Trước băn khoăn về tính khả thi của siêu dự án ( DA) nhà máy lọc hóa dầu 27 tỷ USD tại khu kinh tế Nhơn Hội ( Bình Định), các chuyên gia kinh tế và địa phương đều ủng hộ với tiêu chí lấy lợi ích quốc gia làm trọng khi xem xét, phê duyệt.




Đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu
Như đã phản ánh, theo đề xuất của Tập đoàn Dầu khí Thái Lan (PTT), dự án (DA) Nhà máy lọc hoá dầu tại Khu kinh tế Nhơn Hội (Bình Định) sẽ được xây dựng trên diện tích 2.000ha, công suất dự kiến 660.000 thùng dầu thô/ngày (khoảng 30 triệu tấn/năm). Nguồn dầu thô của nhà máy sẽ được nhập khẩu 45% từ Trung Đông, 25% từ châu Phi và còn lại từ Nam Mỹ.
Trao đổi với PV, ông Trần Ngọc Năm, Phó TGĐ Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho rằng, rất khó để bình luận xem DA của PTT có khả thi hay không, vì chưa có đủ thông tin.
Trả lời câu hỏi, nếu DA của PTT được triển khai liệu có ảnh hưởng tới DA nhà máy lọc hóa dầu Nam Vân Phong tại Khánh Hòa (của Petrolimex), ông Năm cho biết: DA tại Nhơn Hội rõ ràng rất gần với DA nhà máy lọc hoá dầu của Petrolimex.
Tuy nhiên, cần phải xem mục tiêu DA của PTT thế nào. Thực tế, ở Singapore cũng có nhiều nhà máy lọc dầu xây dựng gần nhau. Tuy nhiên, các nhà máy chủ yếu xuất khẩu sản phẩm nên không ảnh hưởng.
Trao đổi với PV, TS Nguyễn Minh Phong (chuyên gia kinh tế) cho biết, mấu chốt của vấn đề là phải đặt lợi ích quốc gia lên đầu. Nếu tính toán mà thấy năng lực tài chính cũng như kỹ thuật của PTT đảm bảo, nên đồng ý để họ đầu tư.
Đồng tình quan điểm này, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, vấn đề là PTT có năng lực thực sự và mang lại lợi ích cho đất nước hay không.
Bộ Tài chính cũng đã có văn bản góp ý về chủ trương xây dựng. Theo đó, Bộ này cho rằng PTT đề xuất sẽ phải đi vay 50-60% tổng vốn đầu tư (tức từ 14-17 tỷ USD), đòi hỏi phải có nhiều tổ chức tài chính đồng tài trợ.
Để tránh tình trạng sau khi được bổ sung quy hoạch, cấp giấy chứng nhận đầu tư mà DA vẫn không thể triển khai đúng tiến độ (do khó khăn tài chính) Bộ Tài chính đề nghị nhà đầu tư giải trình, chứng minh rõ năng lực tài chính.
Bàn tiệc đã dọn sẵn
Chiều 22/4, trao đổi với PV, Trưởng ban Quản lý Khu Kinh tế Nhơn Hội, ông Man Ngọc Lý, nói: “Nhà đầu tư tìm đến Bình Định trên cơ sở bàn tiệc đã dọn sẵn, chỉ chờ bê món ra bàn ăn”.
Theo đó, PTT đã hoàn tất báo cáo dự án tiền khả thi, còn Bình Định cũng dự kiến bố trí khoảng 2.000 ha đất cho thuê với giá ưu đãi 10 - 15 USD/m2/50 năm.
Theo ông Lý, xét về mặt công nghiệp, dự án phù hợp quy hoạch. Địa phương cũng đã quy hoạch vùng này cho dự án lọc dầu lớn trước đó. Dự án không hề ảnh hưởng đến ranh giới khu đô thị, thành phố tương lai và khu dân cư sinh sống.
Nói thêm về tổng thể việc quy hoạch Khu Kinh tế Nhơn Hội, ông Lý khẳng định: “Hiện trong khu công nghiệp đã tiếp nhận 10 dự án thứ cấp và 7 dự án đang hoạt động sản xuất. Trong đó có 5 nhà máy đang trực tiếp hoạt động hằng ngày. Tuy nhiên, về lâu dài, dự án lọc hóa dầu sẽ không ảnh hưởng gì đến các dự án công nghiệp cận kề; và hơn hết là việc quy hoạch đã đảm bảo mức độ khoảng cách cũng như mức độ an toàn”.