Theo như trước đó một ngày, chính quyền Manila đã lên án Trung Quốc bắn ba quả pháo sáng từ đá Subi về phía một máy bay Philippines đang tuần tra thường lệ ở Biển Đông, trong khi đó Nhật Bản cũng lên án chiến đấu cơ Trung Quốc lại gây sự cố «nguy hiểm» khi hướng radar về phía máy bay quân sự Nhật Bản ở gần quần đảo Okinawa trong vào ngày 07/12/2025.
Bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Bản Shinjiro Koizumi trong cuộc họp báo với người đồng cấp Úc Richard Marles tại Tokyo, ngày 07/12/2025. © AP - Kazuhiro Nogi
Những hành động này diễn ra trong bối cảnh quân đội Trung Quốc đang tiến hành cuộc tập trận hàng hải thường niên nhưng năm nay có « quy mô lớn chưa từng có ».
« Bị gọi dậy và ứng biến một cuộc “điểm báo chí khẩn cấp” lúc 2 giờ sáng, với gương mặt đặc biệt nghiêm trọng, bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Bản Shinjiro Koizumi không giấu vẻ tức giận. Ông nói :
« Hôm qua (06/12), máy bay Trung Quốc đã hai lần chĩa radar điều khiển hỏa lực vào chiến đấu cơ Nhật Bản. Đây là một hành động nguy hiểm và rõ ràng mang tính thù địch xét về mặt quân sự. Hành động này đã vượt quá phạm vi cần thiết để bảo đảm an toàn cho cuộc tập trận hải quân mà Trung Quốc đang tiến hành. Do đó, chính phủ Nhật Bản đã chính thức gửi công hàm phản đối và kiên quyết yêu cầu Bắc Kinh có biện pháp để sự cố đáng tiếc như này không tái diễn ».
Thông tin được công bố đúng một tháng sau khi thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đưa ra những phát biểu gây tranh cãi về Đài Loan tại Quốc Hội. Ngày 07/11, bà khẳng định rằng nếu quân đội Trung Quốc chặn các đường tuyến hàng hải quanh đảo Đài Loan, Nhật Bản sẽ có lý do chính đáng để can thiệp, kể cả bằng biện pháp quân sự nếu cần thiết.
Kể từ đó, Bắc Kinh đã liên tiếp có những biện pháp đáp trả Tokyo. Thủ tướng Sanae Takaichi từ chối rút lại tuyên bố và từ đó, căng thẳng ngày càng leo thang giữa hai nước. Thứ Sáu 05/12, đại sứ quán Nhật Bản tại Bắc Kinh đã quyết định khuyến cáo khoảng 100.000 kiều dân Nhật đang sinh sống tại Trung Quốc nên hết sức thận trọng ».
Trong buổi tiếp đồng nhiệm Úc Richard Marles tại Tokyo ngày hôm nay (07/12), bộ trưởng Quốc Phòng Shinjiro Koizumi khẳng định Nhật Bản sẽ đáp trả « một cách mạnh mẽ và bình tĩnh » để duy trì ổn định và hòa bình trong khu vực. Trung Quốc phản đối, « yêu cầu Nhật Bản ngay lập tức chấm dứt hành vi vu khống và phỉ báng », theo tuyên bố ngày 07/12 của đại tá Vương Học Mạnh, phát ngôn viên của hải quân Trung Quốc. Bắc Kinh cáo buộc chính máy bay Nhật Bản đã nhiều lần tiếp cận, gây nhiễu cho hải quân Trung Quốc khi lực lượng này đang tiến hành cuộc tập trận không quân được thông báo trước tại eo biển Miyako.
Về sự cố với máy bay Philipines ngày 06/12, theo AP, chính quyền Manila cho biết ba pháo sáng được bắn từ đá Subi, hiện do Trung Quốc kiểm soát, trong quần đảo Trường Sa ở Biển Đông. Sự cố được « máy báy của Cục đánh bắt và thủy sản Philippines ghi hình lại ». Chuẩn đô đốc Jay Tarriela thuộc Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines cho biết « phi hành đoàn an toàn và hoàn thành nhiệm vụ ».
Nga - Trung Quốc lại tập trận chung
Hôm qua, 07/12/2025, bộ Quốc Phòng Trung Quốc thông báo tổ chức cuộc tập trận chung « chống tên lửa », lần thứ ba với Nga. Theo trang mạng của bộ Quốc Phòng Trung Quốc, được Reuters trích dẫn, cuộc tập trận diễn ra vào đầu tháng 12, tại một địa điểm không xác định trên lãnh thổ Nga. Bắc Kinh nhấn mạnh « cuộc tập trận này không nhắm vào bất cứ bên thứ ba nào hoặc phản ứng với bất cứ tình hình quốc tế nào ».
Ngay trước khi Nga xâm lược Ukraina vào năm 2022, hai bên đã nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược « không giới hạn », cam kết tiến hành các cuộc diễn tập quân sự thường xuyên, tăng cường sự phối hợp giữa lực lượng hai nước. Vào tháng 11, hai nước đã có cuộc đàm phán về phòng thủ tên lửa và ổn định chiến lược. Hồi tháng 8/2025, Matxcơva và Bắc Kinh đã tổ chức các cuộc tập trận chống tàu ngầm tại biển Nhật Bản.
Trung Quốc cũng đã nhiều lần bị cáo buộc hỗ trợ cỗ máy chiến tranh của Nga. Gần đây, trang Kiev Independent đã tiết lộ rằng nhiều sĩ quan và đại diện của các nhà sản xuất thiết bị Quốc Phòng đã « bí mật » đến Nga, để đàm phán về việc mua bán vũ khí, đạn dược của Nga. Theo các tài liệu rò rỉ, hợp đồng gần đây nhất là vào tháng 4/2025, Trung Quốc được cho là đã đặt mua 37 xe chiến đấu bộ binh, 11 súng chống tăng, 11 xe bọc thép chở quân, bốn xe chỉ huy, nhiều hệ thống dù để thả các xe này từ máy bay, cũng như đạn dược, thiết bị thả dù cho máy bay quân sự Il-78MK-90A và trang thiết bị cho lính dù. Tổng giá trị hợp đồng lên đến 585 triệu đôla, dự trù được chuyển giao vào năm 2027, vào thời điểm mà nhiều chuyên gia dự báo khả năng căng thẳng tại eo biển Đài Loan gia tăng.
Tất cả các thông tin này chưa từng được hai nước công bố. Tuy nhiên, tập đoàn Rostec của Nga đã ám chỉ đến thương vụ này vào năm 2024, trên trang mạng của mình, thông báo rằng Rosoboronexport đã đề nghị trang bị cho lực lượng lính dù nước ngoài.
