2.- Trung Quốc công bố “Các Quan hệ Quyền Lực Lớn”

Sau khi rút khỏi Lybia khi Mỹ bắt đầu cuộc chiến, Trung Quốc chủ trương chiếm Biển Đông và biến vùng này thành “ao nhà” của Trung Quốc.

Tại Hội nghị Công tác Đối ngoại Trung ương Trung Quốc được tổ chức ở Bắc Kinh trong hai ngày 28 và 29/11/2014, Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định rằng Trung Quốc «cần có nền ngoại giao nước lớn mang đặc sắc» của mình. Ông nói rằng đã đến giai đoạn Trung Quốc phải thực hiện “Loại Mới về Các Quan Hệ Quyền Lực Lớn” (New Type of Major Power Relations) mang tính đặc thù của Trung Quốc, có nghĩa là từ nay Trung Quốc không còn tùy thuộc vào đường lối của Mỹ nữa. Ông nhấn mạnh: “Chính người Á châu phải lo việc của Á châu…. Và duy trì an ninh cho Á châu.”.




Ông Tập Cẩm Bình hy vọng sẽ để lại di sản rằng ông là người đặt vị thế của Trung Quốc ngang bằng với Hoa Kỳ cũng như mang lại một hình ảnh Trung Quốc hùng cường và có trách nhiệm trên trường quốc tế.

Nói tóm lại, cả Nga lẫn Trung Quốc đều không chấp nhận một thế giới đơn cực (unipolar world) trong đó Hoa Kỳ giành toàn quyền quyết định vận mạng của thế giới.




CHIẾN THUẬT BẺ ĐŨA TỪNG CHIẾC

Muốn giành quyền lãnh đạo thế giới, Hoa Kỳ phải khống chế cả Nga lẫn Trung Quốc, nhưng trong hiện tại Hoa Kỳ không đủ khả năng để làm như vậy. Ngoài ra, Hoa Kỳ còn phải đối phó với nhóm Hồi Giáo quá khích và nhiều biến cố khác. Do đó, Tổng Thống Obama đã áp dụng chiến thuật hòa hoãn với Trung Quốc và tấn công Nga trước vì Nga nguy hiểm hơn. Đó là chiến thuật bẻ đũa từng chiếc.




Trong cuộc phỏng vấn của tạp chí Economist ngày 2.8.2014, Tổng Thống Obama đã hạ thấp Nga xuống. Ông nói: "Tôi nghĩ rằng điều quan trọng là Nga đã chẳng làm bất cứ điều gì. Những người di dân không vội đến Moscow để tìm cơ hội. Tuổi thọ của đàn ông Nga bình quân chỉ đạt 60. Dân số Nga đang thu hẹp lại.” Về những thách thức của Nga, ông nhấn mạnh: "Chúng ta phải đảm bảo rằng họ không leo thang vũ khí hạt nhân bất ngờ trở lại trong cuộc thảo luận về chính sách đối ngoại. Và bao lâu chúng ta làm như vậy, khi đó lịch sử đứng về phía chúng ta.”




Với Trung Quốc, ông cho rằng Trung Quốc “có thể quản lý được” (manageable). Ông nói rằng Trung Quốc đang dính líu vào các tranh chấp lãnh thổ với các nước láng giềng trên Biển Đông giàu dầu mỏ và thường xuyên đụng độ với phương Tây về các vấn đề sở hữu trí tuệ. Ông cho rằng những căng thẳng về thương mại với Trung Quốc sẽ giảm bớt khi Bắc Kinh thay đổi “từ chỗ chỉ chú trọng đơn giản đến sản xuất hàng giá rẻ của thế giới” đến việc các công ty của họ khởi sự nâng cao giá trị của các sản phẩm đòi hỏi sự bảo vệ sản phẩm trí tuệ.




Trước đó, trong cuộc gặp gỡ Chủ Tịch Tập Cẩm Bình ngày 8.6.2013, Tổng Thống Obama nói: “Mỹ hoan nghênh sự vươn lên của Trung Quốc. Trên thực tế, sự phát triển của Trung Quốc cũng là lợi ích của Mỹ. Mỹ tin tưởng rằng một Trung Quốc hòa bình, thịnh vượng và ổn định không chỉ tốt cho Trung Quốc mà còn cho cả Mỹ và cộng đồng quốc tế.”




Theo Tổng thống Obama, cần phải có cơ chế với cả hai nước Nga và Trung Quốc khi thấy họ đang vi phạm các chuẩn mực quốc tế. Không những vậy, cũng cần phải cho họ thấy những lợi ích tiềm năng dài hạn. Nhưng hiện nay Trung Quốc đang lợi dụng thời cơ để củng cố vị thế của họ ở Biển Đông và các nước Đông Nam Á và Hoa Kỳ đã phản ứng rất yếu ớt.