Thiền và J. Krishnamurti


Đúng là, để có thể hiểu những điều J.Krishnamurti thuyết giảng, nhất là về Thiền, người đọc ông phải, nếu không đọc đầy đủ những sách của ông thì ít nhất không thể bỏ qua những điều ông nói về ”Thiền đich thực” (True Meditation), mà J. Krishnamurti đã từng trình bày rất rõ ràng.

Mấy điều chính yếu J. Krish nói về Thiền Đích Thực, như sau:

“Thiền là quan trọng nhất, nếu không muốn nói là quan trọng duy nhất trong đời sống.

Thiền không bắt đầu với một ý định có-trước.

Thiền không là sự tập trung tư tưởng nhưng là sự chú ý toàn diện và triệt để.

Thiền không phụ thuộc vào một thế ngồi.

Thiền là sự tỉnh thức thường xuyên….”…

Tôi xin dẫn vài ý khác của ông hầu làm rõ hơn và đầy đủ ý nghĩa của những điều ông nêu trên.

Thiền Đích Thực quan trọng duy nhất trong đời sống, nó khiến người ta sống thực tại, sống điều-hiện-là, sống bình an, sống đứt đoạn với quá khứ, sống không hoài niệm, không nuối tiếc và sống không trông chờ tương lai. Sống hóa giải sự mâu thuẫn của tâm trí. Sống vô tư với sự chấm dứt của dòng thời gian, là sự sinh ra và chết đi liên tục của các yếu tố tạo thành tâm trí như tình cảm, lý trí, kiến thức ….

Điều này nghe có vẻ không tưởng, làm sao có thể có một tâm trạng sống như thế? Mà đúng nó là không tưởng, nghĩa là trong trạng thái đó, kết cấu và diễn biến của tư tưởng đã ngưng lại. Tuy nhiên, nếu ai đó, dù chỉ trong khoảnh khắc ngắn ngủi hay lâu hơn đã có thể xảy ra một hay nhiều lần đột nhiên sống trạng thái khác thường này, mới hiểu sự sống đó là có thực.

Trong sự sống thực tại không tồn tại một khả năng đặc biệt nào như một sở hữu vĩnh viễn có thể được sử dụng cũng như trở thành, trở nên điều gì đó.

Chỉ là sự sống bình an, vô cầu, tâm sạch trơn không chứa chấp điều gì, một sự trống vắng hạnh phúc khác thường chưa từng thấy. Trạng thái khác thường rồi cũng qua đi. Tuy nhiên, con người bây giờ không còn nguyên trạng như trước khi sự kiện quan trọng xảy ra: Không nuối tiếc sự việc đã qua. Cũng không mong cầu sự việc trở lại. Bây giờ thường xuyên chú ý quan sát và lắng nghe mọi diễn tiến tâm lý của chính mình một cách thụ động, không từ một diễn tiến nào đó suy nghĩ tiếp bằng sự phê phán, đánh giá, chấp nhận hay phủ nhận. Tự thấy mình trống vắng, thoải mái, không bởi nguyên nhân và mục đích nào. Như thế tâm trí tự nhiên ổn định, không cần sự cố gắng nào.

Thiền có mục đích hay ý định để được khả năng đặc biệt hay để trở thành điều gì đều có mâu thuẫn nội tại và không là Thiền Đích Thực.

Thiền Đích Thực không tập trung tư tưởng nhưng chú ý toàn diện và triệt để. Tập trung là o ép, kiểm soát, buộc tâm trí phải quy về một điều đã được chọn lựa trong khi sự chú ý hoàn toàn của tâm trí lại nhận biết mọi diễn biến bình thường của nó một cách tự nhiên. Khi đề cập sơ qua về Thiền mà nhiều người vẫn đang hành, J. Krishnamurti có nói rằng, bất cứ bạn chọn một thế ngồi nào, tâp trung vào đầu mũi và hơi thở thì chắc chắn tới cuối cuộc đời bạn cũng không thể thấy gì xa hơn mũi bạn.