Na Uy đang xây dựng Rogfast – đường hầm đường bộ dưới biển dài 27 km và sâu 392 m, dự kiến trở thành đường hầm dưới biển sâu nhất thế giới. Công trình giúp rút ngắn thời gian di chuyển giữa các thành phố lớn và thay đổi toàn bộ cao tốc E39.
Đang trong quá trình xây dựng, Rogfast sẽ là đường hầm dưới biển dài nhất và sâu nhất thế giới, trải dài 27 km. Ảnh: CNN.
Na Uy đang xây dựng đường hầm đường bộ dưới biển dài và sâu nhất thế giới, với mục tiêu rút ngắn thời gian di chuyển giữa các thành phố lớn và trở thành một phần của tuyến cao tốc không phà chạy dọc bờ biển phía tây nước này.
Đường hầm dài 27 km mang tên Rogfast – viết tắt của “Rogaland fastforbindelse”, dựa theo tên vùng Rogaland và cụm từ có nghĩa “kết nối cố định”. Ở điểm sâu nhất, đường hầm sẽ nằm ở độ sâu 392 mét dưới mực nước biển.
Việc thi công bắt đầu từ tháng 1/2018 nhưng phải dừng lại cuối năm 2019 do dự báo đội chi phí, dẫn đến việc hủy hợp đồng và tái cơ cấu dự án. Công trình được khởi động trở lại từ cuối năm 2021 và dự kiến hoàn thành vào năm 2033, với tổng chi phí khoảng 25 tỷ kroner Na Uy (tương đương 2,4 tỷ USD).
“Đường hầm sẽ cải thiện đáng kể khả năng kết nối dọc bờ biển phía tây Na Uy, tạo tuyến di chuyển nhanh hơn và ổn định hơn giữa khu vực Stavanger và Haugesund”, bà Anne Brit Moen, quản lý dự án tại tập đoàn xây dựng Skanska, đơn vị thi công phần phía bắc và cũng là đoạn sâu nhất dài 9 km, cho biết.
Bằng việc thay thế hệ thống phà hiện nay, Rogfast sẽ giảm khoảng 40 phút thời gian di chuyển giữa Bergen và Stavanger – lần lượt là thành phố lớn thứ 2 và thứ 4 của Na Uy – và giúp việc đi lại hằng ngày dễ dàng hơn nhiều, bà Moen nói thêm.
Đường hầm sẽ gồm hai ống riêng biệt, mỗi ống có hai làn xe, thiết kế dành riêng cho giao thông đường bộ. Một điểm độc đáo nằm gần giữa đường hầm: một vòng xuyến kép ở độ sâu 260 mét, kết nối với đường hầm dẫn ra đảo Kvitsøy – đô thị nhỏ nhất Na Uy.
Công nghệ đo đạc hiện đại
Việc xây dựng đường hầm dài như vậy dưới đáy biển đặt ra vô số thách thức kỹ thuật. Giống như các dự án lớn khác, Rogfast được đào từ hai đầu cùng lúc, với mục tiêu hai mũi thi công gặp nhau ở giữa với sai số chỉ 5 cm.
Để đạt độ chính xác này, đội thi công sử dụng hệ thống laser và các thiết bị hiện đại khác. Máy quét laser quay gương đo từng đoạn hầm mới đào, thu thập tới 2 triệu điểm dữ liệu mỗi giây, tạo ra “bản sao kỹ thuật số” của đường hầm để kiểm tra sai lệch.
Thiết bị đo laser được sử dụng để đảm bảo hai đầu gặp nhau ở giữa một cách chính xác. Ảnh: CNN.
“Điều này đã khác xa hình ảnh lãng mạn về người trắc địa chỉ nhìn qua ống nhòm”, ông Burkhard Boeckem, giám đốc công nghệ của Hexagon, đơn vị cung cấp các phép đo, chia sẻ.
Sai số 5 cm là một trong những tiêu chuẩn chặt chẽ nhất thế giới, nhưng giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm chất thải: “Nếu lệch nhiều hơn, bạn sẽ phải đào thêm rất nhiều và lại phải bù đất vào – tốn hàng loạt xe tải chuyên chở. Đây không chỉ là rủi ro mà còn là yếu tố kinh tế”.
Dự án đòi hỏi kỹ thuật cực cao
Rogfast nằm trong kế hoạch nâng cấp tuyến cao tốc ven biển E39, dài 1.100 km từ Trondheim ở phía bắc đến Kristiansand ở phía nam. Hiện để đi hết tuyến E39 mất tới 21 giờ, bao gồm 7 chuyến phà. Mục tiêu là loại bỏ toàn bộ phà bằng cách xây thêm đường hầm và cầu, rút thời gian di chuyển xuống một nửa. Tuy nhiên, toàn bộ dự án phải đến năm 2050 mới hoàn thành.
Rogfast là một trong những hạng mục phức tạp nhất. “Thách thức lớn nhất là tìm phương pháp bơm vữa đủ tốt để bịt kín các mạch đá”, bà Moen cho biết. “Chúng tôi đã xuống sâu 300 mét dưới mực nước biển và từng ghi nhận nhiều vụ nước mặn rò vào đường hầm. Khi xuống tới 392 mét, việc bảo đảm điều kiện làm việc an toàn lại càng quan trọng”.
Đường hầm cũng cần các giải pháp bảo vệ người lái xe khỏi ô nhiễm không khí. Hệ thống thông gió theo chiều dọc bằng quạt phản lực sẽ được kết hợp với trục thông gió dẫn lên đảo Kvitsøy. “Sự kết hợp này bảo đảm lưu thông khí hiệu quả và an toàn trong đường hầm cực dài”, bà Moen nói.
Hệ thống cảnh báo sự cố theo thời gian thực cũng sẽ được lắp đặt để phát hiện kẹt xe, hỏng xe, cùng với camera và radar giám sát phương tiện.
Dù việc ngừng sử dụng phà có thể khiến một số người mất việc, bà Moen khẳng định Rogfast sẽ mở rộng cơ hội tiếp cận việc làm, giáo dục và dịch vụ công, đồng thời thúc đẩy kinh tế địa phương, đặc biệt là ngành hải sản nhờ giảm chi phí logistics.
“Dự án cũng tạo ra hàng nghìn việc làm trong giai đoạn xây dựng và đặt nền tảng cho sự phát triển bền vững hơn dọc bờ biển phía tây đầy chia cắt của Na Uy”, bà nói thêm
Hình minh họa cho thấy cấu hình ống đôi của Rogfast, với lối thoát hiểm ở giữa. Thiết kế bao gồm các kết nối chéo, lối thoát hiểm cho người đi bộ và các thiết bị an toàn đảm bảo luồng giao thông hiệu quả và tiếp cận khẩn cấp. Ảnh: Skanska.
Hiện nay, danh hiệu đường hầm dài nhất thế giới có đoạn chạy dưới biển thuộc về hầm Seikan ở phía bắc Nhật Bản – chỉ dành cho tàu hỏa – dài 53,85 km, trong đó đoạn dưới biển dài 23,3 km.
Hầm nối Anh và Pháp (Channel Tunnel) cũng chỉ dành cho tàu hỏa, dài 50,46 km, với đoạn dưới biển dài 37,9 km – dài hơn Rogfast. Tuy nhiên, Rogfast sẽ nằm sâu dưới mực nước biển hơn nhiều so với Seikan (240 m) và Channel Tunnel (115 m), trở thành đường hầm dưới biển sâu nhất thế giới.
VietBF@ sưu tập
