Cùng với nhà hát Moulin Rouge (1889), Paradis Latin (1803), Crazy Horse (1951), Lido là một trong những sân khấu ca vũ kịch (cabaret) nổi tiếng tại thủ đô Paris. Ngành giải trí này hàng năm thu về hơn 220 triệu euro. Thế nhưng, khi dịch Covid-19 bùng phát, các nhà hát ở Paris đều đã phải ngưng hoạt động trong vòng 10 tháng. Theo tuần báo Capital, sân khấu Lido dưới dạng ngồi ăn tối xem ca vũ kịch kể từ tháng 06/2022 sẽ vĩnh viễn đóng cửa.

Let’s Gooo 💥🔥 #StarsaNu @lindahardy @MaevaCouckeOff @inesvandamme @LolaDubini @nmarquaypernaut @Anaisgrangerac@alsublet @LeChrisMarques @LidoParis pic.twitter.com/6M7cewQkFj

— Stars À Nu (@StarsANu_TF1) February 12, 2021

Tuy không lâu đời như Moulin Rouge, nhưng nhà hát Lido tọa lạc ở một địa điểm lý tưởng, nằm gần Khải Hoàn Môn và ngay trên đại lộ Champs-Élysées, đối diện với cửa hàng sang trọng Louis Vuitton ở phía bên kia đường. Được thành lập thời hậu chiến trong giai đoạn tái thiết Paris (vào năm 1946), nhà hát Lido đã gầy dựng uy tín trong vòng hơn 7 thập niên liền. Sự kiện sân khấu nổi tiếng này buộc phải đóng cửa, thay đổi hẳn mô hình kinh doanh, đánh dấu sự kết thúc của cả một thời kỳ vàng son, khép lại một trong những trang sử quan trọng của ngành giải trí tại Pháp.

Covid-19 : Ngành sân khấu cabaret mất 80% doanh thu

Theo báo Les Échos, vào năm 2006 tập đoàn khách sạn Accor từng mua lại một phần của nhà hát Lido. Đến tháng 12/2021, công ty Sodexo bán toàn bộ phần còn lại cho đối tác hàng đầu của mình. Trong tuần qua, tập đoàn Accor chính thức thông báo ngưng hẳn các hoạt động của Lido dưới dạng cabaret, tức là không còn kết hợp các dịch vụ ẩm thực với biểu diễn sân khấu. Sân khấu Lido sẽ được chuyển đổi thành một nhà hát đơn thuần, nơi tổ chức các vở nhạc kịch hay các buổi trình diển ca nhạc. Công chúng đến đây chủ yếu để xem biểu diễn, chứ không còn là thực khách vừa ngồi xem vũ kịch, vừa dùng bữa tối.

Thông báo của tập đoàn Accor cũng có nghĩa là nhiều nhân viên có nguy cơ bị mất việc. Theo tuần báo Capital, Lido dưới dạng cabaret sẽ đóng cửa vào trung tuần tháng 06/2022. Tính tổng cộng, 157 trên số 184 nhân viên bị ngưng hợp đồng. Đó chủ yếu là đoàn nghệ sĩ, vũ công, biên đạo múa, thợ may, nhà thiết kế trang phục ….. Chỉ có một vài nhân viên làm việc trong các khâu kỹ thuật âm thanh và ánh sáng mới hy vọng được giữ lại, vì công việc của họ vẫn thích hợp với nhu cầu của một nhà hát, thay vì phải tuyển dụng người mới.

Mặc dù ban quản lý đã cam kết tiếp tục trả lương cho các nhân viên từ nay cho tới cuối năm 2022, nhưng thông báo của tập đoàn Accor gây khá nhiều bất ngờ cho phía đại diện công đoàn. Thông qua các tin nhắn trên mạng xã hội, nhà biên đạo múa người Pháp Bruno Vandelli cũng như các vũ công Bluebell Girls (trong đoàn diễn viên múa truyền thống của Lido) đã bày tỏ những cảm xúc lo âu, tiếc nuối của họ về tương lai bấp bênh của đoàn nghệ sĩ nói riêng, của giới nhân viên nói chung, nhất là khi các nghệ sĩ thường có hợp đồng ngắn hạn, ngay cả những người làm việc ở hậu trường, chủ yếu được tuyển thêm vào những mùa cao điểm.

75 năm lịch sử Lido : Những năm tháng huy hoàng

Ngược dòng thời gian lùi về năm 1928, sân khấu Lido ban đầu là một hồ tắm công cộng, có đổ cát trắng ở xung quanh bể bơi như một bãi biển nhân tạo, hầu dựng lại khung cảnh của bãi biển Lido nổi tiếng của thành phố Venise, ở Ý. Vào những ngày cuối tuần, hồ tằm có tổ chức những buổi biểu diễn ảo thuật, mùa ballet hay ca nhạc. Tọa lạc ban đầu ở số 78 trên đại lộ Champs-Élysées (nay là cửa hàng mỹ phẩm Sephora), Lido vào năm 1946 được biến thành một sân khấu cabaret, dời cơ sở hoạt động về số 116bis trên cùng đại lộ, hiện giờ nằm đối diện với cửa hàng Louis Vuitton và nhà hàng Fouquet's.

Ngay từ sau Thế chiến, nhà hát Lido do hai anh em Joseph và Louis Clérico sáng lập đã nhanh chóng trở nên nổi tiếng trong giới thượng lưu và thành phần có tiền ở Paris. Cũng như Moulin Rouge, sân khấu Lido kết hợp các bữa tiệc tối với sân khấu vũ kịch, trở thành một trong những địa điểm khét tiếng ăn chơi, tiêu biểu cho nhịp sống về đêm cuồng nhiệt tại thủ đô Paris. Năm 1948, Lido tuyển dụng một trong những nghệ sĩ tài ba nhất thời bấy giờ là diễn viên múa người Ireland Margaret Kelly, còn được mệnh danh là ''Miss Bluebell'' do có đôi mắt xanh biếc. Nghệ sĩ Margaret Kelly thành lập đoàn múa Bluebell Girls, chọn vũ công theo một số tiêu chuẩn, cao từ 1 mét 75 trở lên, gương mặt có duyên, vóc dáng thon thả, thời gian đầu thường có mái tóc vàng, óng ánh như bạch kim, rất thịnh hành vào thời của hai thần tượng điện ảnh Jean Harlow và nhất là Marilyn Monroe. Theo chủ trương của Margaret Kelly, đa số các vũ công xinh đẹp quyến rũ đều được đào tạo về múa ballet cổ điển, nhưng vẫn có thể nhảy điệu hất váy xoạc chân ''french cancan'', và như vậy có thể cạnh tranh trực tiếp với sân khấu Moulin Rouge.

Nhờ kết hợp ý tưởng món ăn đẹp mắt trong đĩa đi kèm với biểu diễn ngoạn mục trên sân khấu, Lido hoàn chỉnh công thức ''dîner-spectacle'' mà cho tới bây giờ vẫn còn ăn khách tại các nhà hàng vũ trường nổi tiếng. Các tiết mục ca vũ kịch được liên kết thành một show hoành tráng ngay trên đại lộ Champs-Élysées giúp cho cái tên của Lido đi vào huyền thoại. Trong vòng nhiều thập niên, Lido đã dàn dựng hàng chục show biểu diễn lộng lẫy không kém gì Las Vegas trong cách sử dụng công nghệ hiện đại để phục vụ nghệ thuật sân khấu.

Trải qua bao thời kỳ, Lido đã triệu mời nhiều tên tuổi lớn để củng cố uy tín của mình từ Joséphine Baker cho đến Marlene Dietrich, từ Dalida cho tới Shirley MacLaine hay Elton John đều là những thượng khách từng làm ''guest'' trên sân khấu Lido. Trở thành một trong những tụ điểm giải trí hào nhoáng, thu hút đông đảo các nhân vật nổi tiếng đến tham gia các sự kiện, Lido còn là một sân khấu biểu diễn rực rỡ màu sắc nhộn nhịp quanh năm, biểu diễn liên tục và hầu như không hề có ngày nào được nghỉ show.

Với thời gian, Lido không ngừng được nâng cấp để có thể sử dụng công nghệ mới. Khán phòng rộng đến 900m2 với hơn 1.100 chỗ ngồi trong đó có 900 ghế ngồi dành cho khách dùng bữa tối. Lối trang trí của nhà hát cũng khá sang trọng : đại sảnh treo nhiều đèn chùm pha lê, các lối đi có trải thảm nhung xanh lấp lánh sắc vàng như một bầu trời đêm khảm đầy sao sáng. Ngoài sân khấu và các thiết bị công nghệ, công ty Sodexo (trước khi bán lại toàn bộ cổ phần Lido cho tập đoàn Accor) còn đầu tư khá nhiều vào việc sản xuất show biểu diễn.

25 triệu euro cho show Lido cuối cùng : mối đầu tư rủi ro

Đó là trường hợp của ''Paris Merveilles'' (Paris kỳ diệu) do đạo diễn nhạc kịch Franco Dragone dàn dựng nhân kỷ niệm sinh nhật lần thứ 75 của sân khấu Lido. Nổi tiếng trên thế giới nhờ hợp tác với Gánh xiếc Mặt trời ''Cirque du Soleil'' và sau đó nữa là dàn dựng show biểu diễn cho Céline Dion, Franco Dragone đã nghiên cứu nhiều hình thức biểu diễn tại Lido trong những thập niên qua, để rồi đúc kết thành một chương trình tạp kỹ tân kỳ, kết hợp nghệ thuật múa, nhạc pop giao hưởng và các màn đu bay nhào lộn gợi hứng từ các đoàn xiếc.

Khâu thiết kế thời trang đã được giao cho nhà tạo mốt Nicolas Vaudelet, từng làm việc cho các thương hiệu như Louis Vuitton, Christian Lacroix và Jean-Paul Gaultier, để tạo ra 600 bộ trang phục sân khấu đủ loại, trong suốt buổi biểu diễn với rất nhiều hoạt cảnh kết hợp những màn hình khổng lồ với công nghệ chiếu ánh sáng xuyên qua những bức màn nước.

Khi triệu mời Franco Dragone về làm đạo diễn, Lido dĩ nhiên muốn thoát ra khỏi những tiết mục biểu diễn caberet cổ điển, tận dụng công nghệ ánh sáng và âm thanh hiện đại hầu tạo ra những màn trình diễn nghệ thuật tân kỳ và ngoạn mục. Thế nhưng để tạo ra cảm giác khó quên của một ''Paris kỳ diệu'', Lido đã phải đầu tư 25 triệu euro vào một show biểu diễn hoành tráng. Tính toán khá rủi ro của công ty Sodexo, vốn đang gặp khó khăn, lại rơi vào thời điểm của đại dịch Covid-19. Trong năm qua, ngành du lịch vẫn chưa được phục hồi, Paris lúc bấy giờ vẫn còn vắng khách quốc tế, trong khi thành phần này lại là đối tượng chính thường hay đi xem ca vũ kịch.

Theo tuần báo Capital, cũng như Moulin Rouge hay Crazy Horse, sân khấu Lido đã nhận được nhiều khoản tài trợ của chính phủ Pháp, mức thấp nhất là 700.000 cho tới một triệu euro mức tối đa. Thế nhưng, các khoản trợ giúp này dường như vẫn chưa đủ để giúp cho sân khấu Lido nói riêng và nhiều nhà hát nói chung thoát khỏi khủng hoảng trong thời hậu Covid. Sau 10 tháng đóng cửa trải dài trên hai năm, doanh thu chung của các sân khấu cabaret đã giảm gần 80%, từ 220 triệu euro trong năm 2019 xuống còn 45 triệu euro trong năm 2021. Trong bối cảnh đó, Lido dưới dạng cabaret khó thể nào mà hy vọng vào một tương lai tươi sáng, các tiết mục biểu diễn kể từ nay có nguy cơ vĩnh viễn buông màn.