Nửa cuối năm 2021, nghiên cứu của ĐH Yale (Mỹ) xác nhận, mạng xă hội thường làm tăng thêm những thứ khiến ta phẫn nộ, v́ sự phẫn nộ tương đương với lượt tương tác.
Tháng 10, ĐH Công nghệ Sydney (Australia) công bố một đánh giá có hệ thống trên mạng xă hội, xác định 47 tác hại của nó, bao gồm ghen tị, cô đơn, lo lắng và giảm ḷng tự trọng.
Các dấu hiệu cảnh báo khác về việc sử dụng mạng xă hội gồm khó ngủ, ám ảnh và trong một số trường hợp, giảm ham muốn t́nh dục. Dấu hiệu cuối cùng xuất phát từ cảm giác chán nản và bị cô lập do thói quen sử dụng mạng xă hội kéo dài.
Tiến sĩ tâm lư Nguyễn Đỗ Hồng Nhung, giảng viên Đại học Sư phạm Thái Nguyên cho hay, những dấu hiệu đặc trưng của t́nh trạng nghiện mạng xă hội là: ngày càng gia tăng thời lượng sử dụng, trăn trở và t́m kiếm, khó chịu khi t́m cách giảm sử dụng.
Người trẻ Việt dùng điện thoại trong Công viên Tao Đàn, TP.HCM, năm 2019. Ảnh:Shutterstoc k/Anh Huy
Để phá vỡ chu kỳ sử dụng mạng xă hội không lành mạnh, các chuyên gia khuyến nghị một số mẹo sau:
Xác định lư do bạn sử dụng
Có những lợi ích nhất định khi sử dụng phương tiện truyền thông xă hội. Kết nối với bạn bè, phát triển doanh nghiệp, t́m kiếm lời khuyên... Tuy nhiên, đó có phải là động lực chính của bạn để đăng kư Twitter hoặc TikTok không?
Bạn cần biết bạn muốn ǵ trong thời gian sử dụng mạng xă hội. Trước khi mở một ứng dụng, hăy dành thời gian tự hỏi ư định thực sự của bạn, lư do tại sao. Bạn muốn được biết đến? Bạn muốn kết nối? Để so sánh? Đánh giá? Nói chuyện phiếm?
"Bước đầu tiên khi sử dụng có ư thức hơn là phải biết v́ sao bạn bắt đầu", Robert Stern, người sáng lập và Giám đốc điều hành của công ty tiếp thị The Social Leader, nói.
Đừng đăng nhập khi thấy chán nản
Khi mọi thứ không theo ư ḿnh, chúng ta t́m cách nào đó thật nhanh để cải thiện tâm trạng. Tuy nhiên, Michele Goldman, nhà tâm lư học và cố vấn truyền thông cho Hope for Depression Research Foundation (quỹ nghiên cứu trầm cảm) khuyên chỉ nên dùng mạng xă hội khi tinh thần ổn định.
Ít nhất, Goldman khuyên nên theo dơi cảm xúc trong và sau khi dùng mạng xă hội để xác định tác động của nó.
Đặt mục tiêu rơ ràng
Một trong những yếu tố lớn nhất khiến mọi người luôn muốn dùng mạng xă hội là FOMO (nỗi sợ bỏ lỡ). Tiến sĩ Carl Marci, người sáng lập và Giám đốc điều hành của Innerscope Research, công ty nghiên cứu khoa học thần kinh, gợi ư nên áp dụng tư duy JOMO (niềm vui khi bỏ lỡ).
Để làm được điều đó, ông khuyên cần đặt mục tiêu sử dụng mạng xă hội rơ ràng, lư do tại sao bạn muốn xuất hiện trên mạng xă hội. Hăy tập trung vào tương lai và điều ǵ đó tích cực. Thay v́ tiếc nuối khi không lướt mạng, nên nghĩ: Tôi muốn ở bên các con nhiều hơn và làm việc hiệu quả hơn, chứ không phải muốn cố xem điện thoại ít đi.
Suy nghĩ hai lần trước khi chia sẻ
Cần cân nhắc không chỉ những ǵ bạn xem trên mạng xă hội mà cả những ǵ bạn chia sẻ. Sự cân nhắc phải gấp đôi khi chia sẻ ảnh của con cái.
Tiến sĩ Marci khuyên khi chia sẻ điều ǵ trên mạng xă hội, cần đặt câu hỏi: "Những ǵ bạn chia sẻ đúng không?", "Nó có hữu ích cho ai đó hoặc một nhóm nào đó không?" "Bài viết có truyền cảm hứng không?" "Nó có cần thiết không?" và cuối cùng là "Nó có tốt không?".
Tự giới hạn thời gian sử dụng
Khi nghiện mạng xă hội, bạn sẽ đánh mất thời gian trong thế giới thực. V́ vậy, cần có ư thức về mức độ sử dụng. Hăy đặt giới hạn cho ḿnh.
Bằng cách kích hoạt bộ giới hạn sử dụng thiết bị điện thoại trên điện thoại, bạn sẽ được đánh thức khỏi cơn nghiện. Hoặc đơn giản là để chuông 10 phút. Khi chuông reo, hăy đóng ứng dụng.
Tắt thông báo
Khi đăng bài viết, nên tắt thông báo khi có người b́nh luận, "thích". Tiếp theo, hăy giới hạn thời gian hàng ngày để trả lời những b́nh luận, đăng bài và t́m kiếm thông tin trên mạng xă hội.
Hăy xác định số giờ trung b́nh bạn sử dụng mạng xă hội và bắt đầu đặt mục tiêu hàng tuần là giảm từ 30 phút đến một giờ. Cuối cùng, tránh đăng bài và hạn chế b́nh luận của bạn trong những chia sẻ của người khác.