UNG THU TIỀN LIỆT TUYẾN: MỘT LOẠI THUỐC ĐẦY HỨA HẸN

Một loại thuốc hormone mới, acétate d’abiratétone, sẽ cho phép thu được những kết quả mặc dầu sơ khởi, nhưng rất đáng lưu ý.

Ở Pháp, ung thư tiền liệt tuyến mỗi năm gây thêm 50.000 trường hợp, với một tần số gia tăng mỗi năm, cũng như trong tất cả các nước kỹ nghệ, do sự phát hiện được phổ biến và do sự lão hóa của dân số. Đối với những thể rất khu trú, tùy theo tuổi, điều trị cần đến ngoại khoa hay phóng xạ trị liệu, và đối với những người lớn tuổi, đôi khi có thể chỉ giới hạn vào việc theo dõi mà thôi. Trong những thể hơi tiến triển hơn, hoặc trong trường hợp chống chỉ định với những trị liệu khác, (20% các trường hợp được chẩn đoán, hoặc 10.000 bệnh nhân mỗi năm), cần phải điều trị kháng hormone (traitement antihormonal).

Ung thư tiền liệt tuyến là một ung thư phụ thuộc hormone (hormone-dépendant), nghĩa là được tiếp liệu bởi những hormone nam, được tiết chủ yếu bởi các tinh hoàn và ở một mức độ ít hơn, bởi các tuyến thượng thận. Mục tiêu của liệu pháp hormone là “cúp nguồn lương thực” của khối u, bằng cách cản sự sản xuất androgène. Các chất kháng hormone chính trên thị trường phong bế sự sản xuất testostérone, bằng cách tác dụng lên tuyến yên (hypophyse) và vùng dưới đồi (hypothalamus). Nhưng những loại thuốc kháng androgène (anti-androgène) khác cũng được sử dụng. Vấn để với những điều trị hiện nay, đó là việc ức chế trong sự tiết hormone đôi khi được kèm theo trước đó một tác dụng dội ngược (effet de rebond), với một thời kỳ quá kích thích (période de surstimulation) và thêm vào đó, chúng không luôn luôn tác động lên các androgène, cũng được tiết ra bởi các tuyến thượng thận.

“MỘT PHÂN TỬ CÓ KHẢ NĂNG PHONG BẼ CÁC HORMONE NAM”

Viện ung thư quốc gia ở Anh vừa công bố trong The Journal of Clinical Oncology, các kết quả rất đáng phấn khởi thu được, mặc dầu còn sơ bộ, qua một thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1, trên một thuốc kháng androgène mới, acétate d’abiratérone, được hiệu chính bởi một hãng sinh công nghệ học, Cougar Biotechnology. Thứ thuốc mới này có một cơ chế tác dụng hoàn toàn đổi mới, bởi vì lần đầu tiên nó nhằm tác động vào ngay đầu chuỗi chuyển hóa, bằng cách ngăn cản sự biến đổi cholestérol thành androgène. Thật vậy phải biết rằng các hormone nam được chế tạo trong cơ thể là do sự biến hóa của cholestérol, nhờ vào các hệ men khác nhau, và đặc biệt là men CYP17. Như thế, thứ thuốc mới này có thể phong tỏa mọi sự sản xuất androgène trong cơ thể, bằng cách ức chế một cách có chọn lựa, enzyme CYP17.

Công trình nghiên cứu giai đoạn 1 được công bố tuần này, được tiến hành trên 21 bệnh nhân bị ung thư loại hung dữ của tuyến tiền liệt và được điều trị bởi những liều lượng khác nhau của loại thuốc này. Trước hết các kết quả cho thấy một sự dung nạp rất tốt. Các kết quả đặc biệt báo cáo về sự sụt giảm các nồng độ testostérone, androgène và oestradiol nơi tất cả các bệnh nhân. Nồng độ PSA (một chỉ dấu của ung thư tiền liệt tuyến) đã giảm hơn 50% nơi phần lớn các bệnh nhân trong các thời kỳ từ 69 đến 578 ngày. Theo các tác giả, đối với một số quan trọng các bệnh nhân, một sự thoái lui dấu hiệu quang tuyến của khối u đã được quan sát, liên kết với một sự cải thiện các triệu chứng và ít cần đến những thuốc chống đau hơn.

“Thật vậy đó là một thứ thuốc độc đáo có thể có một tác dụng phong bế hoàn toàn các hormone nam. Tuy nhiên những dữ kiện vẫn còn quá giới hạn để có thể biết được các lợi ích thật sự mà chúng ta có thể có được với loại thuốc này”, giáo sư Marc Zerbib ( thầy thuốc khoa niệu, bệnh viện Cochin, Paris) đã xác nhận như vậy. Cùng sự hưởng ứng từ phía của giáo sư Guy Vallancien (Institut mutualiste Montsouris, Paris): “Vào lúc này, đó là những kết quả rất sơ khởi, với thời gian nhìn lại còn ít, trên một số giới hạn những người được điều trị. Các bệnh nhân không nên vội vàng đến các thầy thuốc của họ để đòi hỏi loại thuốc này, vả lại chưa được lưu hành trên thị trường”. Một công trình nghiên cứu mới trên 1.200 bệnh nhân sẽ được công bố trong những tháng đến.
(LE FIGARO 23/7/2008)

THỜI SỰ Y HỌC SỐ 90 - BS NGUYỄN VĂN THỊNH (22/08/2008)

2/ TỶ LỆ SỐNG SÓT SAU MỘT UNG THƯ THAY ĐỔI NHIỀU TÙY THEO MỖI NƯỚC

Nước Pháp đứng hàng thứ sáu đối với tỷ lệ sống sót (taux de survie) sau khi phát hiện ung thư tuyến tiền liệt, và đứng hàng thứ 7 đối với ung thư vú.

Nước Pháp là một trong những nước trong đó những bệnh nhân bị một vài loại ung thư trong số những ung thư thường xảy ra nhất, có những cơ may sống sót (chance de survie) tốt nhất, 5 năm sau khi chẩn đoán căn bệnh ung thư của họ. Đó là một trong những kết luận của một công trình nghiên cứu y học quốc tế rộng lớn, được công bố hôm thứ năm 17/7, trên site của tạp chí Anh The Lancet Oncology. Được mệnh danh là Concord, công trình nghiên cứu này, do quy mô của nó, là một công trình đầu tiên.

Công trình này so sánh, trên gần 2 triệu người trưởng thành trong 31 nước trên 5 lục địa, các tỷ lệ phần trăm những bệnh nhân vẫn còn sống 5 năm sau một chẩn đoán ung thư, về những loại ung thư thông thường nhất : ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư đại tràng hay ung thư trực tràng.

Được thực hiện dưới sự lãnh đạo của Michel P. Coleman (London School of Hygiene and Tropical Medicine) và John L.Young (Emory University, Atlanta), công trình này căn cứ trên các dữ kiện thống kê của 31 nước của 5 lục địa. Các chẩn đoán ung thư đã được thực hiện giữa năm 1990 và 1994 và những dữ kiện sau cùng về tỷ lệ sống còn có từ năm 1999.

Một cách tổng quát, các tỷ lệ sống còn tốt nhất ghi nhận được ở Bắc Mỹ, tiếp theo sau là Úc, Nhật Bản và các nước Tây Âu. Pháp đứng vị trí hàng đầu đối với ung thư đại-trực tràng nam (61,5%) và thứ năm đối với ung thư đại-trực tràng nữ (55,6%), đứng hàng thứ sáu đối với ung thư tiền liệt tuyến (73%) và đứng hàng thứ 7 đối với ung thư vú (77,8%).

Nếu những khác nhau về mặt thống kê là nhỏ giữa các nước có những kết quả tốt nhất được quan sát, thì những cách biệt lại đáng kể đối với những nước thu được những kết quả kém tốt hơn. Đó là trường hợp Algérie có tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với ung thư vú là 38,8% và đối với ung thư tuyến tiền liệt là 21,4%. Đó cũng là trường hợp đối với Ba Tây (với tỷ lệ lần lượt 58,4% và 49,3%) cũng như trong phần lớn các nước Đông Âu. Với 69,7% và 51,1%, Anh thu được một trong những kết quả ít tốt nhất của các nước Tây Âu. Đan Mạch chỉ nhận được 38,4% tỷ lệ sống còn đối với ung thư tiền liệt tuyến.

Đối với Hoa Kỳ, công trình nghiên cứu này cũng làm sáng tỏ những thay đổi quan trọng giữa người da đen đối với những người da trắng. Những dị biệt này là 7% đối với ung thư tiền liệt tuyến và 14% đối với ung thư vú. Tình hình này, theo các nhà nghiên cứu, có nguồn gốc thật sự nơi sự bất bình đẳng về mặt cơ hội được chẩn đoán và điều trị cũng như trong những đầu tư được thực hiện

XẾP HẠNG CÁC NƯỚC

Những nước chiếm vị trí đầu tiên có tỷ lệ sống sót tốt nhất 5 năm sau khi một ung thư được chẩn đoán.

1/ Ung thư vú : 1.Hoa Kỳ 2. Canada 3. Thụy Điển…7.Pháp. 21.Anh...

2/ Ung thư tuyến tiền liệt : 1. Hoa Kỳ 2. Áo 3. Úc … 6. Pháp … 18.Anh… 28. Đan mạch.

3/ Ung thư đại-trực tràng nam : 1.Nhật Bản 2. Hoa Kỳ 3.Úc 4. Pháp 20.Anh 28.Cọng hòa Tiệp 29.Ba Lan

4/ Ung thư đại-trực tràng nữ : 1.Pháp 2. Hoa Kỳ 3.Canada... 21.Anh