Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) hiện đang như một tòa nhà ở nơi bị động đất lớn. Tham nhũng, hối lộ, lạm dụng quyền hành, mua bán lá phiếu, rửa tiền.... là những cáo buộc nặng nề đối với quan chức của tổ chức thể thao thế giới này. Thật ra, tất cả đều không mới và lạ. Cho nên câu hỏi về phương diện pháp lý đáng được đặt ra ở đây là FIFA có liên quan gì đến Mỹ mà Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) lại nhúng tay vào.
Trước tiên cần phải phân biệt 2 chuyện liên quan đến FIFA hiện tại. Một là cảnh sát Thụy Sỹ bắt giữ quan chức của FIFA theo yêu cầu trợ giúp của FBI. Hai là Bộ Tư pháp Thụy Sỹ tiến hành điều tra về việc FIFA chọn Nga và Qatar làm nơi đăng cai tổ chức giải vô địch bóng đá thế giới năm 2018 và 2022. FIFA là một hiệp hội tổ chức theo luật pháp Thụy Sỹ nên việc Thụy Sỹ tiến hành điều tra hoạt động của FIFA không có gì lạ.
Đối với Mỹ thì đây lại là một trường hợp luật ít nhưng lý nhiều. Trên nguyên tắc, luật pháp nước nào thì chỉ có hiệu lực trong phạm vi lãnh thổ của quốc gia đó. Hợp tác quốc tế trên lĩnh vực luật pháp cũng không đưa đến kết quả là luật nước này được vận dụng ở nước khác mà chỉ tạo cơ hội cho nước này được yêu cầu nước khác hỗ trợ. Nguyên tắc này liên quan đến chủ quyền quốc gia. Trong tác động của quá trình tòan cầu hoá, sự hợp tác này trở nên ngày càng thêm quan trọng.
Luật như thế, nhưng cái lý của phía Mỹ lại lắm ý hơn nhiều. Mỹ coi FIFA chẳng khác gì một tổ chức tội phạm nên vận dụng luật chống tội phạm có tổ chức ở Mỹ. Luật này để ngỏ khả năng áp dụng luật pháp Mỹ cả ở nước ngoài. Vì thế, FBI có văn phòng đại diện ở nhiều nơi trên thế giới và có người cài cắm trong các cơ quan đại diện ngoại giao của Mỹ ở nước ngoài. Mỹ có hiệp định hợp tác tư pháp song phương với Thụy Sỹ. Mỹ có nhiều cách để gây áp lực với chính phủ các nước khác. Trong những trường hợp như thế này, cái lý còn quan trọng và quyết định hơn cả luật.
VietBF ©Sưu tập