florida80

ĐỘNG KINH : NGOẠI KHOA RẤT HIỆU QUẢ NHƯNG KHÔNG ĐƯỢC THỰC HIỆN NHIỀU

Neurologie : Trong các trường hợp mà thuốc men không hiệu quả, việc nhờ đến con dao mổ cho phép những tỷ lệ chữa lành quan trọng và những di chứng hiếm khi xảy ra.

Quá ít, quá muộn. Mặc dầu có thể cải thiện một cách đáng kể đời sống và ngay cả hy vọng sống thêm (espérance de vie) của một vài người bị bệnh động kinh, ngoại khoa vẫn ít được sử dụng và được thực hiện quá chậm, các thầy thuốc Hoa Kỳ trong ấn bản vừa qua của Jama, tờ báo của Hiệp hội y sĩ Hoa Kỳ, đã phàn nàn như vậy. Một điều chứng thực hoàn toàn được chia sẻ bởi các chuyên viên người Pháp. “Phải thôi cho rằng điều trị ngoại khoa bệnh động kinh là một điều trị của cơ may cuối cùng. Trái lại có thể đó là điều trị có khả năng tốt nhất không được bỏ qua”, G.S Bertrand Devaux, thầy thuốc ngoại thần kinh của bệnh viện Sainte-Anne (Paris) đã tóm tắt như vậy trong báo cáo mới đây về những điều trị ngoại khoa của bệnh động kinh ở Pháp.

Là bệnh mãn tính gây phế tật, có thể bắt đầu từ tuổi ấu thơ, động kinh có liên quan từ 0,5 đến 1% dân số thế giới, hoặc gần 500.000 người ở Pháp. Những nguyên nhân gây nên những phóng điện bất thường ở các tế bào thần kinh này rất là nhiều. Cũng như các triệu chứng của các cơn động kinh cũng vậy, tùy thuộc vào vị trí của các thương tổn.

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh được kiểm soát bởi một điều trị nội khoa, nhưng các loại thuốc vẫn không có hiệu quả nơi 20 đến 30% các bệnh nhân. Chính những người được gọi là “đề kháng với dược” (pharmaco-résistant) này, đôi khi rất tàn phế trong cuộc sống hàng ngày, là đối tượng mà phẫu thuật có khả năng nhằm đến. Tuy nhiên không phải tất cả mọi trường hợp đều có thể mổ được. Phẫu thuật chỉ có thể được đề nghị khi thương tổn não, nguồn gốc của các cơn động kinh, được khu trú trong một vùng mà sự cắt bỏ ít có nguy cơ đưa đến các di chứng trên bình diện chức năng.

BILAN TIỀN PHẪU NẶNG NỀ

Công trình nghiên cứu được công bố trong Jama bởi B.S Hyunmi Choi (thầy thuốc thần kinh của Đại Học Columbia, Nữu Ước), được thực hiện trên bệnh động kinh của thùy thái dương (épilepsie du lobe temporal), thể thông thường nhất của bệnh nơi người trưởng thành, và là một trong những thể thường đề kháng nhất đối với các thuốc chống động kinh. Các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ cho thấy rằng nơi những bệnh nhân ở lứa tuổi trung bình (35 tuổi), giải phẫu cho phép làm gia tăng 5 năm hy vọng sống thêm (espérance de vie) so với điều trị nội khoa. Thật vậy, BS Choi nhắc lại, bệnh động kinh đề kháng với thuốc làm gia tăng tỷ lệ tử vong do những tai nạn chết người xảy ra sau các cơn, do các cơn nặng (cơn động kinh liên tục), do tự tử hay chết đột ngột.

Còn các kết quả về chất lượng sống, theo cùng công trình nghiên cứu, chúng biện minh cho ưu thế của điều trị ngoại khoa nơi 96% các bệnh nhân. Những lợi ích của phẫu thuật (cải thiện rõ rệt các cơn, hoặc kể cả chữa lành) vượt xa hơn nhiều những nguy cơ của can thiệp ngoại khoa. Tuy vậy, như chủ bút của tờ Jama xác nhận, “ không những phần lớn các ứng viên của phẫu thuật đã không bao giờ được giới thiệu đến một phẫu thuật viên, mà những bệnh nhân được mổ thường quá chậm để có thể ngăn ngừa những phế tật sinh lý và xã hội của bệnh động kinh. ”

Trung bình, ở Hoa Kỳ, can thiệp ngoại khoa được thực hiện sau hơn 20 năm tiến triển của bệnh. Một tình trạng có thể được so sánh với Pháp. Khoảng 400 bệnh nhân bị động kinh (trong đó 100 là trẻ em) được mổ mỗi năm trong một trong 17 trung tâm của Pháp, hoặc khoảng một nửa của các nhu cầu. “Quá nhiều bệnh nhân vẫn được theo dõi rất lâu bởi những thầy thuốc không biết rõ ngoại khoa hoặc không có một cái nhìn dương tính về phẫu thuật”, G.S Devaux đã nhấn mạnh như thế.

Tính toàn bộ, từ lúc bắt đầu đến cuối những năm 1950, ở bệnh viện Sainte-Anne, phẫu thuật của bệnh động kinh đã được thực hiện nơi 5.000 bệnh nhân ở Pháp. Những kết quả, được phân tích nơi 2000 bệnh nhân được mổ trong số này, là một trong những kết quả tốt nhất, ở trình độ quốc tế. Trái với một thành kiến, những di chứng thần kinh là khá hiếm (2,5% các trường hợp), và tỷ lệ tử vong là ngoại lệ (0,15%). Tỷ lệ chữa lành là khoảng 80% trong trường hợp các động kinh vùng thái dương (épilepsie temporale). Những kết quả còn tốt hơn nhiều trong nhi khoa, đối với vài khối u bẩm sinh và những dị tật phát triển của não bộ. Theo GS Devaux, nhiên hậu, phẫu thuật này hẳn phải được thực hiện càng ngày càng nhiều nơi các trẻ em, và một phần trong số các trẻ em này có thể được mổ “để phòng ngừa”, ngay khi thương tổn gây động kinh được khám phá. Mới đây, nhóm phẫu thuật Sainte-Anne đã can thiệp để điều trị một dị tật não nơi một bé gái chỉ bị một cơn động kinh. Tuy vậy, bilan tiền phẫu là nặng nề đối với các bệnh nhân. Bilan có thể đặc biệt cần những xét nghiệm xâm nhập như SEEG (stéréoélectroencéph alographie), trong đó những điện cực được cắm trực tiếp trong não bộ để định vị thương tổn gây động kinh. Những phương pháp này càng ngày càng được thay thế bởi những kỹ thuật chụp hình hiện đại, thí dụ TEP (tomographie à émission de positons), kết hợp với IRM (imagerie par résonance magnétique). Sự kết hợp của hai xét nghiệm này cho phép chẩn đoán và do đó mổ các thương tổn, đặc biệt là những dị tật (malformations) trước đây không được phát hiện.

Về các kỹ thuật mổ, chúng hiện đang trên đà tiến triển. Cắt bỏ vùng bị bệnh vẫn là cổ điển nhất. Càng ngày càng có những phương pháp thay thế ít xâm nhập hơn : kích thích dây thần kinh phế vị, ngoại quang tuyến (radiochirurgie), đốt điện (electrocoagulation) hay déconnexion.
(LE JOURNAL DU FIGARO 8/12/2008)