HIến Đất - Sài Gòn Cô Nương









Thành phố đất đai giới hạn chỉ có bao nhiêu đó, dân số ngày càng gia tăng. Nhiều mương rạch nhỏ đã bị lấp kín, đặt cống hộp để lấy thêm đất xây phố xá, nhà cửa, đường ngang ngõ dọc. Vô số kênh rạch bị san lấp: rạch Ông Búp, Bà Tiếng (quận Bình Tân), rạch Lăng (Tân Bình)… lấp rạch Ụ Lò Đường để xây khu nhà ở Sông Đà (phường Hiệp Bình Phước, Thủ Đức)…








Tới bây giờ, người ta mới thấy tác hại khi không còn chỗ tiêu thoát nước cho nên mới mưa một chút, chỗ nào cũng ngập lênh láng như cái ao. Đã phải tính đến cách khôi phục lại một số kinh rạch như kênh Hàng Bàng, kênh Hy Vọng, rạch xuyên tâm… Thật khổ, kênh rạch lấp đã rồi lại đào lên. Mà đâu đơn giản muốn đào lúc nào là đào, bởi lâu nay nhà cửa đã mọc lên chi chít. Lại phải vắt óc kiếm nguồn tiền để đền bù, giải tỏa nhà dân mới đào được.



Những nơi không bị lấp thì bị lấn. Mặc dù nhiều đoạn kênh rạch đã giải tỏa nhà sàn nhưng nhiều nơi khác, vẫn bị chiếm dụng vô tội vạ như rạch Văn Thánh, rạch Bần Đô… nhà sàn từ trong bờ theo lối đi bắc ván nhỏ hẹp có đến vài lớp nhà mới thấy mặt sông rạch chỉ còn một nửa đen sì, đặc quánh.






Nhà cửa thành phố người càng ngày càng đông, tấc đất tấc vàng, mất đất là mất của, ven sông là vậy huống hồ trên đất liền, người ta càng giành nhau từng chút đất. Phong trào trào lấn hẻm, cơi nới trở nên rầm rộ sau 75 một thời người ta sống và cứ thế ngày càng lan rộng. Người sau nhìn người trước lấn thế nảo mà bắt chước y chang hay hơn nữa.








Gần đây, việc xây dựng nhà, công trình của thành phố hướng vào quy tắc: Xây căn nhà mới phải chừa hàng hiên phía trước, chừa đường ống cống đàng sau. Tất nhiên cũng có trường hợp bất chấp do làm bừa, cậy thế, có hữu hảo với nhân viên công quyền…








Còn thì chẳng theo luật lệ gì cả.








Thông thường nhà nào có chỗ trống quanh nhà, nhìn trước nhìn sau lấn từ từ. Lấn sáu tấc sau nhà làm chỗ rửa chén, lấn ven tường bên hông đặt mấy chậu cây. Nhà có con nít chạy nhảy cũng cần một khoảng rào nhỏ để giới hạn chỗ chơi đùa khỏi sợ xe tông. Vài căn nhà ở góc thì nhất định lấn sang hai phía: trước mặt và bên hông.








Cứ theo chính sách tuần tự như tiến..








Thoạt tiên chỉ là vài chậu cây nho nhỏ chưng làm cảnh rồi tới chậu to hơn, cây lớn hơn. Ban đầu dựng cái hàng rào sắt mảnh mai rồi nhổ cây sắt xây bờ tường thấp khoảng một mét. Nhà thêm dâu, rể, con cháu thì xây gạch tiếp cao hơn, làm chỗ phơi quần áo, đặt bàn ăn, cái bếp lò…








Thông thường nhu cầu tối thiểu mỗi gia đình là cần một khoảng trống trước cửa để tạm một, hai hay vài chiếc xe gắn máy của gia đình hay của khách khứa đến chơi. Xe gắn máy đến buổi tối trước khi đi ngủ mới cất vào trong nhà, còn trong ngày thì để tạm trước cửa. Để khỏi mất công canh chừng, chủ nhà làm ngay cái hàng rào bằng gỗ hay cọc sắt. Sau một thơi gian nhìn quanh nhìn quất không thấy ai nói năng gì, chiếc hàng rào sơ sài được thay thế bằng bức tường gạch lợp mái tôn, kéo cửa sắt… hẳn hoi. Thế là căn nhà được nới rộng thêm diện tích bằng cả một gian chứ ít đâu. Thậm chí phần lấn ăn gian đó có thể để vừa chiếc xe ô tô, thành phòng khách…