Vừa qua, tổ chức Ân xá quốc tế (Amnesty International) công bố báo cáo các quốc gia trên thế giới có số nạn nhân bị án tử. Trong đó Việt Nam đứng thứ 4 trên thế giới về số người bị tử hình trong năm 2018.
Theo báo cáo đó, trong năm 2018 có ít nhất 20 nước đã hành quyết tử tù. Trung Quốc là nước đã thực thi nhiều vụ hành quyết nhất. Không có con số cụ thể, nhưng theo Ân xá quốc tế, số vụ hành quyết tại Trung Quốc phải lên tới hàng ngàn.
Ở vị trí thứ 2 là Iran với ít nhất (có biên bản chính thức) 253 vụ hành quyết; Thứ 3 là Saudi-Arabia với ít nhất 149 vụ; Thứ 4 là Việt Nam với ít nhất 85 vụ; Thứ 5 là Irak với ít nhất 52 vụ.
Trong hơn 40 năm qua, tổ chức Ân xá quốc tế đã hoạt động không mệt mỏi, nhằm kêu gọi, thuyết phục các nước bỏ án tử hình. Ông Markus N. Beeko, Tổng thư ký Ân xá quốc tế của Đức phát biểu: „Án tử hình là dã man, vô nhân đạo, vi phạm quyền được sống và chống lại tinh thần của Tuyên bố chung về Nhân quyền“.
Hiện tại, trên thế giới có:
106 nước đã xóa bỏ hoàn toàn án tử hình
8 nước đã xóa bỏ án tử hình trong thời bình
28 nước đã xóa bỏ án tử hình trên thực tế (mặc dù vẫn còn án tử hình trong luật)
56 nước (trong đó có Việt nam) còn thực thi án tử hình.
Tại Việt Nam, trong cuộc họp báo chiều 11.4.2019, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã trả lời câu hỏi đề nghị bình luận về việc Tổ chức Ân xá quốc tế ngày 10.4 công bố báo cáo, trong đó đề cập tình trạng xét xử tử hình ở Việt Nam, đặc biệt là thông tin Việt Nam thuộc nhóm những nước có nhiều vụ hành quyết tử tù nhất.
Bà Hằng tuyên bố: „Việc xét xử những người vi phạm pháp luật theo các tội danh có khung hình phạt lên đến án tử hình được tiến hành theo trình tự thủ tục chặt chẽ mà pháp luật hình sự Việt Nam quy định, bảo đảm quyền của bị cáo, tôn trọng nguyên tắc suy đoán vô tội, bảo đảm công khai, minh bạch, công bằng”.
Được biết, Bộ luật hình sự 2015 (có hiệu lực 2018) của Việt Nam đã bỏ án tử hình ở nhiều tội danh và quy định, người dưới 18 tuổi khi phạm tội, phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử không bị áp dụng hình phạt tử hình.