Người Việt Hay Chê - Lm.Jos Tạ Duy Tuyền
Người Việt có thói xấu là hay chê. Đây là lối ứng xử đáng trách của người Việt. Dường như thói hay chê đă trở thành một văn hóa xấu của người Việt Nam. Văn hóa chê đă ăn sâu vào trong ư thức của người Việt. Thấy là chê. Chê cho thích. Chê cho bơ ghét. Lư do hay chê là v́ không muốn ai hơn ḿnh, nên khi thấy ai làm được ǵ là chê. Nhất là những người cùng cơ quan, cùng đoàn thể dù họ có thiện chí mấy cũng bị chê. Phải chăng “Bụt nhà không thiêng” hay người Việt “xấu xí”, nhiễm văn hóa chê bai, định kiến, thích “d́m hàng”?
Có một em học sinh khi nhận được giấy khen v́ có thành tích học tập xuất sắc. Em vui mừng "up" lên facebook nhưng ngay sau đó, em bị một số bạn nhảy vào b́nh luận không tiếc lời: “vậy mà giỏi ǵ”, “âu cũng là do hên” …
Cô hoa hậu Kỳ Duyên do ngủ say mà có tư thế ngủ không mấy đẹp, cũng bị chê. Mặc dầu chẳng ai ngủ mà có thể khẳng định được ḿnh luôn giữ tư thế đẹp!
Có một bạn trẻ c̣n tâm sự: "Ḿnh đi thi và đạt giải nhất cuộc thi Tiếng hát học sinh - sinh viên. Khả năng ca hát của ḿnh được hội đồng giám khảo có uy tín khẳng định.
Tuy nhiên, ḿnh vừa bước từ trên sân khấu xuống đă có ư kiến bảo "hay cái quái ǵ mà hay. Chẳng qua đẹp trai nên lấy được cảm t́nh của ban giám khảo. Những lời lẽ như thế làm ḿnh buồn lắm".
Lư giải về thói xấu "thích vạch lá t́m sâu" của người Việt, các chuyên gia cho rằng, đây là một hiện tượng có thật trong đời sống. Văn hóa chê là biến tướng của sự đố kỵ, ganh ghét, ích kỷ… Không hài ḷng bất kỳ điều ǵ, không muốn thừa nhận ai, không muốn ai hơn ḿnh, mà chỉ thích phê phán, phê không được th́ t́m cách “d́m”, thể hiện “cái tôi” hẹp ḥi, thiển cận.
Xem ra Chúa Giê-su cũng không qua được những thị phi của người đời. Ngài cũng bị chê, bị trách, bị d́m. . . Ngài cũng bị người đồng hương xem thường. Nhưng Chúa chẳng quan tâm. Ngài vẫn tiếp tục sống cho sứ vụ của ḿnh. Ngài vẫn làm công việc của ḿnh. Ngài không để cho tiếng khen lời chê làm ảnh hưởng tới công việc của ḿnh. Ngài luôn làm việc v́ Chúa Cha và v́ lợi ích các linh hồn. Cho dù những tiếng thị phi người đời muốn cản trở công việc, nhưng không v́ thế mà Ngài bỏ cuộc hay lẩn tránh. Ngài vẫn sống phục vụ cho dù phải trả giá bằng đớn đau cực h́nh do người đồng hương ganh ghét gây nên.
Xem ra Chúa Giê-su cũng là một nạn nhân của văn hóa hay chê. V́ ganh ghét, v́ thiếu khiêm tốn mà người đồng hương đă loại trừ người công chính. Sự kiêu căng đă khiến họ không thể đón nhận tin mừng mà Chúa Giê-su loan báo.
Cuộc sống sẽ hay hơn nếu chúng ta khiêm tốn chấp nhận cái hơn của người khác. Cuộc đời sẽ không có những thị phi nếu chúng ta không đánh hội đồng anh em bằng sự a dua nói hành, nói xấu, bỏ vạ cáo gian nhau. Thiết nghĩ trong mỗi cá nhân chúng ta, cũng nên “uốn lưỡi” nhiều lần trước khi mở miệng chê điều ǵ, chê ai…?
|