vuitoichat

CH Séc - Vụ án “Hoàng Sơn Lâm”, người mà cách đây bốn năm đã bị tử vong sau khi bị cảnh sát quốc gia hành xử thô bạo, gây tổn thương nghiêm trọng nhiều cơ quan nội tạng vẫn còn tiếp diễn.

Những người tham gia hành hung đã lĩnh án và đòi hỏi bồi thường 200 triệu korun (hơn 10 triệu USD) trong vụ án của phía bị hại đã bị toà án bác. Nay thông qua luật sư, gia đình nạn nhân đòi nhà nước Séc bồi thường tới 150 triệu korun trong vụ kiện dân sự khác. Toà án thành phố Brno đã mở phiên xét xử một trường hợp tương đối hy hữu trong lịch sử tố tụng của CH Séc với khoản tiền đòi bồi thường kỷ lục. Vụ án được truyền thông Séc rất quan tâm và bộ trưởng Nội vụ Séc cũng phải vào cuộc. Vụ kiện nhà nước Séc này cũng không tránh khỏi nhiều tranh luận của người dân Séc và cộng đồng Việt tại đây. Sau đây là góc nhìn về vụ án này của David Nguyễn.

Chuyện nhà nước Séc bị dân kiện cáo, thậm chí lên cả toà án châu Âu, không phải là điều gì mới. Nhưng nói trường hợp này tương đối hy hữu, vì khoản tiền mà nguyên đơn đòi bên bị là bộ Nội vụ, đại diện cho nhà nước Séc phải bồi thường cho đau đớn tinh thần của mình, mà nếu thắng tuyệt đối sẽ là kỷ lục cao nhất từ trước tới nay tại CH Séc- tổng cộng tới 150 triệu korun, xấp xỉ 170 tỉ VNĐ.

“Như vậy để cảnh cáo sao cho những hành vi tương tự không tái diễn,“ luật sư Marek Sedlák đại diện pháp lí cho bên nguyên giải thích và đồng thời phủ nhận, rằng hành vi bạo lực mà cảnh sát Séc đã sử dụng với thân nhân các thân chủ của mình là trường hợp thái quá hiếm hoi, lẻ tẻ của một vài cá nhân trong hàng ngũ cảnh sát được thực hiện có hệ thống chống lại cộng đồng người Việt. Vị luật sư khẳng định “cảnh sát còn được dung thứ cả cho những hành vi vượt quá phạm vi luật pháp”.

Đòi hỏi khoản tiền bồi thường lớn như vậy không chỉ vì những tổn thương tinh thần gây ra với gia đình nạn nhân, mà còn như là hình thức cảnh cáo. Theo vị luật sư, thủ phạm là cảnh sát, nghĩa là bộ Nội vụ. Mà cơ quan này có nghĩa vụ đảm bảo sao cho, khi cảnh sát làm nhiệm vụ phải tuân thủ những mệnh lệnh, để không ai bị cướp sinh mạng vì sự cố tình của cảnh sát. “Với bộ Nội vụ thì vài trăm nghìn korun chẳng thấm tháp vào đâu. Số tiền phải ở mức sao cho buộc phải thực thi những biện pháp quan trọng,“ luật sư Marek Sedlák bổ xung.

Theo luật sư Marek Sedlák, thì toàn bộ sự vụ này đối với hệ thống tư pháp CH Séc là hiếm hoi. Vì thế mức tiền 50 triệu korun đã phải được cân nhắc dựa theo những sự vụ tương tự ở nước ngoài liên quan tới tử vong vì bạo lực cảnh sát. “Và mức này đã còn được giảm đi rất nhiều rồi đấy,“ luật sư tuyên bố.

Ngay từ tuần trước, truyền thông đại chúng CH Séc đã bắt đầu thi nhau đăng tải thông tin về trường hợp kiện cáo này, chủ yếu nó được thổi bùng lên vì khoản tiền bồi thường mà nhiều báo gọi là “khổng lồ“ kia. Bên nguyên đòi hỏi ngần ấy, nhưng mức đền bù mà thực tế sẽ phải có, theo phán quyết của toà án các cấp CH Séc mà thậm chí có thể của cả toà Nhân quyền châu Âu là bao nhiêu, thì chưa ai có thể khẳng định vào lúc này. Chỉ biết rằng, tuyệt đại đa số những ý kiến phản hồi của độc giả Séc dưới những mục tin về vụ việc, đều là mượn gió bẻ măng miệt thị Việt Nam không thương tiếc, mặc dù nhiều giọng điệu thoá mạ đểu cáng cực đoan đã bị các ban biên tập xoá bớt đi rồi.

Theo luân thường đạo lí Việt Nam và cả của Séc hay nhân loại văn minh, thì điều để cho người quá cố được yên nghỉ hầu như là lẽ dĩ nhiên. Không nên và cũng không được phép khoét sâu thêm vào nỗi đau của đồng loại. Thế nhưng trong trường hợp hiếm hoi này vẫn còn quá nhiều lí do để làm cho người Séc và thậm chí một bộ phận người Việt Nam định cư tại CH Séc bất bình. Chắc chắn là, nếu người lương thiện đang yên đang lành bỗng đâu bị cảnh sát vô tình vô lí mang hoạ đến, mà bây giờ thân nhân đòi nhà nước bồi thường, kể cả với mức có cao bao nhiêu chăng nữa, thì dư luận xã hội Séc không vì thế mà chĩa búa rìu vào. Có thể dám nhận xét như vậy bởi trên thực tế đã xảy ra, một số trường hợp cũng có liên quan tới người Việt Nam song vì bị oan uổng mặc dù họ lương thiện, nhưng hay nên vẫn được số đông dư luận bạn đọc và xã hội bênh vực.

Còn trong trường hợp này thì sao? Vì đâu mà nạn nhân Hoang Son Lam bị cảnh sát ập tới trấn áp? Lí do gì để bị cáo Josef Srnský hét lên, rằng căm thù những kẻ đầu độc trẻ em Séc và thổi bùng lên ngọn lửa căm tức, bài ngoại âm ỉ trong đầu bị cáo và có thể nói là cả trong một bộ phận không nhỏ người bản địa? Nếu không vì tiền, vì những đồng tiền bẩn thỉu, thì chắc gì nạn nhân Hoang Son Lam đã phải cai nghiện và giao lưu với những thành phần bất hảo liên quan đến ma tuý? Theo hồ sơ vụ án, thì lí do để cảnh sát được gọi đến là vì nạn nhân H.S.L đã có hành vi phá phách đồ đạc, chửi bới hăm doạ vì không tìm thấy “hàng“ ở nơi mình thường cất giấu. Điều đó có đúng hay không giờ thì cũng chỉ có Trời biết. Nhưng chỉ một điều chắc chắn, là nạn nhân trong quá khứ đã từng có dính líu thậm chí tới gắn bó với ma tuý. Và đó là những lí do để dư luận độc giả Séc nói đến cái chết của một con nghiện buôn ma tuý và bây giờ thân nhân của ông ta đang đòi nhà nước lấy tiền dân đóng thuế ra để bồi thường.

Nếu không vì ma tuý, thì vụ việc đau lòng dẫn đến cái chết của nạn nhân liệu có xảy ra? Nếu không vì ma tuý, thì đại đa số độc giả Séc liệu có lí do để mà xỉ nhục cả cộng đồng người Việt Nam trong trường hợp này? Liệu có được bồi thường hay không và chủ yếu là sẽ nhận được bao nhiêu sau khi đã trừ hết mọi phí tổn cho luật sư, chuyện đó là riêng tư của gia đình nạn nhân. Chỉ biết rằng, vào thời điểm này, khi bên nguyên bên bị họ đang cãi cọ nhau ở chốn thẩm đường, thì ngoài xã hội biết bao giọng lưỡi cay nghiệt đến đểu cáng vẫn đang tiếp tục hành hạ tơi tả cộng đồng Việt Nam.

Cho dù toà án các cấp của CH Séc và kể cả của châu Âu sẽ phán quyết ra sao chăng nữa cho vụ kiện tụng này, thì cộng đồng người Việt ở đây ngay từ bây giờ đã chắc chắn là kẻ thua thiệt một cách nhục nhã cay đắng nhất. Và cái điều, như nhà Việt Nam học Ivo Vasilijev tuyên bố trong cuộc gặp gỡ mới đây của những người làm báo cộng đồng tại Đại sứ quán, rằng vấn đề lớn nhất, quan trọng nhất hiện nay mà cộng đồng người Việt Nam tại CH Séc cần phải khẩn trương, dứt khoát giải quyết triệt để là ma tuý. Bởi nếu không giải quyết được vấn đề này thì tất cả mọi nỗ lực khác đều trở nên vô nghĩa.

Bạn đọc David Nguyễn – Vietinfo.eu