Chơi Với Tàu, Anh Quốc Được Lợi Gì? - Ngô Nhân Dụng









Joshua Wong, tức Hoàng Chi Phong (Chi-fung, 之鋒), một lãnh tụ sinh viên đòi dân chủ hóa đã bay từ Hồng Kông sang London để biểu tình phản đối Tập Cận Bình; cũng như những người Tây Tạng và Uyghur. Các tổ chức nhân quyền quốc tế chỉ trích chính phủ Anh đã bỏ qua các vi phạm nhân quyền của Cộng Sản Trung Hoa khi mở rộng giao thương với lục địa. Chính phủ Mỹ cũng tỏ ý bất bình. Nhưng đứng trên quyền lợi nước Anh thì việc tiếp đón Tập Cận Bình có nhiều điều lợi hiển nhiên, khó bỏ qua; mà nếu đem so sánh hai bên thì Anh Quốc lợi hơn.




Khi nói đến quyền lợi kinh tế, chính phủ Anh xưa nay không quan tâm đến các vấn đề nhân nghĩa. Sau khi Trung Cộng chiếm được lục địa Trung Hoa, Anh Quốc là nước Tây phương đầu tiên lập quan hệ ngoại giao chính thức. Dù chính quyền Mỹ rất bất bình nhưng sau đó cũng hiểu rằng tất cả chỉ vì quyền lợi kinh tế, trong khi nước Anh vẫn đứng bên cạnh Mỹ trong tất cả các cuộc tranh chấp với Trung Cộng. Không ai quên được rằng vào nửa đầu thế kỷ 19, Anh quốc đã đòi nhà Thanh mở cửa buôn bán làm ăn bằng sức mạnh quân sự, nổi tiếng nhất là những cuộc “Chiến tranh Nha phiến.” Bắt vua Tàu cho con buôn người Anh đem thuốc phiện vào bán cho dân Trung Hoa hút; một nước đã làm như vậy nay muốn đóng vai giảng dạy về nhân quyền cũng hơi khó.




Người đi tiên phong trong chính phủ Anh trong việc mở cửa với Bắc Kinh là Bộ Trưởng Tài Chánh George Osborne, người nhiều hy vọng sẽ lên thay Thủ Tướng David Cameron sau này. Vào Tháng Ba năm 2015, chính phủ Anh là quốc gia đầu tiên trong khối G-7 đồng ý gia nhập Ngân hàng Ðầu tư Hạ tầng Cơ sở Châu Á (AIIB) do Bắc Kinh đề xướng. AIIB được dựng lên để cạnh tranh với Ngân Hàng Thế Giới và Ngân Hàng Phát Triển Châu Á, nằm trong ảnh hưởng Mỹ và Nhật Bản. Không riêng chính phủ Mỹ mà các nước khác ở Châu Âu cũng than phiền; vì Ðức và Pháp muốn cùng với Anh tham dự với tư cách một khối Châu Âu đoàn kết.




Một tháng trước khi Tập Cận Bình qua London, ông Osborne đã qua Bắc Kinh, được đón tiếp long trọng trong năm ngày, với những nghi lễ thường dành cho các người cầm đầu chính phủ. Ðiều đó chứng tỏ Tàu thấy cần Anh không khác gì Anh muốn chơi với Tàu. Osborne tuyên bố: Muốn Anh trở thành nước cộng tác hạng nhất với Trung Quốc ở phương Tây!




Chính phủ Anh có thể nói trắng ra như vậy vì họ tự tin trong nước cờ này chính nước Anh được lợi nhiều hơn. Tuy kinh tế Tàu được coi là lớn thứ nhì thế giới, lợi tức tính từng đầu người (GDP per capita) dân Trung Hoa lục địa chỉ bằng một phần ba của dân Anh (một phần tư dân Mỹ). Kinh tế Tàu mới giảm tốc độ tăng trưởng, chỉ còn 6.9% (trong thực tế có lẽ là 4%). Thị trường chứng khoán bên Tàu đã mất giá gần 40% trong mấy tháng qua. Làm ăn với một nước như vậy không có lý do nào để sợ. Nhưng kinh tế nước Tàu đang thay đổi, cuộc thay đổi không thể tránh được nhưng sẽ phải qua nhiều khó khăn. Từ một nền kinh tế chỉ lo sản xuất đồ rẻ tiền, chỉ lo xây cất nhiều nhà máy mà không biết có lợi hay không, xây cất nhiều cao ốc, đường sá và phi trường rồi bỏ trống, Trung Quốc sẽ phải quay sang gia tăng hàng tiêu thụ cho thị trường dân trong nước. Các ngân hàng Trung Quốc sẽ phải cải tổ, làm ăn theo tiêu chuẩn quốc tế; các thị trường chứng khoán cũng vậy. Trước đây Trung Quốc chăm chú nhập cảng quặng mỏ, nguyên liệu từ Phi Châu, Brazil, Úc và máy móc thiết bị từ nước Ðức. Nay mai, Bắc Kinh sẽ cần “mua” rất nhiều dịch vụ tài chánh, ngân hàng, mà nước Anh đang sẵn sàng cung cấp, nếu Mỹ còn ngần ngại.




Hệ thống tài chánh quốc tế ngày càng phức tạp và liên kết ràng buộc với nhau. Những chuyên viên tài chánh ngồi làm cố vấn và chuyển dịch tiền vốn khắp thế giới đem lợi tức về gấp ngàn lần những kỹ sư công nhân chạy máy. Cắt đứt khả năng giao dịch một ngân hàng Nga với thế giới bên ngoài gây tai hại cho chính phủ Putin hơn là gửi một sư đoàn sang Ukraine. London vẫn cạnh tranh với New York trong vai trò trung tâm tài chánh của cả thế giới, cũng như Hồng Kông và Singapore đang giành vai trò trung tâm tài chánh vùng Á Ðông.




Ông George Osborne “biết thóp” chính quyền Bắc Kinh đang khao khát điều gì. Họ muốn đồng nhân dân tệ được sử dụng như một đồng tiền quốc tế, nếu không bằng mỹ kim thì cũng được giới làm ăn chấp nhận ngang hàng với đồng tiền Anh, Nhật Bản hay Canada. Nhu cầu “quốc tế hóa đồng nguyên” lộ rõ, đã được thí nghiệm ở Hồng Kông nhưng không có kết quả. Bởi vì người ta chỉ chấp nhận cầm một đồng tiền nếu biết rằng có thể đem nó đi trả ở chỗ khác, hoặc ít nhất, đem đổi ở chỗ khác dễ dàng.




Bắc Kinh đang khao khát mong đồng nguyên “được chấp nhận.” Từ năm 2013, ông George Osborne đã hé mở ý kiến cho đồng nguyên được mua bán trên thị trường London. Bây giờ, để mở đầu sẽ cho Bắc Kinh phát hành các trái phiếu nhà nước tại London, người mua sẽ trả bằng đồng nhân dân tệ. Bắc Kinh sẽ mở mặt với đời, nhưng London sẽ thâu thuế, tạo công việc cho các chuyên viên tài chánh của mình, và mở ra một cuộc làm ăn mới.




Trong khi đang ở Trung Quốc, Osborne đã nói với đài BBC rằng ông muốn lục địa Trung Hoa, trong 10 năm, sẽ trở thành thị trường xuất cảng lớn nhất cho hàng hóa và dịch vụ của nước Anh (hiện nay nó đang đứng hàng thứ sáu). Người dân Trung Hoa đang được chính quyền khuyến khích tiêu thụ nhiều hơn. Giai cấp trung lưu ở Trung Quốc đang lớn dần, sẽ có 400 triệu người sẵn sàng tiêu tiền (trong lục địa, lương 1000 đô la một tháng được coi là “trung sản” rồi). Họ sẽ mua những thứ mà công nghiệp Anh có thể cung cấp: Xe hơi, dược phẩm thứ thiệt không lo hàng giả.