Nói thật với những người có thói quen khi tự nấu ăn ở nhà có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe nếu cứ giữ khăng khăng những thói xấu dưới đây, khiến sẽ có bệnh tật lũ lượt t́m đến với những người tự nấu ăn không phải lúc nào cũng tốt .
1. Để dầu sôi bốc khói mới thả thức ăn
Nhiều người thường đợi đến khi dầu bốc khói trên bếp mới thả thức ăn vào để chiên rán, xào... v́ cho rằng như vậy sẽ ngon hơn. Tuy nhiên, dầu thực vật chúng ta sử dụng hiện nay đều là dầu tinh luyện, nhiệt độ rất cao mới xảy ra hiện tượng bốc khói, thậm chí hơn 200 độ C.
Điều này không chỉ khiến các loại vitamin, protein và các dưỡng chất khác có trong dầu ăn bị phá hủy mà c̣n sản sinh ra nhiều chất gây ung thư như acrylamide, amin dị ṿng và benzopyrene... Chính v́ vậy, chỉ nên sử dụng khi dầu nóng từ 50 - 60%. Cách nhận biết tốt nhất là cho đũa vào dầu để kiểm tra độ nóng, khi xuất hiện các bọt khí nhỏ xung quanh là có thể sử dụng.
Cùng với đó, chất lượng của dầu ăn cũng khá quan trọng. Khi xào, rán ở lửa nhỏ, nhiệt độ trung b́nh là khoảng 140 - 180 độ C, rán ở lửa lớn, mức nhiệt có thể lên tới mức 180 - 200 độ C. Chính v́ vậy, lựa chọn dầu ăn tốt nhất nên chọn loại dầu có điểm khói (nhiệt độ dầu ăn bắt đầu xuất hiện khói xanh nhạt) cao, khoảng 190 - 200 độ C.
Đồng thời, cũng nên chọn loại dầu ăn không dễ bị oxy hóa, ví dụ như dầu olive. Dù dầu đậu nành, dầu ngô dù có điểm khói cao nhưng độ ổn định oxy hóa thấp, dễ sản sinh nhiều chất có hại ở nhiệt độ cao.
2. Bếp không thông thoáng
Theo quan niệm của người Việt xưa nay, nhà bếp thường là “công tŕnh phụ” trong gia đ́nh nên thường có không gian nhỏ. Hơn nữa, nhiều người thích đóng kín cửa khi nấu v́ sợ khói dầu bay vào các pḥng khác. Cũng có người đóng cửa sổ do lo lắng gió thổi vào sẽ ảnh hưởng đến quá tŕnh nấu nướng.
Điều này có thể vô t́nh gây nguy hiểm cho sức khỏe cả gia đ́nh. Bởi quá tŕnh đốt cháy tự nhiên có thể sản sinh lượng lớn carbon dioxide, nếu nhà bếp không thông thoáng th́ nồng độ khí này sẽ tăng mạnh.
Sau khi cơ thể con người hít vào một lượng lớn carbon dioxide, một mặt sẽ kích hoạt dây thần kinh giao cảm, khiến huyết áp và nhịp tim tăng cao. Mặt khác cũng sẽ tăng sức cản mạch máu ngoại biên và tác động lên huyết áp cũng sẽ rơ rệt. Điều này chắc chắn sẽ gây thêm tổn thương cho những người đă xuất hiện t́nh trạng huyết áp cao, mỡ máu cao, đường huyết cao.
Chính v́ vậy, khi nấu ăn, cần lưu ư mở các cửa sổ, cửa chính để không khí lưu thông, không gian bếp được thông thoáng. Với những gia đ́nh ở các căn hộ chung cư, không gian bếp hẹp, không thể mở các cửa th́ nên lựa chọn sử dụng các loại quạt thông gió, máy hút mùi trong bếp.
Ngoài ra, khi sử dụng máy hút mùi cũng cần lưu ư không nên tắt máy ngay sau khi nấu. Bởi lúc này khói dầu cùng nhiều loại khí độc khác vẫn chưa bị hút hết. Nên tắt máy hút mùi sau khi nấu ăn xong ít nhất là 3 - 5 phút.
3. Sử dụng một nồi nấu nhiều món liên tiếp
Nhiều người v́ tiết kiệm thời gian, công sức nên thường có thói quen sử dụng một nồi để nấu nhiều món ăn liên tiếp. Tưởng chừng vô hại nhưng thực tế những chất đọng lại dính trên bề mặt như dầu mỡ, căn thức ăn... cũng có thể gây hại cho sức khỏe. Dầu mỡ khi đun lại ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra chất gây ung thư. Cặn thức ăn khi đun lại dễ cháy, cũng là tác nhân thúc đẩy ung thư phát triển.
Cùng với đó, nhiều người cũng có thói quen dùng lại nhiều lần dầu mỡ đă qua chiên rán. Tuy nhiên, sau khi chiên thực phẩm ở nhiệt độ cao, dầu sẽ sản sinh các chất gây ung thư như amin dị ṿng và benzopyrene. Nếu sử dụng lại để nấu ăn, hàm lượng chất gây ung thư có thể tăng cao.
4. Dùng lại dầu ăn
Không ít người có thói quen tiết kiệm bằng cách sử dụng lại những dầu đă chiên một lần. Trên thực tế, điều này có thể gây hại cho sức khoẻ. Việc đun nóng dầu nhiều lần ở nhiệt độ cao có thể sản sinh ra nhiều chất gây ung thư như peroxit, chất béo chuyển hóa, dioxin, biphenyl polychlorin hóa và hydrocarbon thơm đa ṿng.
Ngoài ra một lượng lớn axit béo chuyển hóa có trong dầu ăn chiên lại nhiều lần nếu sử dụng lâu dài không chỉ gây bệnh mà c̣n làm tăng nguy cơ béo ph́.
Tốt nhất nên dùng trong ngày, hoặc nếu màu của dầu đậm hơn, sau khi chiên xuất hiện nhiều bọt nhỏ màu trắng th́ nên thay càng sớm càng tốt.
5. Để nguội thực phẩm trước khi cho vào tủ lạnh
Trước đây, nhiều người cho rằng đồ ăn nóng phải được làm nguội trước khi cho vào tủ lạnh nếu không sẽ khiến các thực phẩm khác trong tủ dễ bị hỏng hoặc phải tốn nhiều điện hơn. Tuy nhiên, nếu để thực phẩm ở nhiệt độ pḥng quá lâu sẽ khiến lượng lớn vi khuẩn sinh sôi, đặc biệt trong điều kiện nhiệt độ từ 20 - 50 độ C.
Chính v́ vậy, chỉ cần khi chạm vào đĩa thức ăn c̣n ấm (khoảng 60 độ C) không quá nóng là có thể cho vào tủ lạnh.