Sức Khoẻ Và Bệnh Tật Của Người Lớn Tuổi - BS. Nguyễn Văn Đích






Ông Warren Manchess, 74 tuổi (trái) chăm sóc cho ông Paul Gregoline, 92 tuổi, ở Noblesville, bang Indiana.




Số người lớn tuổi tăng nhanh ở khắp nơi trên thế giới, nhất là ở các nước đang phát triển,. Ở Hoa kỳ hiện có 52 triệu người trên 65 tuổi, chiếm 16% dân số. Tuổi tác tăng kèm theo những thay đổi về sức khỏe khiến cho nhóm những người lớn tuổi là một thành phần đáng chú ý trong xã hội.

Suy giảm chức năng
Ngay cả những người được coi là khỏe mạnh cũng có những suy giảm về chức năng: thị lực giảm, mắt thường có cườm, nhìn không rõ, nhất là khi lái xe ban đêm, hoặc khi trời mưa hoặc khi đèn của xe đi ngược chiều chiếu vào mắt nên dễ bị tai nạn. Họ cần mổ cườm khi có trở ngai, cũng như khám mắt hàng năm để ngừa các bệnh khác.

Sức nghe của người lớn tuổi giảm nhất là đối với giọng cao, người nói quá nhỏ, nói quá nhanh. Họ nghe được nhưng không hiểu được, có khi người nói nói một câu dài, tiếng to tiếng nhỏ làm cho người lớn tuổi nghe tiếng được tiếng không nên dễ bị nhầm lẫn. Do đó khi nói với người lớn tuổi, cần đứng trước mặt họ, nói chậm và lớn tiếng, rành rọt từng tiếng thì họ dễ nghe được hơn. Các máy nghe ngày nay tuy khá tốt nhưng chưa hoàn chỉnh lại đắt tiền nên người lớn tuổi không cung ứng được. Dù vậy họ vẫn cần có máy nghe vì mất liên lạc với thế giới bên ngoài, bị hạn chế thông tin làm cho ho dễ bị trầm cảm và suy giảm trí tuệ.

Họ biết là nghe kém nhưng vẫn chủ quan, một ông trách vợ: “Sao ngày xưa em nói dịu dàng như thế mà bây giờ em la lớn tiếng như thế?!”. Ông quên rằng vì ông bị điếc nên bà vợ phải nói lớn tiếng, không phải vì bà không dịu dàng như trước!

Ngoài thính giác và thị giác, vị giác cũng thay đổi, họ mất dần cảm giác ngon ngọt vì những đầu thần kinh tiếp nhận cảm giác ngon ngọt mất đi, chỉ những đầu thần kinh tiếp nhận cảm giác đắng còn tồn tại nên họ thấy đắng miệng, ăn không ngon, phải dùng nhiều gia vị để tăng khẩu vị.

Thêm vào đó răng bị mòn, thường bị bệnh cổ chân răng, bi sâu răng, có mủ ở chân răng, phải rút tuỷ hoặc phải nhổ, do đó không nhai tốt, không ăn được thịt và các đồ ăn cứng nên sự nuôi dưỡng giảm, làm cho xuống cân và yếu sức. Cần phải cho họ răng để ăn.

Trong khi đó tóc rụng làm cho đầu hói tóc thưa, bạc, da dăn deo, khô, ngứa nhất là khi thời tiết lạnh do mất chất mỡ dưới da nên người lớn tuổi cảm thấy lạnh hơn người trẻ. Diện mạo thay đổi, đúng là “cái răng, cái tóc là góc con người”.

Các khớp xương thoái hoá, lưng còng và đau, đi lom khom, đầu gối biến dạng và đau, bắp thịt teo nhỏ, chân tay run rẩy, dễ bị té ngã. Té ngã là tai nạn hay xẩy ra nhất ở người lớn tuổi ở Hoa kỳ, từ 30-40% người lớn tuổi bị té ngã mỗi năm. Một cái té nhẹ trong nhà tắm hoặc bước hụt có thể làm gẫy cổ xương đùi hoặc chấn thương sọ não làm chẩy máu não, phải nhập viện để mổ. Người lớn tuổi nằm bệnh viện dễ bị nhiễm trùng, viêm phổi, suy tim, biến chứng này dẫn đến biến chứng khác nên dễ bị tử vong. Cần khuyến khích vật lý trị liệu, tập tài chi để giữ thăng bằng, xếp đặt phòng ốc, lối đi, hành lang có tay vịn để tránh vấp ngã, cung cấp gậy, xe lăn, ghế tắm v..v..

Suy giảm tinh thần
Ngoài sự suy giảm về cơ thể, tinh thần người lớn tuổi cũng thay đổi dù không có bệnh tâm trí. Họ có những thói quen khó bỏ, hay quên những việc mới xẩy ra, có thể quên tên của một người bạn nhưng một lúc sau lại nhớ lại được, đây không phải là bệnh, chỉ là lão hoá.

Họ vẫn xử dụng được các dụng cụ quen dùng nhưng khó học các kiến thức mới, khó học được cách dùng các dụng cụ phức tạp. Đứng trước một tình huống phức tạp họ bối rối, không biết cách xử trí. Đến một quang cảnh lạ họ bị lác hướng, không biết tìm lối ra nên dễ bị lạc. Đó là sự lão hoá bình thường. Họ cũng dễ bị dụ dỗ, lừa gạt, dễ nghe theo những lời dụ dỗ bởi những quảng cáo, và của những người muốn làm tiền vì họ không suy xét được.