Sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Nhật Bản.Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ ủng hộ chủ quyền biển đảo của Nhật Bản tại quần đảo tranh chấp với Trung quốc.Trung quốc lập tức phản ứng mạnh mẽ và cảnh báo sau tuyên bố của Mỹ.
Ngày 12/2, Bộ Ngoại giao Trung Quốc bày tỏ quan ngại sau khi Mỹ ủng hộ chủ quyền của Nhật Bản với các đảo tranh chấp ở biển Hoa Đông trong cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cuối tuần qua.
Thông cáo chung Mỹ – Nhật nói rằng hai nhà lãnh đạo khẳng định điều khoản số 5 trong hiệp định an ninh Mỹ – Nhật bao gồm các hòn đảo, mà phía Nhật Bản gọi là Senkaku và Trung Quốc gọi là Điếu Ngư, theo Reuters.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói nước này “rất quan ngại và kiên quyết phản đối”, đồng thời tuyên bố các hòn đảo trên thuộc chủ quyền của Trung Quốc từ thời cổ xưa.
Người phát ngôn Trung Quốc còn nói, Mỹ và Nhật Bản nên xem xét những điều họ nói và không đưa ra những bình luận sai trái để tránh làm phức tạp vấn đề và ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định trong khu vực.
Trong chuyến thăm Nhật Bản ngày 3/2, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cũng tuyên bố: “Tôi đã nói rõ rằng chính sách lâu dài của chúng tôi về quần đảo Senkaku sẽ được duy trì – Mỹ sẽ tiếp tục công nhận sự kiểm soát của Nhật Bản đối với các hòn đảo và cũng như Điều 5 của Hiệp ước An ninh Mỹ-Nhật Bản”. Sau đó Trung Quốc đã lên tiếng phản đối.
Quần đảo Senkaku bị Mỹ chiếm đóng từ năm 1945 đến 1972. Nhật Bản và Trung Quốc thể hiện quan điểm của mình về chủ quyền của quần đảo lên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc ngày 20/5/1972 để tiếp quản quần đảo từ Mỹ, theo Wikipedia.
Sở hữu những hòn đảo trên sẽ mang đến cho quốc gia của họ những quyền lợi về khai thác dầu khí, khoáng sản và đánh bắt cá ở các vùng biển xung quanh. Các hòn đảo thuộc quần đảo đều có ý nghĩa trong Hiệp ước An ninh Mỹ – Nhật và quân đội Hoa Kỳ thể theo hiệp ước sẽ bảo vệ những hòn đảo trên nếu có sự xâm lược.