Nhà thờ Thánh Phaolô Ngoài Thành (St. Paul Outside the Walls) là một trong bốn nhà thờ lớn của Rome, được xây dựng vào thế kỷ thứ 4, gần nơi Thánh Phaolô, một trong những tông đồ quan trọng nhất của Chúa Giêsu, được cho là đã bị xử án và tử đạo. Tên gọi "Ngoài Thành" xuất phát từ vị trí của công trình này so với thành phố Rome, nơi được bao quanh bởi một hệ thống tường thành bảo vệ, và nhà thờ Thánh Phaolô được xây dựng bên ngoài những bức tường này. Nhà thờ này nổi tiếng với kích thước khổng lồ và các bức tranh khảm tuyệt đẹp.
Thánh Phaolô (Saint Paul) là một trong những nhân vật trung tâm trong Kitô giáo. Ông được coi là tông đồ của Chúa Giêsu mặc dù không phải là một trong mười hai tông đồ đầu tiên. Thánh Phaolô đã truyền bá đức tin Kitô giáo đến nhiều vùng đất và viết nhiều thư (thư tín) trong Tân Ước, giúp hình thành nền tảng của giáo lý Kitô giáo.
Nhà thờ St. Paul Outside the Walls ban đầu được xây dựng vào khoảng năm 324 sau Công Nguyên dưới thời Hoàng đế Constantine, nhưng đã bị hư hại nặng nề bởi một trận hỏa hoạn vào năm 1823. Để phục hồi công trình, một cuộc cải tạo lớn đã được thực hiện từ năm 1825 đến 1854. Công trình mới được thiết kế theo phong cách Neoclassical với những yếu tố Byzantine, bao gồm những cột đá cẩm thạch lớn và các bức tranh khảm tuyệt đẹp, thể hiện các cảnh trong cuộc đời của Thánh Phaolô.
Công trình được thiết kế bởi kiến trúc sư Pasquale Belli và sau đó là Antonio Sarti, những người đã khôi phục lại vẻ đẹp ban đầu của nhà thờ. Thời gian thi công kéo dài gần 30 năm, từ năm 1825 đến năm 1854, với sự tham gia của nhiều nghệ nhân và thợ thủ công tài năng.
Một trong những điểm nhấn nổi bật của nhà thờ là ngôi mộ của Thánh Phaolô, được đặt bên dưới bàn thờ chính. Nhà thờ cũng có nhiều bức tranh khảm lộng lẫy, trong đó có các bức tranh thể hiện các thánh và các sự kiện trong cuộc đời của Thánh Phaolô. Với không gian rộng lớn và thiết kế ấn tượng, St. Paul Outside the Walls không chỉ là một địa điểm thờ phượng mà còn là một di sản văn hóa quan trọng của Rome và Kitô giáo.
Nguyễn Khắc Cần