Tránh phản ứng phụ



Không thuốc nào không gây phản ứng phụ (side effects), nếu phản ứng phụ khiến bạn khó chịu quá, bạn có thể sẽ lắc đầu chào thua bỏ thuốc. (Bạn đừng tin vào lời quảng cáo nhảm “Thuốc hoàn toàn không gây phản ứng phụ”.) Thỉnh thoảng, phản ứng phụ có thể nặng đến chết người.

Thế nên, bác sĩ sẽ tính toán trong trường hợp của bạn, chúng ta nên dùng thuốc nào thì hơn, ta ít sợ phản ứng phụ nguy hiểm. Điều này tùy thuộc nhiều điều kiện lắm: sắc dân, tuổi tác, phái tính, các bệnh bạn đang mang, các thuốc bạn đang dùng (có thuốc dùng riêng không sao, dùng chung với một thuốc nào đó dễ gây phản ứng phụ). Khi đi khám bệnh, bạn nhớ đem tất cả các thuốc đang dùng ở nhà cho bác sĩ xem.

Để tránh phản ứng phụ có thể xảy ra cho người bệnh, bác sĩ nên luôn tự nhắc nhở mình: càng ít thuốc càng tốt. (Buồn thay, một số bác sĩ làm ngược lại: càng biên nhiều thuốc càng tốt, những người bệnh thiếu hiểu biết khoái, đem thuốc về muốn cho ai thì cho, còn dùng tầm bậy tầm bạ lung tung có gì xảy ra thì ráng mà chịu, sống chết mặc người bệnh, miễn mỗi tháng đem MediCal, Medicare đến nộp cho thày.)



Tiện lợi



Dùng thuốc về lâu về dài, thuốc uống, chích ngày 1 lần thì tốt, ngày 2 lần tạm được, nhưng ngày phải uống, chích đến 3 lần, thì chắc ngay cả bác sĩ cũng khó dùng thuốc đều mà không quên.

Nhiều thuốc, như các thuốc chữa bệnh rỗng xương Actonel, Fosamax, họ chế loại mỗi tuần hoặc mỗi tháng chỉ uống 1 viên, không phải uống hàng ngày như trước.

Nếu có thể, bác sĩ nên tính toán chọn thuốc nào dùng ngày 1 lần thôi, giúp người bệnh đỡ quên uống, chích thuốc lần thứ 2, thứ 3 trong ngày.



Tiết kiệm



Nguyên tắc tiết kiệm không kém phần quan trọng so với 3 nguyên tắc hữu hiệu, tránh phản ứng phụ, tiện lợi.

Đồng tiền là núm ruột, tiền của ai cũng vậy thôi. Chữa trị tốn kém, về lâu về dài người bệnh trả tiền túi sẽ không kham nổi, hệ thống MediCal, Medicare, bảo hiểm sạt nghiệp.

Xa nhiều năm trước, thuốc MediCal biên toa bao nhiêu món mỗi tháng cũng được, thế rồi người ta thi nhau lạm dụng, biên toa thuốc bừa bãi, cứ như thuốc từ trên trời rớt xuống, bao nhiêu cũng có. MediCal bèn giới hạn mỗi tháng 6 món thôi. Nhiều năm nay, lại bắt những vị có MediCal vào các tổ hợp y tế, nhờ các nhóm tư nhân HMO quản trị, kiểm soát mọi chi tiêu, lời ăn lỗ chịu, nhờ đó mỗi năm tiết kiệm được triệu triệu đô-la cho tiểu bang Cali chúng ta. Kể từ đầu năm 2006, thuốc của các vị vừa có MediCal vừa có Medicare (gọi là Medi-Medi) MediCal giao cho Medicare trông coi, mà Medicare là của tư nhân họ thầu, họ kiểm soát khá hơn, cho thuốc tháng một, những món thuốc đắt tiền, các vị Medi-Medi phải trả từ 1 đến 3 đồng, không còn “free” như trước. Mỗi tháng họ lại gửi về các vị một bản báo cáo tiền thuốc dùng trong tháng. Có lẽ những biện pháp này đã giới hạn được phần nào những lạm dụng về thuốc, một hình thức lạm dụng tinh vi và xảy ra nhiều nhất trong y khoa.

Các thuốc dùng nếu tác dụng tốt, hữu hiệu ngang nhau, bác sĩ nên chọn thuốc nhẹ tiền hơn. Cụ thể là các thuốc brand name và generic, chúng có tác dụng hữu hiệu ngang nhau, chúng ta nên dùng thuốc generic giá hạ hơn. Không phải lúc nào của rẻ cũng của ôi, của đắt tiền mới là của tốt, nhiều khi còn ngược lại. Bắt buộc phải dùng thuốc đắt tiền (như các thuốc bao tử Prevacid, Nexium, đến 3-4 đồng một viên), sau một thời gian, căn bệnh hoặc triệu chứng ổn định, bác sĩ nên đổi sang những thuốc nhẹ tiền hơn.

Không riêng gì những thuốc đắt tiền, với những thuốc khác cũng vậy, mỗi khi xem lại người bệnh, bác sĩ đều nên thẩm định lại tất cả các vấn đề, xem vấn đề nào của người bệnh đã giải quyết xong không còn cần đến thuốc chữa nữa, bỏ bớt thuốc đi. Việc này sẽ giúp người bệnh tránh bớt các phản ứng phụ do dùng nhiều thuốc quá, thuốc nọ đánh thuốc kia trong cơ thể, và cũng giảm thiểu tốn kém trong sự trị liệu. Nhất là đang trong thời buổi kinh tế khó khăn, đồng tiền eo hẹp, mọi người chúng ta ai cũng nên ý thức việc này, tiêu đúng thì tốt, tiêu tốn quá nên tránh.

Bây giờ, bạn đã hiểu các nguyên tắc chữa trị bác sĩ nào cũng được dạy trong trường, chỉ người bác sĩ có chịu sử dụng những nguyên tắc này trong lúc hành nghề hay không, hay vì lý do tài chánh làm mờ mắt nên đã cố tình quên những điều mình được dạy dỗ trong trường rồi. Bạn sẽ không còn ngạc nhiên thấy có vị bác sĩ suy tính, cẩn trọng trong từng toa thuốc, có vị không buồn hỏi, cũng chẳng buồn khám, cúi mặt biên lia lịa 5, 7 món trên những toa thuốc (toàn những thứ đắt tiền), xong còn hỏi: “Có cần thêm thuốc gì cho người nhà nữa không, tôi biên luôn”.