Chagas còn được biết đến với tên gọi là bệnh trypanosomiasis Mỹ do loài ký sinh trùng đơn bào Trypanosoma gây ra. Bệnh có khả năng đe dọa tính mạng được tìm thấy chủ yếu ở châu Mỹ Latinh và lây lan sang người qua quá trình hút máu, đôi khi là “hôn”, bởi vì chúng có xu hướng thích cắn trên mặt con người.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) những con bọ này liên quan đến các căn bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người – nó trú ngụ trong các đường nứt của các bức tường và mái nhà làm bằng vật liệu như bùn, gạch, rơm, lợp lá cọ. Vào ban đêm, chúng xuất hiện, và một khi chúng cắn và hút máu, phóng uế trên một người, người này sau đó bị nhiễm ký sinh trùng vào cơ thể qua niêm mạc hoặc vùng da hở.
CDC ước tính rằng có đến 8 triệu người ở Mexico, Trung Mỹ và Nam Mỹ mắc bệnh Chagas và hầu hết đều không biết họ đang bị nhiễm bệnh.
Triệu chứng của bệnh
Có hai giai đoạn phát triển của bệnh Chagas: giai đoạn cấp tính ban đầu và giai đoạn mãn tính, cả hai đều có triệu chứng hoặc đe dọa tính mạng.
Theo CDC và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong giai đoạn cấp tính của một vài tuần hoặc vài tháng bị nhiễm đầu tiên, có một số lượng lớn các ký sinh trùng lưu hành trong máu. Các triệu chứng không biểu hiện rõ hoặc nhẹ ở hầu hết các trường hợp, nhưng có thể bao gồm sốt, nhức đầu, mệt mỏi, tiêu chảy, nôn mửa, hạch bạch huyết mở rộng, xanh xao, đau cơ, khó thở, sưng và đau bụng hoặc ngực. Một vùng da bị tổn thương hoặc sưng tím trên mi mắt ở một mắt là những dấu hiệu đầu tiên của ít hơn 50% người bị cắn bởi bọ hút máu người.
CDC cho biết các triệu chứng thường biến mất trong vòng vài tháng hoặc vài tuần, nhưng nếu không được điều trị, sự nhiễm trùng sẽ lại tái phát.
Theo WHO, có đến 30% số người mắc bệnh mãn tính sẽ làm thay đổi nhịp tim và có đến 10% thay đổi về tiêu hóa, về thần kinh hoặc về sự thay đổi luân phiên hỗn hợp, cần được điều trị đặc biệt. Trong giai đoạn mãn tính, ký sinh trùng chủ yếu là ẩn trong tim và cơ bắp tiêu hóa.
Cuối cùng, sự nhiễm trùng có thể dẫn đến đột tử hoặc suy tim gây ra bởi sự phá hủy quá trình trao đổi của các cơ tim.
Điều trị như thế nào?
Theo WHO, benznidazole và nifurtimox hiệu quả lên đến 100% trong việc tiêu diệt ký sinh trùng và chữa căn bệnh này, nhưng chỉ khi được đưa ra ngay sau khi lây nhiễm vào đầu giai đoạn cấp tính.
Tuy nhiên, nếu bệnh ủ càng lâu thì hiệu quả của phương pháp này càng ít đi.
Một bệnh nhân bị Chagas mà bị các vấn đề về tim hoặc đường ruột có thể yêu cầu điều trị bằng máy tạo nhịp tim.
Chưa có vac-cin cho bệnh Chagas
Ai có nguy cơ bị nhiễm bệnh?
CDC cho biết, Chagas không lây truyền từ người sang người hoặc tiếp xúc thông thường với những người bị nhiễm bệnh hoặc động vật. Tuy nhiên, mọi người có thể bị lây nhiễm qua truyền bẩm sinh, truyền máu, cấy ghép nội tạng, ăn thực phẩm chưa nấu chín - có chứa phân từ vật lây nhiễm, và tiếp xúc với phòng thí nghiệm ngẫu nhiên.
Theo CDC, du khách ngủ tại các cơ sở có cơ sở hạ tầng tốt thì sẽ giảm nguy cơ bị tấn công bởi các con bọ hút máu. Theo WHO, kiểm soát vật lây nhiễm là phương pháp phòng ngừa hiệu quả nhất ở Mỹ Latinh. Điều này có thể bao gồm: phun nhà ở và các khu vực có thuốc trừ sâu còn sót lại, biện pháp phòng ngừa cá nhân như màn ngủ và thực hành vệ sinh tốt trong chế biến thực phẩm, vận chuyển, bảo quản và tiêu thụ.
VietSN © Sưu tầm