‘Thế Giới đang thay đổi’



Không cần nói, không chỉ Nhật Bản đang trải qua loại thay đổi xã hội đã góp phần cho nền văn hóa cô đơn. Khi sinh suất giảm, tuổi lập gia đình tụt dốc và dân số già, nhiều quốc gia đang chứng kiến sự trỗi dậy trong cuộc sống độc thân. Euromonitor International, công ty nghiên cứu thị trường độc lập có trụ sở tại London, đã công bố nghiên cứu vào năm rồi phỏng đoán rằng mức gia tăng kỷ lục 128% trong các gia đình một người trên toàn thế giới từ năm 2000 đến năm 2030.

“Một ‘xã hội cực kỳ cô đơn’, được đặc trưng bởi giới trẻ là những người không bao giờ lập gia đình và những người cao niên trở thành độc thân sau khi bị góa, sẽ là tương lai của tất cả các quốc gia, không chỉ Nhật Bản,” theo Arakawa phát biểu. “Không còn thiết thực để chỉ tập trung kinh doanh vào các gia đình.”

Dĩ nhiên, tại nhiều nước là nơi tự mình làm nhiều việc – ăn tối, uống rượu, khám phá – không làm cho nhiều người nheo mày, hiện tượng “các bữa tiệc một người” hưởng thụ mọi thứ mà xã hội cung cấp sẽ ít để ý hơn. Nhưng tại Nhật, sự phát triển tương đối nhanh của nó đã trở thành đề tài nóng bỏng.

Arakawa nói rằng ông tin là hầu hết đồng bào Nhật của ông đang độc lập một cách tự nhiên. “Sẽ là sai để cho rằng có hai loại người: những người cảm thấy OK bị bỏ rơi một mình và những người không cảm thấy như thế,” theo ông cho biết. “Đại đa số người dân Nhật vốn thích hành động độc lập.” Ông khám phá rằng 50% người đi dự các buổi hòa nhạc hay các nhạc hội một mình, liên kết với những người mới đó thông qua sở thích chung.

Và đó là sự kết hợp của thay đổi dân số đi cùng với sự trỗi dậy của những thái độ linh hoạt hơn về cách làm sao để sống đã giúp nền văn hóa cô đơn thêm hưng thịnh. “Chỉ 10 năm trước họ nói ‘ăn trưa trong nhà vệ sinh’,” theo Matsushita nhớ lại. “Nhưng, sau 10 năm, chúng ta có quá nhiều dịch vụ cho độc thân. Nhiều người có khuynh hướng nghĩ một cách tích cực về cuộc sống cô đơn.”

Trở lại quán Hitori, người pha rượu Tateishi quen thuộc với cảm giác kết nối những người khác đi kèm với việc gặp gỡ người khác đang đi một mình. Sau cùng, trước khi làm việc ở đây, cô đã từng là một khách hàng chỗ này.

“Đối với người chỉ biết ở nhà, họ có thể tự thay đổi bằng cách xây dựng một sự liên hệ cộng đồng bên ngoài căn nhà,” theo bà gợi ý. “Họ sẽ thấy thế giới đang thay đổi.”

Trong đám đông con người dễ bị đánh mất mình. Triết gia Đức Martin Heidegger từng cho rằng con người tự tha hóa mình trong người khác, trong tha nhân. Tha hóa là quá trình đánh mất sự hiện hữu, đánh mất tính thể của hữu thể tính của chính mình. Đức Phật từng dạy rằng muốn thành tựu sự giác ngộ thì hành giả phải sống độc cư, phải có khả năng sống một mình ở những nơi vắng vẻ nhất, như rừng núi, bãi tha ma, hang động. Khi cô đơn một mình con người dễ tìm lại họ