Người Kurd. Đế Quốc Ottoman. Nồi Canh Hẹ Trung Đông Và Khái Niệm Đồng Minh - Khách Huyền Đao
Hôm qua tới giờ, tin tức thế giới tràn ngập những ḍng tiêu đề "Trump phản bội đồng minh". Ngoài những tờ báo lớn thuộc phe thổ tả nhân cơ hội này, nhảy vào ăn ké vụ việc ḥng kiếm thêm một mớ các cú nhấp chuột để tăng doanh thu quảng cáo, giới b́nh luận viên gốc Việt trên FB cũng đu theo trend "Trump phản bội đồng minh" ḥng hốt thêm một mớ like trên FB.
Like cứ thế mà tăng ào ào. Chắc doanh số của các quán bia hơi lề đường cũng không chịu nằm yên một chỗ đâu. Bia hơi phải nhâm nhi với cái tài khoản FB mở sẵn trước mặt và liên tục refresh để cập nhật con số like th́ nhậu mới tới chứ.
Tếu lâm nhất là các b́nh luận viên chính trường thế giới lại làm biếng, không bao giờ muốn giải thích cho thiên hạ hiểu rơ hơn, Kurd là cái ǵ? Họ chỉ cần copy cái tiêu đề "Trump phản bội đồng minh" hoặc "Trump bán đứng người Kurd" là đủ kiếm like rồi.
Thậm chí có vị c̣n múa bút phán và so sánh Kurd với VNCH khi xưa.
1. Khái niệm Đồng Minh.
Đơn giản nhất, nó là một sự liên kết giữa các quốc gia với nhau nhằm hỗ trợ, hoặc là quân sự, hoặc là kinh tế. Đồng minh bằng Hiệp Ước, cũng có thể chỉ bằng Giao Ước. Cũng có thể không cần giấy tờ ǵ cả, thích và cần th́ vuốt ve t́nh tứ. Không thích nữa th́ cởi trần đập nhau tới chừng nào hai bên sui gia không c̣n nhận ra nhau nữa th́ thôi.
* Đồng minh bằng Hiệp Ước (Treaty) th́ có NATO là một thí dụ. Hiệp Ước quy định: Thằng nào đánh anh là coi như đă đánh cả tui. Nhưng nó không có nghĩa là quan hệ giữa các quốc gia nằm trong Hiệp Ước lúc nào cũng mặn nồng. Chuyện ông Trump đang hăm dọa đập Thổ Nhĩ Kỳ bằng kinh tế hiện giờ, là một thí dụ. Mặt dù đây là 2 Quốc gia thuộc khối NATO.
* Đồng minh bằng Thỏa Thuận (Pact). Nhật Bản là một thí dụ hiện thời. Cái Thỏa Thuận này rất là phức tạp trên giấy tờ qua các định nghĩa của nó và cả về mặt Hiến Pháp của cả 2 nước. Nội dung của Thỏa Thuận th́ nói rằng 2 bên hứa hẹn sẽ cố gắng kềm chế các xung đột vơ trang và bất kỳ một sự tấn công vào các vùng lănh thổ của Nhật Bản sẽ đều được 2 bên coi như là mối nguy hại đến sự an toàn của Mỹ. Nghĩa là, cái Thỏa Thuận này bị nghiêng về một phía. Nhật bị tấn công th́ Mỹ sẽ xem như đó là mối nguy cho ḿnh, nhưng nếu Mỹ bị tấn công th́ ... chưa chắc!
Sự thật là Hiến Pháp của Nhật lại không cho phép Nhật có các hoạt động quân sự bên ngoài lănh thổ của Nhật, thành ra trên thực tế th́ Nhật chỉ có thể giúp Mỹ nếu Mỹ bị tấn công trên lănh thổ của Nhật mà thôi. Sướng chưa?
Nhưng cả thế giới đều biết rằng, bên cạnh Canada và Anh th́ Nhật là một trong những đồng minh thân cận và gắn bó nhất với Mỹ hiện giờ.
Nhiêu đó đă đủ rắc rối khi nói về khái niệm Đồng minh hay chưa? Nếu chưa th́ lại nói tiếp về chuyện sáng là đồng minh rồi tối là kẻ thù nghen.
Hai thí dụ tốt nhất về chuyện "sáng t́nh tứ, tối chém dứ" là Nhật, Mỹ và Nga. Trong thí dụ này, chúng ta lại có 2 trường hợp khác nhau là Đồng minh trên giấy tờ và Đồng minh chỉ v́ ... thích th́ nhích.
* Đồng minh không giấy tờ: Mỹ-Nga.
Mỹ và Nga chưa bao giờ có một Thỏa Thuận hay Hiệp Ước bảo vệ lẫn nhau nhưng khi Đệ Nhị Thể Chiến nổ ra th́ họ trở thành đồng minh trên mặt trận chống lại phe Trục gồm Đức, Ư và Nhật. Chuyện này ai cũng biết.
Hai năm sau khi Thể Chiến chấm dứt. Khối NATO lại được thành lập, nhằm chuẩn bị uưnh nhau với Nga.
À há, mới hôm qua c̣n là nhân t́nh, nhân ngăi. Qua bữa sau th́ đă hằm hè đ̣i luộc nhau. Đồng minh ǵ mà kỳ vậy? Xin thưa, khi động chạm đến quyền lợi và sự sống c̣n của hàng trăm triệu con dân của ḿnh th́ một nhà lănh đạo không được quyền nói chuyện đạo đức thường t́nh. Đơn giản vậy thôi. Anh muốn duy tŕ h́nh ảnh "lịch lăm" như Obama thường sắm tuồng, hay anh muốn dân ḿnh ăn đạn hột nhưn? Chọn cái nào th́ chọn đại đi. ��
|