trung Quốc nhiều nhất, l� cường quốc đảm bảo nguy�n trạng (the status quo) tại Đ�i Loan, c� sự hiện diện hải qu�n sừng s� nhất tại Biển Đ�ng Trung Hoa v� Biển Nam Trung Hoa [tức Biển Đ�ng Việt Nam], l� đồng minh ch�nh thức hoặc kh�ng ch�nh thức của nhiều nước l�ng giềng của Trung Quốc, l� cường quốc chủ yếu đ� soạn ra v� bảo vệ c�c chế độ ph�p l� quốc tế hiện h�nh. Sự hiện diện đều khắp n�y của Mỹ h�m � rằng nhận thức của Trung Quốc về c�c động lực s�u xa của Mỹ sẽ x�c định cung c�ch m� người Trung Quốc đối ph� với hầu hết c�c vấn đề an ninh của m�nh.

Bắt đầu bằng chuyến viếng thăm Trung Quốc của Tổng thống Richard Nixon năm 1972, một loạt l�nh đạo Mỹ đ� li�n tục trấn an Trung Quốc về thiện ch� của họ. Ch�nh quyền của mỗi một tổng thống Mỹ đều tuy�n bố rằng sự thịnh vượng v� ổn định của Trung Quốc nằm trong lợi �ch của Mỹ. V� tr�n thực tế, Mỹ đ� l�m nhiều hơn bất cứ một cường quốc n�o kh�c để đ�ng g�p cho sự nghiệp hiện đại h�a của Trung Quốc. Mỹ đ� l�i k�o Trung Quốc v�o nền kinh tế to�n cầu; đ� gi�p người Trung Quốc tiếp cận c�c thị trường, vốn, v� c�ng nghệ; đ� đ�o tạo c�c chuy�n gia TQ trong c�c ng�nh khoa học, c�ng nghệ, v� luật ph�p quốc tế; đ� ngăn chặn nỗ lực t�i vũ trang to�n diện của Nhật Bản; đ� duy tr� ho� b�nh tr�n B�n đảo Triều Ti�n; v� đ� gi�p tr�nh một cuộc chiến tranh về đảo quốc Đ�i Loan.

Tuy nhi�n c�c nh� l�m ch�nh s�ch TQ thường nhớ kỹ những ch�nh s�ch v� h�nh vi của Mỹ m� họ coi l� thiếu th�n thiện. Họ thấy qu�n đội Mỹ triển khai chung quanh Trung Quốc, v� Mỹ đang duy tr� một mạng lưới rộng lớn gồm c�c quan hệ quốc ph�ng với nhiều nước l�ng giềng của Trung Quốc.Washingtonti ếp tục chống lại những nỗ lực của Bắc Kinh trong việc gi�nh quyền kiểm so�t Đ�i Loan. Mỹ thường xuy�n g�y sức �p l�n Trung Quốc về c�c ch�nh s�ch kinh tế v� duy tr� một loạt chương tr�nh ch�nh phủ v� tư nh�n nhằm t�m c�ch ảnh hưởng l�n x� hội d�n sự v� ch�nh trị TQ.

Bắc Kinh coi loạt h�nh động c� vẻ xung khắc n�y của Mỹ qua ba quan điểm ki�n định. Một l�, c�c học giả TQ coi tổ quốc m�nh như kẻ kế thừa một truyền thống n�ng nghiệp, mang t�nh chiến lược phương Đ�ng, đ� l� chủ h�a, giữ thế thủ, kh�ng b�nh trướng, v� t�n trọng đạo l�. Tr�i lại, họ coi văn h�a chiến lược phương T�y – nhất l� văn h�a chiến lược Mỹ – l� qu�n phiệt, giữ thế c�ng, theo chủ nghĩa b�nh trướng, v� vị kỷ.

Hai l�, mặc d� Trung Quốc hăng h�i chạy theo chủ nghĩa tư bản nh� nước (state capitalism), nhưng quan điểm của TQ về Mỹ vẫn c�n bị tư duy ch�nh trị M�c-x�t chi phối, cho rằng c�c cường quốc tư bản đang t�m c�ch b�c lột phần c�n lại của thế giới. Trung Quốc tin chắc c�c cường quốc phương T�y đang chống lại nỗ lực cạnh tranh của Trung Quốc nhằm chiếm t�i nguy�n v� c�c thị trường c� gi� trị gia tăng cao (higher-value-added markets). V� mặc d� Trung Quốc đang ở trong t�nh trạng thặng dư mậu dịch với Mỹ v� đang giữ một khối lượng tr�i phiếu khổng lồ của Mỹ, nhưng c�c nh� ph�n t�ch ch�nh trị h�ng đầu của Trung Quốc vẫn tin rằng người Mỹ đ� hưởng lợi nhiều hơn trong quan hệ mậu dịch bằng c�ch sử dụng lao động v� t�n dụng rẻ của TQ để sống vung v�t ngo�i mức thu nhập của m�nh.

Ba l�, c�c l� thuyết về bang giao quốc tế của Mỹ đ� trở n�n phổ biến đối với c�c nh� ph�n t�ch ch�nh s�ch trẻ tuổi của Trung Quốc, nhiều người trong số đ� đ� lấy những bằng cấp cao tại c�c đại học Mỹ. Bộ phận c� nhiều ảnh hưởng nhất trong l� thuyết bang giao quốc tế tại Trung Quốc l� c�i m� nhiều người thường gọi l� chủ nghĩa thực tiễn tiến c�ng (offensive realism), một l� thuyết cho rằng mọi quốc gia đều ra sức kiểm so�t m�i trường an ninh chung quanh m�nh đến mức tối đa m� c�c khả năng của m�nh cho ph�p. Theo l� thuyết n�y, Mỹ kh�ng thể tự m�n ngồi y�n để nh�n sự hiện hữu của một Trung Quốc h�ng mạnh v� v� thế Mỹ đang t�m mọi c�ch để l�m chế độ cầm quyền TQ trở n�n suy yếu hơn v� th�n Mỹ hơn. C�c nh� học giả TQ thấy được bằng chứng của � đồ n�y trong việcWashingtonk�u gọi d�n chủ v� việc Mỹ hậu thuẫn cho điều m� Trung Quốc gọi l� c�c phong tr�o ly khai tại Đ�i Loan, T�y Tạng, v� T�n Cương.

D� c� nh�n Hoa Kỳ chủ yếu qua lăng k�nh văn ho� chủ nghĩa, hay M�c-x�t, hay thực tiễn chủ nghĩa, hầu hết c�c nh� chiến lược TQ cho rằng một nước h�ng mạnh như Mỹ nhất định sẽ d�ng quyền lực để duy tr� v� tăng cường c�c đặc quyền của m�nh v� sẽ coi c�c nỗ lực của những nước kh�c trong việc bảo vệ lợi �ch quốc gia l� mối đe dọa cho an ninh của Mỹ. Giả định n�y đưa đến một kết luận bi quan: khi Trung Quốc trỗi dậy, Mỹ sẽ t�m c�ch ngăn chặn. Mỹ d�ng những từ ngữ c� t�nh c�ch xoa dịu; Mỹ ngụy trang h�nh động của m�nh dưới chi�u b�i t�m kiếm h�a b�nh, bảo vệ nh�n quyền, v� thiết lập một s�n chơi b�nh đẳng; v� đ�i khi Mỹ cũng đề nghị gi�p đỡ Trung Quốc thực sự. Nhưng Mỹ c� bản chất tr�o trở (two-faced). Mỹ c� � định tiếp tục l�m b� quyền to�n cầu duy nhất v� ngăn chặn kh�ng cho Trung Quốc trở n�n đủ mạnh để th�ch thức Mỹ. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2011 với b�o Liễu vọng, một tạp ch� của Nh� nước TQ, Ngh� Phong, Ph� chủ nhiệm Trung t�m Nghi�n cứu Hoa Kỳ thuộc Viện H�n l�m Khoa học X� hội TQ, đ� t�m tắt quan điểm n�y như sau: “Một mặt, Mỹ biết rằng Mỹ cần đến sự gi�p đỡ của Trung Quốc tr�n một số vấn đề khu vực v� to�n cầu, mặt kh�c, Mỹ lo ngại về một Trung Quốc h�ng mạnh hơn v� v� thế Mỹ d�ng nhiều phương tiện để l�m tr� trệ bước ph�t triển của TQ v� để uốn nắn TQ cho ph� hợp với c�c gi� trị Mỹ”.

Một nh�m nhỏ gồm phần lớn những nh� ph�n t�ch trẻ tuổi hơn của TQ, những người đ� nghi�n cứu kỹ ch�nh trị Mỹ, tranh luận rằng lợi �ch của TQ v� lợi �ch của Mỹ kh�ng ho�n to�n xung khắc. Theo quan điểm của họ, hai nước đủ c�ch xa nhau về kh�ng gian n�n lợi �ch an ninh cốt l�i của hai nước kh�ng nhất thiết phải xung đột. Hai nước c� thể c�ng nhau hưởng lợi nhờ thương mại v� c�c c�c lợi �ch chung kh�c.

Nhưng những người mang quan điểm n�y chỉ l� một thiểu số nhỏ b� so với c�c nh� chiến lược nằm ph�a b�n kia của lăng k�nh gồm phần lớn c�c vi�n chức trong qu�n đội v� c�c cơ quan an ninh, tức những người c� một c�i nh�n u �m về ch�nh s�ch của Mỹ v� thường c� tư duy đối đầu trong đường lối Trung Quốc cần phải đối ph� ch�nh s�ch Mỹ. Họ cho rằng Trung Quốc phải mạnh dạn th�ch thức Mỹ bằng qu�n sự v� rằng TQ c� thể thắng một cuộc chiến tranh, nếu n� xảy ra, bằng c�ch phải tiến nhanh hơn Mỹ về c�ng nghệ qu�n sự v� vận dụng điều m� họ cho l� tinh thần ưu việt của qu�n lực TQ. Quan điểm của họ thường được che đậy để tr�nh g�y lo sợ cho cả th� lẫn bạn của Trung Quốc.

08-24-2012	#2
Hanna R10 V� Địch Thi�n Hạ Join Date: Dec 2006 Posts: 88,250 Thanks: 11 Thanked 3,751 Times in 3,090 Posts Mentioned: 5 Post(s) Tagged: 0 Thread(s) Quoted: 8 Post(s) Rep Power: 109	Bốn v�ng đồng t�m Thế giới theo quan điểm của Bắc Kinh l� một địa b�n chứa đầy bất trắc, bắt đầu từ những con phố b�n ngo�i cửa sổ của những nh� hoạch định ch�nh s�ch, đến bi�n giới tr�n bộ v� những tuyến giao th�ng h�ng hải c�ch xa h�ng ng�n dặm, đến những mỏ kho�ng sản v� c�nh đồng dầu lửa ở những lục địa xa x�i. Những mối đe dọa n�y được m� tả trong 4 v�ng đồng t�m. Trong v�ng thứ nhất, gồm to�n bộ l�nh thổ m� TQ đang cai quản hay khẳng định chủ quyền, Bắc Kinh tin rằng sự ổn định ch�nh trị v� t�nh to�n vẹn l�nh thổ của Trung Quốc đang bị c�c t�c nh�n v� c�c thế lực nước ngo�i đe dọa. So với c�c nước lớn kh�c, Trung Quốc phải đương đầu với một con số v� địch gồm c�c t�c nh�n b�n ngo�i đang t�m c�ch ảnh hưởng sự tiến h�a của TQ, th�ng thường bằng những đường lối m� chế độ cộng sản TQ cho l� g�y t�c hại đối với sự sống c�n của n�. C�c nh� đầu tư nước ngo�i, c�c cố vấn ph�t triển, c�c du kh�ch v� c�c du sinh tr�n v�o nước n�y, mỗi người đều mang theo � kiến ri�ng của m�nh về đường lối m� Trung Quốc n�n thay đổi. C�c tổ chức v� ch�nh phủ nước ngo�i hiện đang cung cấp t�i ch�nh v� kỹ thuật cho c�c nh�m hoạt động để ph�t triển x� hội d�n sự. C�c nh� bất đồng ch�nh kiến tại T�y Tạng v� T�n Cương nhận được hậu thuẫn tinh thần v� ngoại giao, v� đ�i khi cả sự hỗ trợ vật chất từ c�c cộng đồng d�n tộc sống rải r�c khắp thế giới v� từ c�c ch�nh phủ nước ngo�i c� thiện cảm. Dọc theo bờ biển, c�c nước l�ng giềng lại đang tranh chấp c�c v�ng l�nh hải m� Bắc Kinh khẳng định chủ quyền. Đ�i Loan th� được cai trị bởi một ch�nh phủ ri�ng, nhận được sự c�ng nhận ngoại giao từ 23 quốc gia, v� bảo đảm an ninh từ Mỹ. Tại c�c bi�n giới Trung Quốc, c�c nh� hoạch định ch�nh s�ch đối diện một v�ng tr�n thứ hai gồm những quan t�m an ninh, do quan hệ của Trung Quốc với 14 nước l�ng giềng s�t n�ch.* Ngoại trừ Li�n bang Nga ra, kh�ng c� một nước n�o kh�c c� nhiều l�ng giềng tiếp gi�p như vậy. Trong đ�m l�ng giềng đ� c� 5 nước Trung Quốc đ� từng đ�nh nhau trong v�ng 70 năm qua (Ấn Độ, Nhật Bản, Nga, Nam Triều Ti�n, v� Việt Nam) v� một số quốc gia được cai trị bởi c�c chế độ thiếu ổn định. Kh�ng một nước l�ng giềng n�o của Trung Quốc nhận thấy lợi �ch quốc gia cốt l�i của m�nh ph� hợp với lợi �ch của Bắc Kinh. Nhưng hiếm khi Trung Quốc hưởng được c�i xa xỉ l� c� thể giao thiệp với bất cứ một nước l�ng giềng n�o của m�nh trong một bối cảnh thuần t�y song phương. V�ng quan t�m an ninh thứ ba của TQ bao gồm t�nh h�nh ch�nh trị của 6 khu vực địa ch�nh trị chung quanh Trung Quốc: Đ�ng Bắc �, ch�u Đại Đương, Đ�ng Nam � tr�n đất liền, Đ�ng Nam � tr�n biển, Nam �, v� Trung �. Mỗi một v�ng n�y đều đặt ra những vấn đề ngoại giao v� an ninh khu vực phức tạp. Sau c�ng l� v�ng thứ tư: đ� l� thế giới xa x�i nằm ngo�i khu vực l�ng giềng l�n cận của Trung Quốc. Trung Quốc chỉ mới thực sự x�m nhập v�o v�ng xa nhất n�y kể từ cuối thập ni�n 1990 v� cho đến nay chỉ nhắm v�o một số mục đ�ch giới hạn: để nắm vững nguồn c�c thương phẩm, như dầu lửa; để tiếp cận thị trường v� bỏ vốn đầu tư; để nhận được hậu thuẫn ngoại giao nhằm c� lập Đ�i Loan v� Đạt Lai Lạt ma của T�y Tạng; v� để chi�u mộ đồng minh ủng hộ lập trường của Trung Quốc về c�c qui phạm v� chế độ ph�p l� quốc tế. Mỹ quốc kh� lường Trong mỗi một của bốn v�ng an ninh đồng t�m n�y của Trung Quốc đều c� b�ng d�ng của Mỹ (omnipresent). Mỹ l� t�c nh�n từ b�n ngo�i can thiệp v�o c�ng việc nội bộ của Trung Quốc nhiều nhất, l� cường quốc đảm bảo nguy�n trạng (the status quo) tại Đ�i Loan, c� sự hiện diện hải qu�n sừng s� nhất tại Biển Đ�ng Trung Hoa v� Biển Nam Trung Hoa [tức Biển Đ�ng Việt Nam], l� đồng minh ch�nh thức hoặc kh�ng ch�nh thức của nhiều nước l�ng giềng của Trung Quốc, l� cường quốc chủ yếu đ� soạn ra v� bảo vệ c�c chế độ ph�p l� quốc tế hiện h�nh. Sự hiện diện đều khắp n�y của Mỹ h�m � rằng nhận thức của Trung Quốc về c�c động lực s�u xa của Mỹ sẽ x�c định cung c�ch m� người Trung Quốc đối ph� với hầu hết c�c vấn đề an ninh của m�nh. Bắt đầu bằng chuyến viếng thăm Trung Quốc của Tổng thống Richard Nixon năm 1972, một loạt l�nh đạo Mỹ đ� li�n tục trấn an Trung Quốc về thiện ch� của họ. Ch�nh quyền của mỗi một tổng thống Mỹ đều tuy�n bố rằng sự thịnh vượng v� ổn định của Trung Quốc nằm trong lợi �ch của Mỹ. V� tr�n thực tế, Mỹ đ� l�m nhiều hơn bất cứ một cường quốc n�o kh�c để đ�ng g�p cho sự nghiệp hiện đại h�a của Trung Quốc. Mỹ đ� l�i k�o Trung Quốc v�o nền kinh tế to�n cầu; đ� gi�p người Trung Quốc tiếp cận c�c thị trường, vốn, v� c�ng nghệ; đ� đ�o tạo c�c chuy�n gia TQ trong c�c ng�nh khoa học, c�ng nghệ, v� luật ph�p quốc tế; đ� ngăn chặn nỗ lực t�i vũ trang to�n diện của Nhật Bản; đ� duy tr� ho� b�nh tr�n B�n đảo Triều Ti�n; v� đ� gi�p tr�nh một cuộc chiến tranh về đảo quốc Đ�i Loan. Tuy nhi�n c�c nh� l�m ch�nh s�ch TQ thường nhớ kỹ những ch�nh s�ch v� h�nh vi của Mỹ m� họ coi l� thiếu th�n thiện. Họ thấy qu�n đội Mỹ triển khai chung quanh Trung Quốc, v� Mỹ đang duy tr� một mạng lưới rộng lớn gồm c�c quan hệ quốc ph�ng với nhiều nước l�ng giềng của Trung Quốc.Washingtonti ếp tục chống lại những nỗ lực của Bắc Kinh trong việc gi�nh quyền kiểm so�t Đ�i Loan. Mỹ thường xuy�n g�y sức �p l�n Trung Quốc về c�c ch�nh s�ch kinh tế v� duy tr� một loạt chương tr�nh ch�nh phủ v� tư nh�n nhằm t�m c�ch ảnh hưởng l�n x� hội d�n sự v� ch�nh trị TQ. Bắc Kinh coi loạt h�nh động c� vẻ xung khắc n�y của Mỹ qua ba quan điểm ki�n định. Một l�, c�c học giả TQ coi tổ quốc m�nh như kẻ kế thừa một truyền thống n�ng nghiệp, mang t�nh chiến lược phương Đ�ng, đ� l� chủ h�a, giữ thế thủ, kh�ng b�nh trướng, v� t�n trọng đạo l�. Tr�i lại, họ coi văn h�a chiến lược phương T�y – nhất l� văn h�a chiến lược Mỹ – l� qu�n phiệt, giữ thế c�ng, theo chủ nghĩa b�nh trướng, v� vị kỷ. Hai l�, mặc d� Trung Quốc hăng h�i chạy theo chủ nghĩa tư bản nh� nước (state capitalism), nhưng quan điểm của TQ về Mỹ vẫn c�n bị tư duy ch�nh trị M�c-x�t chi phối, cho rằng c�c cường quốc tư bản đang t�m c�ch b�c lột phần c�n lại của thế giới. Trung Quốc tin chắc c�c cường quốc phương T�y đang chống lại nỗ lực cạnh tranh của Trung Quốc nhằm chiếm t�i nguy�n v� c�c thị trường c� gi� trị gia tăng cao (higher-value-added markets). V� mặc d� Trung Quốc đang ở trong t�nh trạng thặng dư mậu dịch với Mỹ v� đang giữ một khối lượng tr�i phiếu khổng lồ của Mỹ, nhưng c�c nh� ph�n t�ch ch�nh trị h�ng đầu của Trung Quốc vẫn tin rằng người Mỹ đ� hưởng lợi nhiều hơn trong quan hệ mậu dịch bằng c�ch sử dụng lao động v� t�n dụng rẻ của TQ để sống vung v�t ngo�i mức thu nhập của m�nh. Ba l�, c�c l� thuyết về bang giao quốc tế của Mỹ đ� trở n�n phổ biến đối với c�c nh� ph�n t�ch ch�nh s�ch trẻ tuổi của Trung Quốc, nhiều người trong số đ� đ� lấy những bằng cấp cao tại c�c đại học Mỹ. Bộ phận c� nhiều ảnh hưởng nhất trong l� thuyết bang giao quốc tế tại Trung Quốc l� c�i m� nhiều người thường gọi l� chủ nghĩa thực tiễn tiến c�ng (offensive realism), một l� thuyết cho rằng mọi quốc gia đều ra sức kiểm so�t m�i trường an ninh chung quanh m�nh đến mức tối đa m� c�c khả năng của m�nh cho ph�p. Theo l� thuyết n�y, Mỹ kh�ng thể tự m�n ngồi y�n để nh�n sự hiện hữu của một Trung Quốc h�ng mạnh v� v� thế Mỹ đang t�m mọi c�ch để l�m chế độ cầm quyền TQ trở n�n suy yếu hơn v� th�n Mỹ hơn. C�c nh� học giả TQ thấy được bằng chứng của � đồ n�y trong việcWashingtonk�u gọi d�n chủ v� việc Mỹ hậu thuẫn cho điều m� Trung Quốc gọi l� c�c phong tr�o ly khai tại Đ�i Loan, T�y Tạng, v� T�n Cương. D� c� nh�n Hoa Kỳ chủ yếu qua lăng k�nh văn ho� chủ nghĩa, hay M�c-x�t, hay thực tiễn chủ nghĩa, hầu hết c�c nh� chiến lược TQ cho rằng một nước h�ng mạnh như Mỹ nhất định sẽ d�ng quyền lực để duy tr� v� tăng cường c�c đặc quyền của m�nh v� sẽ coi c�c nỗ lực của những nước kh�c trong việc bảo vệ lợi �ch quốc gia l� mối đe dọa cho an ninh của Mỹ. Giả định n�y đưa đến một kết luận bi quan: khi Trung Quốc trỗi dậy, Mỹ sẽ t�m c�ch ngăn chặn. Mỹ d�ng những từ ngữ c� t�nh c�ch xoa dịu; Mỹ ngụy trang h�nh động của m�nh dưới chi�u b�i t�m kiếm h�a b�nh, bảo vệ nh�n quyền, v� thiết lập một s�n chơi b�nh đẳng; v� đ�i khi Mỹ cũng đề nghị gi�p đỡ Trung Quốc thực sự. Nhưng Mỹ c� bản chất tr�o trở (two-faced). Mỹ c� � định tiếp tục l�m b� quyền to�n cầu duy nhất v� ngăn chặn kh�ng cho Trung Quốc trở n�n đủ mạnh để th�ch thức Mỹ. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2011 với b�o Liễu vọng, một tạp ch� của Nh� nước TQ, Ngh� Phong, Ph� chủ nhiệm Trung t�m Nghi�n cứu Hoa Kỳ thuộc Viện H�n l�m Khoa học X� hội TQ, đ� t�m tắt quan điểm n�y như sau: “Một mặt, Mỹ biết rằng Mỹ cần đến sự gi�p đỡ của Trung Quốc tr�n một số vấn đề khu vực v� to�n cầu, mặt kh�c, Mỹ lo ngại về một Trung Quốc h�ng mạnh hơn v� v� thế Mỹ d�ng nhiều phương tiện để l�m tr� trệ bước ph�t triển của TQ v� để uốn nắn TQ cho ph� hợp với c�c gi� trị Mỹ”. Một nh�m nhỏ gồm phần lớn những nh� ph�n t�ch trẻ tuổi hơn của TQ, những người đ� nghi�n cứu kỹ ch�nh trị Mỹ, tranh luận rằng lợi �ch của TQ v� lợi �ch của Mỹ kh�ng ho�n to�n xung khắc. Theo quan điểm của họ, hai nước đủ c�ch xa nhau về kh�ng gian n�n lợi �ch an ninh cốt l�i của hai nước kh�ng nhất thiết phải xung đột. Hai nước c� thể c�ng nhau hưởng lợi nhờ thương mại v� c�c c�c lợi �ch chung kh�c. Nhưng những người mang quan điểm n�y chỉ l� một thiểu số nhỏ b� so với c�c nh� chiến lược nằm ph�a b�n kia của lăng k�nh gồm phần lớn c�c vi�n chức trong qu�n đội v� c�c cơ quan an ninh, tức những người c� một c�i nh�n u �m về ch�nh s�ch của Mỹ v� thường c� tư duy đối đầu trong đường lối Trung Quốc cần phải đối ph� ch�nh s�ch Mỹ. Họ cho rằng Trung Quốc phải mạnh dạn th�ch thức Mỹ bằng qu�n sự v� rằng TQ c� thể thắng một cuộc chiến tranh, nếu n� xảy ra, bằng c�ch phải tiến nhanh hơn Mỹ về c�ng nghệ qu�n sự v� vận dụng điều m� họ cho l� tinh thần ưu việt của qu�n lực TQ. Quan điểm của họ thường được che đậy để tr�nh g�y lo sợ cho cả th� lẫn bạn của Trung Quốc.