Originally Posted by Viettr -------
... Tổng thống đen kia lên nắm đầu nước Mỹ với một nền kinh tế thảm bai cho đến khi rời chức vụ, kinh tế cứ một đường chéo đi lên, Trump may man được thừa hưởng hưởng trend đang lên này nhưng cuối cùng cũng phá nát nó tan tanh.....
----------------------------------
I/ Bush phá nát kinh tế
Chuyện đi vào lịch sử mà ai cũng biết, cuối trào TT Bush con, năm 2008, kinh tế bị đại khủng hoảng có thể nói lớn nhất lịch sử Mỹ kể từ những ngày đại họa năm 1929.
Khủng hoảng bắt đầu từ khủng hoảng gia cư khi giá nhà sụp một cách kinh hoàng và thật nhanh khiến cả trăm triệu căn nhà rơi vào t́nh trạng Mỹ gọi là 'under water', ch́m dưới nước, khi trị giá nhà thấp hơn xa số tiền c̣n nợ ngân hàng khi vay để mua nhà. Từ khủng hoảng gia cư chuyển qua khủng hoảng ngân hàng là bước tiến không tránh được khi các ngân hàng ôm cả tỷ đô nợ trên các căn nhà mất cả nửa giá hay hơn nữa.
Nếu nh́n dưới khía cạnh phe đảng, hay khiá cạnh đơn giản của một người mù tịt về kinh tế tài chánh, th́ tội của ông Bush con rơ hơn ban ngày, v́ câu chuyện xẩy ra trong năm mà ông này nắm quyền. Đ̣i hỏi những người này nh́n xa hơn, nh́n kỹ hơn, là đ̣i hỏi quá đáng như đ̣i hỏi họ đứng dưới đất 'hái dừa bằng tay'. Cao quá, họ không thể với tới.
Sự thật là TT Bush con có lẽ là TT xui xẻo, hay nôm na ra, gọi là 'số ăn mày' nhất trong tất cả các TT Mỹ. Vừa nhậm chức, c̣n đang ḷ ṃ xem TT phải làm ǵ, đang bận t́m phụ tá, cố vấn, nội các,... th́ bất th́nh ĺnh lănh ngay đ̣n đánh bất ngờ của khủng bố Hồi giáo khùng điên ngày 11 tháng 9, 2001. Là gia tài của anh TT Clinton để lại khi anh này đang bận ngồi ở bàn giấy hưởng thú 'làm việc' với chị Monica. Nên nhớ, khủng bố Hồi giáo đă đánh ṭa tháp New World Center ở New York từ năm 1993, đặt bom dưới hầm để xe, nhưng thất bại, v́ ngu xuẩn, không biết sự kiên cố của ṭa nhà. Clinton lờ mờ vồ được vài con tép nhỏ và một tên pháp sư Hồi giáo mù Omar Abdel-Rahman (
https://en.wikipedia.org/wiki/Omar_Abdel-Rahman). Rồi đám khủng bố rủ nhau cả chục tên qua Mỹ học lái máy bay dưới thời Clinton, mà chẳng ai để ư, ngay cả khi một tên khủng bố ngu xuẩn đ̣i chỉ học cất cánh và lái máy bay mà không cần học về cách đáp máy bay xuống đất.
Chuyện xẩy ra đầu trào, tới cuối trào, năm cuối trước khi măn nhiệm 8 năm, TT Bush con lănh thêm một cái búa khủng hoảng gia cư rồi tài chánh lớn nhất lịch sử Mỹ sau khủng hoảng 1929. Mà cũng vẫn chẳng phải là lỗi của Bush, mà chỉ là gia tài của Clinton để lại.
Câu chuyện giá nhà sụp đổ năm 2008, có lẽ không cần bàn thêm v́ hầu hết dân tị nạn qua Mỹ trước đó, đều đă nếm mùi, nhất là dân Việt tị nạn tại Cali. Vấn đề cần bàn là nguyên do từ đâu ra chuyện, có phải là chuyện Bush con 'phá nát kinh tế' không?
Muốn đi xa về quá khứ để t́m hiểu nguyên nhân thật th́ phải trở lại thời TT DC Jimmy Carter.
Đầu năm 1978, thống đốc Georgia, Jimmy Carter đắc cử TT. Như tất cả các TT của đảng DC, ông Carter thiên về phe tả mỵ dân, ngay trong năm đầu, tung ra luật gọi là CRA hay Community Reinvestment Act. Luật này trên nguyên tắc, nhắm mục đích phục hồi trung tâm các thành phố lớn. Ai sống ở Mỹ cũng đều biết, trung tâm các thành phố lớn, gọi chung là 'downtown', đều là những khu của dân da đen nghèo mạt, t́nh trạng các trung tâm thời đó rất tiêu điều, rác rưởi, dân vô gia cư, nhà cửa cũ rích, đổ nát,... Luật CRA bắt buộc các ngân hàng phải giúp phục hồi các trung tâm bằng cách cho vay trong những điều kiện thật dễ dăi để người dân -da đen- có thể mua nhà trong các khu trung tâm đó. Các ngân hàng bị bắt buộc phải báo cáo cho Nhà Nước số nợ cho vay để mua nhà trong các khu trung tâm đó, báo cáo mỗi tháng để chứng minh ngân hàng đă cho vay theo số cho vay tối thiểu bắt buộc. Nếu cho vay dưới mức tối thiểu sẽ bị phạt tiền rất nặng.
T́nh trạng đó bắt buộc các ngân hàng phải thật dễ dăi, nới lỏng các tiêu chuẩn vay mượn v́ hầu hết dân da đen sống trong các trung tâm thành phố không 'wa-li-phai' để vay mượn. Đó là nguồn gốc xa của loại vay mượn sau này gọi là 'sub-standard loans', nợ dưới tiêu chuẩn.
Carter bị Reagan đánh bại năm 1980. Dưới thời Reagan, CRA bị cho vào nhà kho, chẳng ai để ư, nợ dưới tiêu chuẩn giảm mạnh. Sau Reagan là cụ công chức Bush cha, chẳng làm ǵ khác v́ lo đánh Saddam giải cứu Kuwait.
Sau đó, Clinton thắng cử. CRA được phục hồi lại. Nợ dưới tiêu chuẩn ào ào được tung ra lại dưới áp lực của chính sách mỵ dân của đảng DC. Đi xa hơn nữa, Clinton ra lệnh hai cơ quan tái tài trợ bán công là Fannie Mae và Freddy Mac phải tích cực hơn nữa để giúp bành trướng nợ mua nhà cho dân nghèo. Vai tṛ của hai cơ quan này là mua lại các nợ cho vay mua nhà của các ngân hàng, để ngân hàng có tiền mặt cho vay thêm nữa. Bây giờ, để giúp các ngân hàng có tiền nhiều và nhanh, Fannie Mae và Freddy Mac mua lại các nợ của ngân hàng theo từng bó, nghĩa là các ngân hàng gom một số nợ mua nhà lại từng bó -bundles-, trong đó một số nhỏ là nợ tốt, đa số là nợ xấu, khách hàng trả chậm, hay không trả, hay có khó khăn trả đúng hạn. Fannie Mae và Freddy Mac mua lại hết, không thắc mắc nợ tốt, nợ xấu ǵ. Các ngân hàng được dịp, cho vay thả giàn bất kể tiêu chuẩn, nếu gặp nợ xấu, cứ bán cho Fannie Mae và Freddy Mac là xong. Giữa năm 2008, Fannie Mae và Freddy Mac ôm trên 5.000 tỷ nợ mua nhà, lỗ 15 tỷ trong tài khoá năm đó.
Bush con lên nắm quyền, ngay từ đầu, đă thấy mối nguy tiềm tàng của nạn cho vay bừa băi, t́m cách chặn lại. Dân biểu và nghị sĩ DC trong quốc hội báo động, la hoảng "Bush t́m cách cản không cho dân nghèo mua nhà", hay "Bush kỳ thị muốn cản dân da đen mua nhà". Dĩ nhiên Bush con không làm ǵ được. Đặc biệt khi đảng DC nắm đa số trong cả hạ viện lẫn thượng viện. Bong bóng cho vay thả giàn không sớm th́ muộn phải nổ, và nổ ra mùa thu 2008, đúng mùa tranh cử TT giữa Obama và cụ McCain. Cả triệu nhà bị ch́m 'under water', cả ngàn ngân hàng kể cả những đại tập đoàn tài chánh lớn nhất thế giới phá sản. Dân Mỹ hoảng sợ. Obama trúng số, khai thác tối đa, không khác ǵ khi COVID đánh Trump năm 2020 được Biden khai thác tối đa, tất cả là lỗi Bush con bất tài, cần phải thay đổi chính sách, thay đổi lănh đạo, thay đổi đảng.
T́nh trạng khủng hoảng gia cư rồi khủng hoảng ngân hàng lên đỉnh mùa thu 2008. Tháng 10/2008, TT Bush con và bộ trưởng Tài Chánh Henry Paulson tung ra 700 tỷ dưới luật gọi là TARP (Troubled Assets Recovery Program) cứu nguy các ngân hàng, cho ngân hàng tiền mặt để đáp ứng nhu cầu rút tiền mặt của thiên hạ, giúp cả triệu người tái cấu trúc lại nợ mua nhà, quốc hữu hóa Fannie Mae và Freddy Mac, chặn đứng khủng hoảng.
Ban đầu, phe DC do bà la-sát Pelosi cầm đầu trong hạ viên, một hai chống mọi biện pháp, cố t́nh kéo dài khủng hoảng để giúp Obama thắng cử. Đến độ bộ trưởng Paulson đă công khai, trước mặt cả chục chính khách và nhà báo, công khai quỳ gối xuống trước mặt bà Pelosi để năn nỉ xin bà hậu thuẫn các biện pháp chặn khủng hoảng để cứu nước, thay v́ cản các biện pháp để cứu đảng DC.
II/ Obama phục hồi kinh tế
Obama sau đó đắc cử. Nhưng tất cả các biện pháp chặn khủng hoảng và phục hồi đă được lấy TRƯỚC KHI Obama nhậm chức, tháng Hai, 2009. Do đó, nói Obama có công chặn khủng hoảng, phục hồi kinh tế chỉ là nói láo theo loa phường phe đảng mà chẳng hiểu ǵ về những dữ kiện lịch sử.
Bây giờ ta nh́n lại chi tiết kinh tế Obama xem sao.
[Đề tài này đă được kẻ này bàn chi tiết trong bài "Thành Quả Của TT Obama: Phần 2 – Kinh Tế, đăng trên Việt Báo ngày 3/1/201: https://vietbao.com/a262372/thanh-qu...han-2-kinh-te]
Vừa nhậm chức, Obama đă tung ngay ra luật kích cầu kinh tế, gọi là luật ARRA (American Recovery and Reinvestment Act of 2009) tổng cộng 800 tỷ đô. Theo luật này, Nhà Nước sẽ bỏ tiền ra để mở cả trăm dự án tạo công ăn việc làm cho giới lao động. Ông rao bán luật mới: thất nghiệp khi đó đang ở mức nguy hiểm 6%, chấp nhận kế hoạch kích cầu của ông th́ thất nghiệp sẽ giảm ngay xuống mức b́nh thường 4%-5%, không phê chuẩn th́ thất nghiệp sẽ tăng lên mức nguy hiểm 8% ngay. Lưỡng viện quốc hội do DC kiểm soát, mau mắn tuân lệnh. Luật được thông qua, không có một phiếu nào của CH hết. Nhưng trái với lời rao hàng của TT Obama, chưa đầy nửa năm sau, thất nghiệp vọt lên tới… 10%. TT Obama bẻn lẻn thú nhận “no shovel-ready big projects”, tức là không có dự án lớn nào sẵn sàng để thực hiện. Dù vậy, 800 tỷ cũng mau chóng được tiêu sạch. Cho những dự án 'rặn' ra cho có như... trồng hoa trong các nhà tù!
Ngoài ra, 8 năm kinh tế của TT Obama cũng đă được đánh dấu bởi những kỷ lục thê thảm nhất:
1/ kỷ lục công nợ trong 7 năm: tăng từ 10.000 tỷ lên gần gấp đôi, 19.000 tỷ; Nôm na ra, số công nợ của một ḿnh Obama bằng tổng số công nợ của tất cả 43 TT Mỹ trước Obama;
2/ kỷ lục thâm thủng ngân sách: tổng cộng 7.100 tỷ trong 7 năm đầu của TT Obama, so với 1.700 tỷ thâm thủng trong 7 năm đầu của TT Bush;
3/ kỷ lục số người sống nhờ trợ cấp dưới h́nh thức này hay khác, 153 triệu người, một nửa dân Mỹ;
4/ kỷ lục số người lănh phiếu thực phẩm foodstamp, 51 triệu người, cứ 6 người dân th́ 1 người sống nhờ foodstamps.
Nếu định nghĩa kinh tế thành công là kinh tế trói dân nghèo vào trợ cấp để được tái đắc cử th́ TT Obama là một thiên tài. Nếu định nghĩa kinh tế thành công là làm cho dân giàu, tự lực cánh sinh, th́ TT Obama là một đại họa.
III/ Kinh tế dưới thời Trump và Biden
Hai đề tài này đă được DĐTC bàn quá nhiều, không có nhu cầu lập lại tại đây. Khỏi cần nhắc lại Trump đă ban ra luật giảm thuế toàn diện lớn nhất lịch sử Mỹ, đă mang về Mỹ cả ngàn tỷ để mở hăng xưởng tạo công ăn việc làm mà Obama đă để mất. Trong khi Biden chủ tŕ tỷ lệ lạm phát cao nhất từ bốn chục năm qua.
Một cách tóm gọn nhất, nói Bush con có tội phá nát kinh tế, để rồi Obama đă có đại công phục hồi kinh tế, làm bàn đạp cho Trump và Biden tiếp nối theo, chỉ là nói láo theo loa phường phe đảng mà chẳng hiểu ǵ về những dữ kiện lịch sử.
-------------
Trích bài của chú Vũ Linh, tựa "Vẹt Bàn Về Kinh Tế" tại "Diễn Đàn Trái Chiều" blogspot.
Link:
https://diendantraichieu.blogspot.co...e-kinh-te.html
.