Chính quyền quân sự do đại tướng Prayut Chan-o-cha làm thủ tướng đứng đầu kéo dài 9 năm (2014- 2023) không những đẩy lùi tiến trình dân chủ ở Thái Lan nó còn kìm hãm đầu độc nền kinh tế, chính trị của đất nước hơn 70 triệu dân.
Ngày 06/04/2017, vua Thái Lan đã ký chấp thuận bản Hiến Pháp mới, do quân đội soạn thảo và đã được thông qua trong cuộc trưng cầu dân ý hồi tháng 08/2016.
Chính quyền quân sự khẳng định rằng Hiến Pháp mới giúp xóa bỏ nạn tham những.
Những người chống đối cho rằng, đạo luật cơ bản này nhằm ngăn cản phe đối lập, đặc biệt là hai cựu thủ tướng Thaksin và Yingluck Shinawatra, quay lại cầm quyền.
Hiến pháp 2017, Quốc hội Thái Lan vẫn gồm hai viện (Thượng viện và hạ viện) với 750 nghị sĩ.
Thượng viện gồm 250 thành viên hoàn toàn do phe quân đội chỉ định. Họ là những cựu sĩ quan từng lãnh đạo quân đội và cảnh sát. Điều này dẫn đến phái quân đội có quyền kiểm soát và lũng đoạn nền chính trị đất nước.
Hạ viện còn 500 ghế.
Cụ thể, các cử tri sẽ bầu 350 ghế hạ nghị sĩ (tương ứng với 350 đơn vị bầu cử là 350 quận) theo phương thức đa số tuyệt đối 1 vòng. Ứng cử viên nào dành được đa số tuyệt đối sẽ được trúng cử.
Còn 150 ghế còn lại của Hạ viện sẽ được bầu theo danh sách đảng phái, nhưng cũng căn cứ trên tổng số phiếu mà đảng đó vừa nhận được.
Ứng viên thủ tướng có ít nhất 376 phiếu bầu sẽ đứng đầu chính phủ.
Một nhân vật ngoài giới chính trị không thông qua bầu cử vẫn có thể sẽ trở thành thủ tướng. Một ủy ban chiến lược, một kiểu Bộ chính trị do quân đội kiểm soát, có thể trong vòng 20 năm vạch ra đường lối cho các chính phủ kế tiếp nhau.
Quốc Hội sẽ được bầu nhưng không có thực quyền.
Với giả định rằng tất cả 250 thượng nghị sĩ sẽ ủng hộ Prayut, các đảng ủng hộ Prayut sẽ chỉ cần giành được 126 ghế để ông được chọn làm thủ tướng.
Chính quyền quân đội hứa Thái Lan sẽ có bầu cử lập pháp, và cuộc bầu cử này có thể sẽ diễn ra ngay năm sau đó. Thế nhưng, không chắc là phe đối lập có thể được tự do hành động để trình bày chương trình tranh cử và giới thiệu các ứng viên của mình.
Với bản Hiến pháp 2017 việc hứa hẹn này không có giá trị thực tế, Chính phủ quân đội hứa sẽ tổ chức bầu cử vào năm 2015, nhưng sau đó đã hoãn lại các cuộc bầu cử ít nhất năm lần trong năm năm qua.
Theo bà Sophie Boisseau du Rocher, chuyên gia về châu Á thuộc Học Viện Quan Hệ Quốc Tế Pháp (IFRI), thì bản Hiến Pháp mới giúp quân đội củng cố quyền lực và tiếp tục lãnh đạo đất nước về lâu dài.
“Thực ra, điều mà quân đội Thái Lan làm, đó là hợp pháp hóa việc nắm quyền lãnh đạo đất nước. Giờ đây, quân đội ngự trị lâu dài trên chính trường Thái Lan. Và đó là mối lo ngại thực sự”
Như vậy là Thái Lan đã đi lùi lại 40 năm về trước, ở vào thời kỳ mà Vương quốc này còn được che chở bởi cái mà người ta gọi là một nền dân chủ nửa vời.
Cuối cùng sau nhiều lần trì hoãn, đến tháng 3/2019 cuộc tổng tuyển cử cũng diễn ra với nhiều diễn biến phức tạp, mà ở phần kế tiếp sẽ đề cập.
(Còn tiếp)