VietBF - View Single Post - Quan hệ Việt � Trung: Thực tế bẽ b�ng hơn nhiều (Nguyễn Gia Kiểng)

Hanna · 08-31-2012

��Nếu ở Việt Nam c� một người kh�ng được quyền l�n �n bất cứ ai l� tay sai Trung Quốc th� người đ� ch�nh l� L� Đức Anh��

*

*

Giờ n�y, khi m� nhiều người nghĩ v� tin rằng Việt Nam chỉ c�n một chọn lựa l� ra khỏi thế lệ thuộc Trung Quốc v� nhanh ch�ng tiến đến thế đồng minh chiến lược với Hoa Kỳ v� c�c nước d�n chủ, ch�ng ta cần nhận định lại quan hệ Việt Trung một c�ch ch�nh x�c hơn. L� do l� v� sự thực c�n phũ ph�ng hơn nhiều người nghĩ. V� nếu qu� khứ c� khả năng tiết lộ những g� c� thể sẽ tới th� ch�ng ta phải rất cảnh gi�c nếu kh�ng muốn hụt hẫng một lần nữa.

Cho tới nay, theo c�i nh�n của nhiều người, Trung Quốc, sau khi thất bại trong chiến tranh bi�n giới 1979, *đ� cố l�i k�o Việt Nam v�o quỹ đạo của họ v� đ� th�nh c�ng; Đại Hội VI của Đảng Cộng sản Việt Nam đ� l� một bước đổi mới đầy hy vọng kh�ng may bị khựng lại v� đảo ngược; Nguyễn Văn Linh l� con người của một c�ch canh t�n dang dở; trong nội bộ ĐCSVN đ� c� đấu tranh giữa hai phe canh t�n th�n phương T�y v� bảo thủ th�n Trung Quốc v� sau c�ng phe bảo thủ đ� thắng v.v. Nhưng sự thực rất kh�c.

* C�i nh�n n�y kh�ng giải th�ch được một c�ch thuyết phục tại sao ĐCSVN đ� c� thể đổi hẳn ch�nh s�ch đối với Trung Quốc từ thế tử th� sang thế chư hầu ngoan ngo�n m� kh�ng g�y ra một chấn động lớn, bằng cớ l� cho đến nay �t người c� thể n�i một c�ch quả quyết ĐCSVN đ� quyết định thay đổi th�i độ đối với Trung Quốc v�o l�c n�o, hay tại sao mặc d� Việt Nam hết sức chiều l�ng Trung Quốc m� Trung Quốc lại cứ tiếp tục hạ nhục v� ch�n �p Việt Nam. L� do l� v� n� vẫn nằm trong một logic b�nh thường theo đ� mọi ch�nh quyền trước hết mưu t�m quyền lợi cho đất nước m�nh, họ c� lầm lẫn hay kh�ng l� chuyện kh�c. Logic n�y kh�ng đ�ng trong trường hợp của quan hệ Việt � Trung *như ch�ng ta sẽ thấy.

Nh�n lại quan hệ Việt � Trung đ�i hỏi một ph�n t�ch thấu đ�o những g� đ� xảy ra, điều n�y kh�ng dễ v� sự đảo ngược quan hệ Việt Trung đ� diễn ra một c�ch b� mật trong nội bộ của nh�m cầm quyền cao nhất trong đảng cộng sản, nghĩa l� bộ ch�nh trị (BCT) v� ban b� thư (BBT), ngay cả tuyệt đại bộ phận đảng vi�n cao cấp cũng kh�ng biết. Hơn nữa n� lại chủ yếu được quyết định qua những thảo luận miệng trong tập đo�n l�nh đạo m� c�c bi�n bản hoặc kh�ng c� hoặc vẫn c�n được giữ k�n. Trong ho�n cảnh đ� ta chỉ c� thể dựa v�o hồi k� của những người trong cuộc cuối đời hoặc c� những t�m sự muốn n�i ra hoặc c� những �n o�n giang hồ muốn thanh to�n.

Tập Hối Ức v� Suy Nghĩ của Trần Quang Cơ l� một t�i liệu qu�. �t ai c� điều kiện để theo d�i biến chuyển trong quan hệ Việt � Trung bằng �ng. �ng chủ tr� nh�m CP87 một nh�m nghi�n cứu chiến lược đối ngoại của đảng v�o giai đoạn chuyển hướng n�y. �ng cũng l� thứ trưởng đặc tr�ch vấn đề Campuchia, vấn đề gai g�c nhất giữa Việt Nam v� Trung Quốc v�o l�c đ�. �ng đại diện Việt Nam đ�m ph�n với đại diện Trung Quốc Từ Đ�n T�n v�o th�ng 6-1990, cuộc đ�m ph�n gay go cuối c�ng trước khi ch�nh quyền cộng sản Việt Nam thực sự đầu h�ng, đ�ng ra l� được Trung Quốc cho ph�p h�ng phục. Quan trọng hơn, Trần Quang Cơ l� một trong những người hiếm hoi c� kiến thức về thế giới v� bang giao quốc tế, một khả năng m� kh�ng ai trong số những l�nh tụ cộng sản cao nhất c�. Tuy vậy �ng Cơ chỉ l� một người thừa h�nh ngoan ngo�n. Nếu đ�i khi �ng c� những t�m sự u uất th� đ� cũng chỉ l� những trăn trở của một t�i trung. Trần Quang Cơ kh�ng c� c�i nh�n của người lấy quyết định, do đ� �ng quan t�m trước hết đến những g� thuộc phần nhiệm của m�nh. V� vậy trong hồi k� n�y c�c sự kiện kh�ng được chọn lựa v� sắp xếp theo tầm quan trọng đối với ch�nh s�ch đối ngoại m� theo tầm quan trọng của ch�ng đối với c� nh�n �ng. �ng kể kh� chi tiết những thảo luận về giải ph�p Campuchia v� những cuộc phỏng vấn của �ng với c�c b�o d� ch�ng chỉ c� một gi� trị rất tương đối nếu ta muốn t�m hiểu động cơ v� n�o trạng của những người quyết định ch�nh s�ch của Việt Nam v�o l�c đ�. Những điều Trần Quang Cơ kể lại v� vậy cần được hội nhập v�o d�ng thời sự của cả một giai đọan d�i mới c� gi� trị giải th�ch v� soi s�ng.

Trước hết h�y nh�n lại một c�ch tổng qu�t quan hệ Việt Trung.

Một c�ch ngắn gọn c� thể n�i cho tới cuối th�p ni�n 1960 ĐCSVN đ� giữ được thế c�n bằng của một đứa em ngoan giữa anh cả Li�n X� v� anh hai Trung Quốc, d� c� phần gần với Trung Quốc hơn v� l�c đ� Li�n X� kh�ng khuyến kh�ch cuộc chiến chinh phục miền Nam m� ĐCSVN coi l� mục ti�u sống c�n. Năm 1957 Li�n X� c�n đề nghị cho cả hai miền Nam v� Bắc Việt Nam v�o Li�n Hiệp Quốc. Nh�m "x�t lại chống đảng" chung quanh �ng Ho�ng Minh Ch�nh đ� bị đ�n �p thẳng tay v� bị t�nh nghi l� theo đường lối "x�t lại" của Khruchev. Tuy vậy sau khi triệt hạ xong nh�m bị coi l� th�n Li�n X� n�y, ban l�nh đạo ĐCSVN, đứng đầu l� L� Duẩn v� L� Đức Thọ, vẫn duy tr� quan hệ mật thiết với Li�n X�. Thế c�n bằng n�y đ� dần dần thay đổi sau khi Brezhnev l�n thay Khruchev (th�ng 10-1964) v� chọn đường lối cứng rắn hơn trong chiến tranh lạnh, trong khi Trung Quốc suy yếu v� những tranh chấp nội bộ m� cao điểm l� cuộc "Đại C�ch Mạng Văn H�a" kh�ng c�n khả năng để yểm trợ đắc lực cuộc "chiến tranh giải ph�ng miền Nam" của H� Nội nữa. Sang đầu thập ni�n 1970, khi xung đột bi�n giới giữa Trung Quốc v� Li�n X� trở th�nh dữ dội v� Trung Quốc r� r�ng t�m c�ch bắt tay với Hoa Kỳ *(Kissinger b� mật sang Bắc Kinh th�ng 6-19971 chuẩn bị cho Nixon sang thăm Trung Quốc th�ng 2-1972 m� kết quả l� Tuy�n Ng�n Thượng Hải mở đầu tiến tr�nh b�nh thường h�a quan hệ giữa hai nước), H� Nội chọn đứng hẳn về ph�a Li�n X�, v� quan hệ Việt Trung dần dần chuyển từ bạn sang th�. Năm 1976 Đảng Cộng Sản Trung Quốc kh�ng gửi ph�i đo�n tham dự Đại Hội* IV của ĐCSVN. Nước Việt Nam thống nhất chọn to�n bộ m� h�nh tổ chức Đảng v� Nh� Nước của Li�n X�. Trung Quốc x�i dục v� hỗ trợ ch�nh quyền Khmer Đỏ g�y chiến với Việt Nam, Việt Nam đem qu�n đ�nh đổ chế độ Pol Pot th�ng 12-1978, một th�ng sau khi gia nhập khối COMECON v� k� xong hiệp ước li�n minh qu�n sự với Li�n X�. Trung Quốc đem qu�n tấn c�ng t�n ph� c�c tỉnh bi�n giới ph�a Bắc để "dạy cho Việt Nam một b�i học". C�c b�o đ�i của hai b�n mạt s�t nhau thậm tệ. Trung Quốc bới m�c đời tư để b�i bẩn Hồ Ch� Minh trong khi Việt Nam lố bịch h�a Mao Trạch Đ�ng như một bạo ch�a qu� m�a lỗ m�ng kh�ng tắm, kh�ng đ�nh răng, khạc nhổ bừa b�i v� mắc bệnh tim la. Nh�n d�n hai nuớc được huy động để xuống đường l�n �n đối phương h�ng ng�y. Ch�nh quyền CSVN xua đuổi người Việt gốc Hoa.

Năm 1980 hiến ph�p Việt Nam được sửa đổi để th�m v�o lời n�i đầu một đoạn tuy�n chiến với Trung Quốc. Trong đại hội đảng V, th�ng 3-1982, bản điều lệ của ĐCSVN cũng được sửa đổi với lời n�i đầu đề cao cuộc chiến tranh bi�n giới Việt � Trung như một chiến c�ng lịch sử oanh liệt. Nguyễn Văn Linh, người c� c�ng lớn trong cuộc "chiến tranh giải ph�ng miền Nam" bị loại khỏi bộ ch�nh trị v� lập trường th�n Trung Quốc. Nhiều c�ng thần bị loại chỉ v� c� tội l� người Việt gốc Hoa. Chiến tranh bi�n giới giữa hai nước vẫn tiếp tục. Thế th� địch đạt đến cực điểm.

Thế rồi, một c�ch lặng lẽ nhưng nhanh ch�ng v� quả quyết, t�nh thế đ� thay đổi hẳn. Việt Nam trở th�nh một chư hầu kh�p n�p của Trung Quốc. Thay đổi đ� diễn ra như thế n�o v� v�o l�c n�o?

Mặc d� t�nh hữu nghị Việt � Trung đ� nhạt dần v� hầu như kh�ng c�n g� v�o thời điểm Đại Hội IV th�ng 12-1976 nhưng ng�i nổ đ� đưa đến xung đột vũ trang giữa hai nước l� cuộc chiến Campuchia trong đ� cả hai b�n đều c� những mưu t�nh kh�ng th� nhận. Cuộc chiến khởi đầu th�ng 4-1977 khi qu�n Khmer Đỏ, với sự hỗ trợ v� x�i dục của Trung Quốc, tấn c�ng c�c tỉnh bi�n giới ph�a T�y Nam. Cuối năm 1978 Việt Nam đem qu�n đ�nh chiếm Campuchia, lập n�n ch�nh quyền Heng Samrin � Hun Sen v� chỉ r�t qu�n năm 1989 trước �p lực quốc tế, đặc biệt l� �p lực Trung Quốc.

Với thời gian người ta c� thể nhận thấy l� v�o thời điểm 1977 chế độ Pol Pot l� một g�nh nặng cho Trung Quốc v�o l�c m� Đặng Tiểu B�nh muốn t�m kiếm sự hợp t�c của Hoa Kỳ v� c�c nước d�n chủ. Chế độ diệt chủng Pol Pot qu� hung bạo v� bị cả thế giới l�n �n như một bọn quỉ sứ, nhưng n� cũng l� một chư hầu của Trung Quốc v� v� thế n� khiến Trung Quốc cũng bị l�n �n l�y. C�n g� tốt hơn cho Trung Quốc l� chế độ Pol Pot bị Việt Nam tr�n ngập? Trung Quốc bớt được một g�nh nặng v� Việt Nam, kẻ th� đ�ng gh�t nhất của Trung Quốc, bị thế giới nh�n như một mối nguy cho v�ng Đ�ng Nam � v� bị c� l�p. Ngược lại chế độ CSVN cũng muốn đ�nh gục ch�nh quyền Pol Pot v� dựng l�n một ch�nh quyền chư hầu tại Campuchia. L�c đ� những người l�nh đạo cộng sản Việt Nam đang say men chiến thắng. Họ đặt điều kiện để cho ph�p Mỹ được b�nh thường h�a quan hệ với Việt Nam. Họ tưởng m�nh vĩ đại, chủ nghĩa M�c-L�nin nhất định to�n thắng v� sắp to�n thắng đến nơi, chủ nghĩa tư bản đang dẫy chết. � đồ t�i lập Li�n Bang Đ�ng Dương như một kh�ng gian Việt Nam nới rộng l� c� thực chứ kh�ng phải chỉ l� một bịa đặt vu khống của Trung Quốc, d� danh xưng "Li�n Bang Đ�ng Dương" kh�ng được sử dụng. Trong những năm kế tiếp cuộc x�m lăng Campuchia kh�ng ng�y n�o c�c b�o đ�i Việt Nam kh�ng đưa tin về "ba nước Đ�ng Dương". Một định chế được th�nh lập v� thường được nhắc tới l� "Hội nghị ngoại trưởng ba nước Đ�ng Dương". Cụm từ "ba nước Đ�ng Dương" được đưa v�o lời n�i đầu của hiến ph�p 1980 c�ng cụm từ "bọn b� quyền Trung Quốc". Một danh xưng được đề nghị l�c đ� l� KALAVI (Kampuchia, L�o, Việt Nam) để chỉ thực thể bao gồm ba nước thay cho cụm từ Đ�ng Dương.

08-31-2012	#1
Hanna R10 V� Địch Thi�n Hạ Join Date: Dec 2006 Posts: 88,250 Thanks: 11 Thanked 3,751 Times in 3,090 Posts Mentioned: 5 Post(s) Tagged: 0 Thread(s) Quoted: 8 Post(s) Rep Power: 109	Quan hệ Việt � Trung: Thực tế bẽ b�ng hơn nhiều (Nguyễn Gia Kiểng) ��Nếu ở Việt Nam c� một người kh�ng được quyền l�n �n bất cứ ai l� tay sai Trung Quốc th� người đ� ch�nh l� L� Đức Anh�� * * Giờ n�y, khi m� nhiều người nghĩ v� tin rằng Việt Nam chỉ c�n một chọn lựa l� ra khỏi thế lệ thuộc Trung Quốc v� nhanh ch�ng tiến đến thế đồng minh chiến lược với Hoa Kỳ v� c�c nước d�n chủ, ch�ng ta cần nhận định lại quan hệ Việt Trung một c�ch ch�nh x�c hơn. L� do l� v� sự thực c�n phũ ph�ng hơn nhiều người nghĩ. V� nếu qu� khứ c� khả năng tiết lộ những g� c� thể sẽ tới th� ch�ng ta phải rất cảnh gi�c nếu kh�ng muốn hụt hẫng một lần nữa. Cho tới nay, theo c�i nh�n của nhiều người, Trung Quốc, sau khi thất bại trong chiến tranh bi�n giới 1979, đ� cố l�i k�o Việt Nam v�o quỹ đạo của họ v� đ� th�nh c�ng; Đại Hội VI của Đảng Cộng sản Việt Nam đ� l� một bước đổi mới đầy hy vọng kh�ng may bị khựng lại v� đảo ngược; Nguyễn Văn Linh l� con người của một c�ch canh t�n dang dở; trong nội bộ ĐCSVN đ� c� đấu tranh giữa hai phe canh t�n th�n phương T�y v� bảo thủ th�n Trung Quốc v� sau c�ng phe bảo thủ đ� thắng v.v. Nhưng sự thực rất kh�c. C�i nh�n n�y kh�ng giải th�ch được một c�ch thuyết phục tại sao ĐCSVN đ� c� thể đổi hẳn ch�nh s�ch đối với Trung Quốc từ thế tử th� sang thế chư hầu ngoan ngo�n m� kh�ng g�y ra một chấn động lớn, bằng cớ l� cho đến nay �t người c� thể n�i một c�ch quả quyết ĐCSVN đ� quyết định thay đổi th�i độ đối với Trung Quốc v�o l�c n�o, hay tại sao mặc d� Việt Nam hết sức chiều l�ng Trung Quốc m� Trung Quốc lại cứ tiếp tục hạ nhục v� ch�n �p Việt Nam. L� do l� v� n� vẫn nằm trong một logic b�nh thường theo đ� mọi ch�nh quyền trước hết mưu t�m quyền lợi cho đất nước m�nh, họ c� lầm lẫn hay kh�ng l� chuyện kh�c. Logic n�y kh�ng đ�ng trong trường hợp của quan hệ Việt � Trung như ch�ng ta sẽ thấy. Nh�n lại quan hệ Việt � Trung đ�i hỏi một ph�n t�ch thấu đ�o những g� đ� xảy ra, điều n�y kh�ng dễ v� sự đảo ngược quan hệ Việt Trung đ� diễn ra một c�ch b� mật trong nội bộ của nh�m cầm quyền cao nhất trong đảng cộng sản, nghĩa l� bộ ch�nh trị (BCT) v� ban b� thư (BBT), ngay cả tuyệt đại bộ phận đảng vi�n cao cấp cũng kh�ng biết. Hơn nữa n� lại chủ yếu được quyết định qua những thảo luận miệng trong tập đo�n l�nh đạo m� c�c bi�n bản hoặc kh�ng c� hoặc vẫn c�n được giữ k�n. Trong ho�n cảnh đ� ta chỉ c� thể dựa v�o hồi k� của những người trong cuộc cuối đời hoặc c� những t�m sự muốn n�i ra hoặc c� những �n o�n giang hồ muốn thanh to�n. Tập Hối Ức v� Suy Nghĩ của Trần Quang Cơ l� một t�i liệu qu�. �t ai c� điều kiện để theo d�i biến chuyển trong quan hệ Việt � Trung bằng �ng. �ng chủ tr� nh�m CP87 một nh�m nghi�n cứu chiến lược đối ngoại của đảng v�o giai đoạn chuyển hướng n�y. �ng cũng l� thứ trưởng đặc tr�ch vấn đề Campuchia, vấn đề gai g�c nhất giữa Việt Nam v� Trung Quốc v�o l�c đ�. �ng đại diện Việt Nam đ�m ph�n với đại diện Trung Quốc Từ Đ�n T�n v�o th�ng 6-1990, cuộc đ�m ph�n gay go cuối c�ng trước khi ch�nh quyền cộng sản Việt Nam thực sự đầu h�ng, đ�ng ra l� được Trung Quốc cho ph�p h�ng phục. Quan trọng hơn, Trần Quang Cơ l� một trong những người hiếm hoi c� kiến thức về thế giới v� bang giao quốc tế, một khả năng m� kh�ng ai trong số những l�nh tụ cộng sản cao nhất c�. Tuy vậy �ng Cơ chỉ l� một người thừa h�nh ngoan ngo�n. Nếu đ�i khi �ng c� những t�m sự u uất th� đ� cũng chỉ l� những trăn trở của một t�i trung. Trần Quang Cơ kh�ng c� c�i nh�n của người lấy quyết định, do đ� �ng quan t�m trước hết đến những g� thuộc phần nhiệm của m�nh. V� vậy trong hồi k� n�y c�c sự kiện kh�ng được chọn lựa v� sắp xếp theo tầm quan trọng đối với ch�nh s�ch đối ngoại m� theo tầm quan trọng của ch�ng đối với c� nh�n �ng. �ng kể kh� chi tiết những thảo luận về giải ph�p Campuchia v� những cuộc phỏng vấn của �ng với c�c b�o d� ch�ng chỉ c� một gi� trị rất tương đối nếu ta muốn t�m hiểu động cơ v� n�o trạng của những người quyết định ch�nh s�ch của Việt Nam v�o l�c đ�. Những điều Trần Quang Cơ kể lại v� vậy cần được hội nhập v�o d�ng thời sự của cả một giai đọan d�i mới c� gi� trị giải th�ch v� soi s�ng. Trước hết h�y nh�n lại một c�ch tổng qu�t quan hệ Việt Trung. Một c�ch ngắn gọn c� thể n�i cho tới cuối th�p ni�n 1960 ĐCSVN đ� giữ được thế c�n bằng của một đứa em ngoan giữa anh cả Li�n X� v� anh hai Trung Quốc, d� c� phần gần với Trung Quốc hơn v� l�c đ� Li�n X� kh�ng khuyến kh�ch cuộc chiến chinh phục miền Nam m� ĐCSVN coi l� mục ti�u sống c�n. Năm 1957 Li�n X� c�n đề nghị cho cả hai miền Nam v� Bắc Việt Nam v�o Li�n Hiệp Quốc. Nh�m "x�t lại chống đảng" chung quanh �ng Ho�ng Minh Ch�nh đ� bị đ�n �p thẳng tay v� bị t�nh nghi l� theo đường lối "x�t lại" của Khruchev. Tuy vậy sau khi triệt hạ xong nh�m bị coi l� th�n Li�n X� n�y, ban l�nh đạo ĐCSVN, đứng đầu l� L� Duẩn v� L� Đức Thọ, vẫn duy tr� quan hệ mật thiết với Li�n X�. Thế c�n bằng n�y đ� dần dần thay đổi sau khi Brezhnev l�n thay Khruchev (th�ng 10-1964) v� chọn đường lối cứng rắn hơn trong chiến tranh lạnh, trong khi Trung Quốc suy yếu v� những tranh chấp nội bộ m� cao điểm l� cuộc "Đại C�ch Mạng Văn H�a" kh�ng c�n khả năng để yểm trợ đắc lực cuộc "chiến tranh giải ph�ng miền Nam" của H� Nội nữa. Sang đầu thập ni�n 1970, khi xung đột bi�n giới giữa Trung Quốc v� Li�n X� trở th�nh dữ dội v� Trung Quốc r� r�ng t�m c�ch bắt tay với Hoa Kỳ (Kissinger b� mật sang Bắc Kinh th�ng 6-19971 chuẩn bị cho Nixon sang thăm Trung Quốc th�ng 2-1972 m� kết quả l� Tuy�n Ng�n Thượng Hải mở đầu tiến tr�nh b�nh thường h�a quan hệ giữa hai nước), H� Nội chọn đứng hẳn về ph�a Li�n X�, v� quan hệ Việt Trung dần dần chuyển từ bạn sang th�. Năm 1976 Đảng Cộng Sản Trung Quốc kh�ng gửi ph�i đo�n tham dự Đại Hội* IV của ĐCSVN. Nước Việt Nam thống nhất chọn to�n bộ m� h�nh tổ chức Đảng v� Nh� Nước của Li�n X�. Trung Quốc x�i dục v� hỗ trợ ch�nh quyền Khmer Đỏ g�y chiến với Việt Nam, Việt Nam đem qu�n đ�nh đổ chế độ Pol Pot th�ng 12-1978, một th�ng sau khi gia nhập khối COMECON v� k� xong hiệp ước li�n minh qu�n sự với Li�n X�. Trung Quốc đem qu�n tấn c�ng t�n ph� c�c tỉnh bi�n giới ph�a Bắc để "dạy cho Việt Nam một b�i học". C�c b�o đ�i của hai b�n mạt s�t nhau thậm tệ. Trung Quốc bới m�c đời tư để b�i bẩn Hồ Ch� Minh trong khi Việt Nam lố bịch h�a Mao Trạch Đ�ng như một bạo ch�a qu� m�a lỗ m�ng kh�ng tắm, kh�ng đ�nh răng, khạc nhổ bừa b�i v� mắc bệnh tim la. Nh�n d�n hai nuớc được huy động để xuống đường l�n �n đối phương h�ng ng�y. Ch�nh quyền CSVN xua đuổi người Việt gốc Hoa. Năm 1980 hiến ph�p Việt Nam được sửa đổi để th�m v�o lời n�i đầu một đoạn tuy�n chiến với Trung Quốc. Trong đại hội đảng V, th�ng 3-1982, bản điều lệ của ĐCSVN cũng được sửa đổi với lời n�i đầu đề cao cuộc chiến tranh bi�n giới Việt � Trung như một chiến c�ng lịch sử oanh liệt. Nguyễn Văn Linh, người c� c�ng lớn trong cuộc "chiến tranh giải ph�ng miền Nam" bị loại khỏi bộ ch�nh trị v� lập trường th�n Trung Quốc. Nhiều c�ng thần bị loại chỉ v� c� tội l� người Việt gốc Hoa. Chiến tranh bi�n giới giữa hai nước vẫn tiếp tục. Thế th� địch đạt đến cực điểm. Thế rồi, một c�ch lặng lẽ nhưng nhanh ch�ng v� quả quyết, t�nh thế đ� thay đổi hẳn. Việt Nam trở th�nh một chư hầu kh�p n�p của Trung Quốc. Thay đổi đ� diễn ra như thế n�o v� v�o l�c n�o? Mặc d� t�nh hữu nghị Việt � Trung đ� nhạt dần v� hầu như kh�ng c�n g� v�o thời điểm Đại Hội IV th�ng 12-1976 nhưng ng�i nổ đ� đưa đến xung đột vũ trang giữa hai nước l� cuộc chiến Campuchia trong đ� cả hai b�n đều c� những mưu t�nh kh�ng th� nhận. Cuộc chiến khởi đầu th�ng 4-1977 khi qu�n Khmer Đỏ, với sự hỗ trợ v� x�i dục của Trung Quốc, tấn c�ng c�c tỉnh bi�n giới ph�a T�y Nam. Cuối năm 1978 Việt Nam đem qu�n đ�nh chiếm Campuchia, lập n�n ch�nh quyền Heng Samrin � Hun Sen v� chỉ r�t qu�n năm 1989 trước �p lực quốc tế, đặc biệt l� �p lực Trung Quốc. Với thời gian người ta c� thể nhận thấy l� v�o thời điểm 1977 chế độ Pol Pot l� một g�nh nặng cho Trung Quốc v�o l�c m� Đặng Tiểu B�nh muốn t�m kiếm sự hợp t�c của Hoa Kỳ v� c�c nước d�n chủ. Chế độ diệt chủng Pol Pot qu� hung bạo v� bị cả thế giới l�n �n như một bọn quỉ sứ, nhưng n� cũng l� một chư hầu của Trung Quốc v� v� thế n� khiến Trung Quốc cũng bị l�n �n l�y. C�n g� tốt hơn cho Trung Quốc l� chế độ Pol Pot bị Việt Nam tr�n ngập? Trung Quốc bớt được một g�nh nặng v� Việt Nam, kẻ th� đ�ng gh�t nhất của Trung Quốc, bị thế giới nh�n như một mối nguy cho v�ng Đ�ng Nam � v� bị c� l�p. Ngược lại chế độ CSVN cũng muốn đ�nh gục ch�nh quyền Pol Pot v� dựng l�n một ch�nh quyền chư hầu tại Campuchia. L�c đ� những người l�nh đạo cộng sản Việt Nam đang say men chiến thắng. Họ đặt điều kiện để cho ph�p Mỹ được b�nh thường h�a quan hệ với Việt Nam. Họ tưởng m�nh vĩ đại, chủ nghĩa M�c-L�nin nhất định to�n thắng v� sắp to�n thắng đến nơi, chủ nghĩa tư bản đang dẫy chết. � đồ t�i lập Li�n Bang Đ�ng Dương như một kh�ng gian Việt Nam nới rộng l� c� thực chứ kh�ng phải chỉ l� một bịa đặt vu khống của Trung Quốc, d� danh xưng "Li�n Bang Đ�ng Dương" kh�ng được sử dụng. Trong những năm kế tiếp cuộc x�m lăng Campuchia kh�ng ng�y n�o c�c b�o đ�i Việt Nam kh�ng đưa tin về "ba nước Đ�ng Dương". Một định chế được th�nh lập v� thường được nhắc tới l� "Hội nghị ngoại trưởng ba nước Đ�ng Dương". Cụm từ "ba nước Đ�ng Dương" được đưa v�o lời n�i đầu của hiến ph�p 1980 c�ng cụm từ "bọn b� quyền Trung Quốc". Một danh xưng được đề nghị l�c đ� l� KALAVI (Kampuchia, L�o, Việt Nam) để chỉ thực thể bao gồm ba nước thay cho cụm từ Đ�ng Dương.