Đây là vấn đề đạo đức, khi cực khổ mình phải biết an ủi, dắt dìu nhau vượt qua, và cùng nhau làm phước. Không có gì quý bằng lúc nghèo mà làm phước. Giàu mà làm phước thì thường, phước không lớn. Nghèo mà biết làm phước, phước mới nhiều. Vừa làm phước, vừa vượt qua khó khăn, tình nghĩa vợ chồng thêm đẹp.

Rồi những lúc sang giàu, phải đối xử với nhau, với họ hàng thế nào, làm những việc công đức gì, cũng cần phải học.




Một vấn đề tế nhị khó nói mà không ai dám nói là đạo đức về tình dục. Cuộc sống vợ chồng trong đó buộc phải có quan hệ tình dục. Cha mẹ không nói, con cái không biết. Sách vở thì nói tùm lum, bậy bạ, tào lao. Trong quan hệ vợ chồng có cái gọi là ứng xử đạo đức của tình dục. Đây là vấn đề cực kỳ tế nhị, phải được trang bị kỹ trước khi bước vào hôn nhân.




Vấn đề lớn nữa là nuôi dạy con cái. Cha mẹ thương con, nhưng phải biết dùng lý trí. Không được thương con rồi nuông chiều. Đa phần chúng ta thương con rồi nuông chiều con. Người cha có thể cứng rắn dạy con, nhưng người mẹ khi nghe con khóc thì lại không chịu được. Người ta nói: “Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” là vậy. Do đó mình phải biết thương con, và dạy con cho đúng. (Sẽ trình bày riêng ở một bài khác).




Một vấn đề thường gặp trong đời sống hôn nhân là lòng chung thủy. Chúng ta thường phải đối diện với vấn đề lớn là sự thiếu chung thủy của người hôn phối làm cho hạnh phúc, hôn nhân tan vỡ. Phụ nữ thường chung thủy hơn đàn ông, vì đàn ông dễ lạc lòng, sa ngã.

Lý do nào người ta không chung thủy lâu dài với nhau?

Thứ nhất, lòng thương yêu không đủ sâu đậm. Thương hời hời hợt hợt, một thời gian thì cưới. Sau đó gặp một người khác, thấy thương hơn, yêu hơn. Thế là lòng thương yêu với người cũ hết. Bị thay đổi. Đó là thực tế. Do vậy ngay từ buổi đầu phải chọn lựa người cho kỹ để đặt tình thương yêu sâu đậm.




Lý do thứ hai là một trong hai người bị đánh mất nhân cách dần dần, nên đánh mất lòng kính trọng của người kia.

Một bà vợ suốt ngày đi “tám” chuyện hàng xóm, có bao nhiêu tiền thì đem đi đánh đề, đánh bài tứ sắc, thì dù ngày xưa người chồng thương yêu lắm, nhưng nói mãi mà không được, thì ông chồng sẽ không còn thương yêu nữa. Mà khi không còn thương nữa, thì có thể ông sẽ đi thương người khác.

Hay người chồng bỗng trở nên nhậu nhẹt, chơi bời, đánh mất tư cách thì người vợ sẽ không còn thương yêu nữa. Có khi người vợ đi tìm người thương khác. Chung thủy mất dần.




Lý do nữa để mất lòng chung thủy là một trong hai người mắc bệnh đa tình, dễ lạc lòng. Mình có chồng rồi, mà gặp người khác đẹp trai, khéo ăn nói, thế là bị lạc lòng, thương người đó. Đây cũng là một cái nghiệp trong tâm. Nếu lỡ mắc phải bệnh này thì nên lạy Phật sám hối cho nhiều để hết nghiệp đa tình.




Một nguyên nhân nữa là một trong hai người có duyên tình ái với nhiều người trong kiếp xưa, bây giờ lần lượt gặp lại. Ví như người chồng ngày xưa làm vua, làm quan gì đó, mà thời xưa thì “năm thê bảy thiếp”, nên kiếp này gặp lại những người vợ cũ. Gặp lại người cũ thì cũng thương nhau, không nỡ bỏ. Đây là nguyên nhân của sự mất chung thủy mà rất khó trách, vì ngày xưa, ông thương người đó thật lòng, và luật lệ, tập quán ngày xưa cho phép. Và do đối xử tốt với nhau, thương nhau thật lòng nên gặp lại. Gặp nhau rồi, trong lòng ông tự nhiên xuất hiện tình thương trở lại, của duyên xưa, chứ không do sa ngã, truỵ lạc. Đây là trường hợp rất khó xử, và hôn nhân dễ dàng đổ vỡ.




Để tránh những điều đó, hai vợ chồng phải thường xuyên cùng nhau lạy Phật sám hối để cầu nguyện giữ được lòng chung thủy. Chung thủy với một người cũng là một bước gần đến chỗ vượt qua ái dục. Nếu mình còn lạc lòng nhiều thì gom hết lại để chung thủy với một người, rồi từ người đó mà dập tắt luôn ái dục, trải lòng thương yêu tất cả chúng sinh.

Từ bây giờ, ta hãy tránh những tiểu thuyết xây dựng nhân vật đa tình, nhất là chuyện điệp viên. Điệp viên 007, đi đến đâu là bồ đến đó. Những bộ phim, những câu chuyện truỵ lạc sẽ giết lần mòn đạo đức, tâm hồn mình, khiến con người không còn chung thủy nữa. Do đó ta phải biết phê phán những thứ văn hóa làm tấm gương xấu về sự lăng nhăng, không chung thủy.




Một điều cũng thường gặp trong hôn nhân là những tình cảm mới phát sinh. Người vợ đi làm gặp đồng nghiệp, xuất hiện tình cảm. Hay người chồng đi làm trên đường gặp một người mến mình, thế là một tình cảm mới phát sinh. Do đó phải biết dập tắt ngay từ đầu, ngay từ mầm mống. Biết lạy Phật thì mới vượt qua được những tình cảm như vậy. Điều này trong cuộc đời ta hay bị.