Cuối năm 2016 Trung Quốc đă cho tàu sân bay Liêu Ninh luyện tập chiến đấu ở Thái B́nh Dương, giễu vơ giương oai với Mỹ và Đài Loan. Họ có vẻ như đang khoe với cả thế giới về sức mạnh quân sự của ḿnh. Đây cũng là sự cảnh báo đe dọa với tân Tổng thống Mỹ chăng?
Mỹ hiện có 10 hàng không mẫu hạm đang hoạt động và một mạng lưới căn cứ hải quân khắp địa cầu. Các chuyên gia thậm chí c̣n cho rằng hải quân Trung Quốc cũng có ít hy vọng chống chọi được với lực lượng pḥng vệ Nhật, chứ đừng nói ǵ đến Hạm đội 7 của Mỹ.
Hai cụm tác chiến tàu sân bay Mỹ từng tuần tra thị uy ở Biển Đông trong năm 2016
Giới quan sát cho rằng động thái Trung Quốc điều tàu sân bay Liêu Ninh luyện tập chiến đấu ở Thái B́nh Dương trước khi vào Biển Đông và khoe một chiến đấu cơ mới được nâng cấp, có vẻ quân đội Trung Quốc như đang ra sức khoe các thiết bị mới nhất của họ.
Các nhà phân tích thắc mắc v́ sao Bắc Kinh lại phô trương uy lực quân sự vào lúc này, phải chăng là để bắn đi tín hiệu cứng rắn với tổng thống mới đắc cử Mỹ Donald Trump?
Câu hỏi trên được đặt ra v́ lẽ việc Trung Quốc phô trương sức mạnh trên biển, đă được tiến hành sau khi ông Trump có vẻ như đă phá vỡ bốn thập kỷ chính sách với Đài Loan của Mỹ, bằng cách nhận một cuộc gọi điện thoại từ lănh đạo Đài Loan Thái Anh Văn, bất chấp việc Trung Quốc luôn phản đối bất kỳ liên lạc chính thức giữa các đối tác nước ngoài của Bắc Kinh với giới lănh đạo Đài Loan.
Khi điều tàu sân bay Liêu Ninh xuống Biển Đông, Bắc Kinh đă cho hạm đội đi sát Đài Loan. Theo Tân Hoa Xă, trước đó chiếc tàu đă tập «tiếp tế nhiên liệu và đối đầu trên không». Động thái của Trung Quốc được cho là mang tính chất thị uy cả với Đài Loan và Mỹ.
Với Mỹ đây là một lời nhắc nhở Washington về sức mạnh đang lên của Trung Quốc, không chỉ về kinh tế, mà cả về quân sự. Liêu Ninh, chiếc tàu cũ của Liên Xô trước đây hầu như «không có ư nghĩa chiến lược» đáng kể nào, có điều nó nhắc nhở Mỹ là Trung Quốc có thể gây sức ép trong vùng.
Nhiều chuyên gia cũng thận trọng về mục tiêu thứ hai này, v́ cho rằng các hành động phô trương của Trung Quốc nằm trong chiều hướng tăng cường sức mạnh quân sự được ghi nhận từ nhiều năm qua.
Bà Bonnie Glaser, một chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ (CSIS) tại Washington cho rằng «không thể nói chắc là Bắc Kinh muốn gửi một tín hiệu đến ông Trump». Theo bà Glaser, chuyến diễn tập của tàu sân bay Liêu Ninh có vẻ nằm trong một kế hoạch được dự trù từ lâu.
Chiến đấu cơ J-15 trên tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc
Tuy nhiên theo giới quan sát, Bắc Kinh c̣n lâu mới có được thế thượng phong quân sự trước Washington. Theo ông David Kelly, giám đốc nghiên cứu của Văn pḥng tham vấn China Policy, trụ sở tại Bắc Kinh, Mỹ hiện có 10 tàu sân bay hùng mạnh đang hoạt động và một mạng lưới căn cứ hải quân khắp địa cầu.
Thậm chí, các chuyên gia c̣n cho rằng hải quân Trung Quốc cũng có ít hy vọng chống chọi được với lực lượng pḥng vệ của Nhật, dù quy mô nhỏ bé hơn nhưng trội hơn về mặt kỹ thuật và công nghệ, đồng thời lại được Mỹ hỗ trợ, chứ đừng nói đến Hạm đội 7 của Mỹ.
Trong bối cảnh đó, ông Kelly cho rằng đối với Trung Quốc sự hiện diện của tàu Liêu Ninh trước hết mang tính biểu tượng và có mục tiêu đối nội.
Trung tuần tháng 12 vừa qua, hải quân Trung Quốc thông báo là hàng không mẫu hạm Liêu Ninh đă tiến hành cuộc tập trận bắn đạn thật đầu tiên, với hơn 10 tên lửa được thử nghiệm.
Chính quyền Trung Quốc cho rằng đó là cuộc diễn tập b́nh thường, nhưng truyền thông nhà nước th́ tỏ vẻ vui mừng, khẳng định rằng tàu sân bay Liêu Ninh sẵn sàng chiến đấu và không quên nhắc lại rằngmột chiếc tàu sân bay thứ hai đang được đóng và lần này là hoàn toàn với kỹ thuật Trung Quốc.