03/05/20
Luật sư Khanh, đang sinh sống và làm việc tại Mỹ, chia sẻ bài viết về phản ứng của người Mỹ trước dịch nCoV:
Tổng thống Mỹ Donald Trump họp báo về virus corona với quầng mắt nhợt nhạt.
Đối với virus corona, tôi cảm thấy hơi lo lắng nhưng vẫn luôn được mọi người xung quanh trấn an. Tuy vậy, tôi thật sự lo lắng khi nh́n thấy ông Trump tổ chức họp báo về vụ này.
Ông Trump trước giờ luôn có vẻ dữ tợn, nhưng ít ai dám khẳng định là ông ta có đang sợ hăi chuyện ǵ đó hay không. Nhưng trong cuộc họp báo ngày thứ bảy vừa rồi, ông Trump trông rất tơi tả. Màu vàng cam trên da mặt do các chuyên gia trang điểm dày công đắp lên không che giấu được quầng mắt nhợt nhạt của ông. Tệ hơn, giọng nói oang oang cũng không c̣n, thay vào là vẻ nghiêm nghị âu lo. Người dân Mỹ trông vào đó cũng có phần hoảng sợ.
Thông điệp của Trump phản ánh nỗi lo của ông ta về virus corona. Ngoài phần thông tin về người chết và các cố gắng chế tạo vaccine, ông chỉ nói là mọi người không nên hoảng sợ, tuân theo các chỉ dẫn y tế và tiếp tục sinh sống như thường. Nhưng, Trump không sợ virus corona sẽ giết chết người bệnh mà lo sợ những phản ứng tiêu cực sẽ giết chết nền kinh tế.
Nói về cách chống dịch, Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh (CDC) đưa ra hướng dẫn về việc rửa tay, không dùng tay chưa rửa sờ lên mặt, giữ khoảng cách ở đám đông, theo dơi sức khỏe. C̣n về khẩu trang y tế th́ CDC nói là nếu bệnh th́ nên đeo, c̣n không bệnh th́ có đeo cũng không giúp ḿnh khỏi bị nhiễm bệnh.
CDC cũng khuyến cáo là nên mua thức ăn và nhu yếu phẩm dự trữ cho hai tuần. Nguyên nhân là nếu bạn bị bệnh th́ không nên đi ra ngoài mua sắm, mà bị bệnh th́ trong hai tuần tuần sẽ khỏi, ăn hết thức ăn th́ sẽ khỏe lại và đi mua sắm tiếp. C̣n nếu không khỏi th́ phải vào bệnh viện, lúc đó có nhiều thức ăn ở nhà cũng không nên.
Báo giới th́ lo lắng về khả năng chống dịch của chính quyền Trump. Một phần lư do là nội các chính phủ Mỹ trống rất nhiều vị trí và ông Trump th́ mâu thuẫn với các nhà khoa học từ lâu. FDA và CDC gặp khó khăn trong việc tuyển người. Phần lớn nguồn lực nền y tế Mỹ nằm trong tay các công ty tư nhân c̣n ông Trump th́ đang xem xét tới khả năng dùng quyền lực chiến tranh để chống dịch.
Tuy vậy phần đông người Mỹ vẫn lững thững sinh sống như cũ. Nguyên nhân là những ǵ mà CDC khuyến cáo là những thứ mà người Mỹ trước giờ vẫn làm. Nước rửa tay khô có ở khắp nơi, nước Mỹ chỗ nào cũng có nhà vệ sinh để rửa tay. Thức ăn th́ ai cũng dùng dĩa riêng, và người Mỹ có khoảng cách xă hội rất lớn, mọi người tương tác với nhau ở khoảng cách 2m trở lên. Phần lớn người dân dùng xe hơi riêng và ít khi tụ tập.
Đại khái là xă hội Mỹ đă sinh sống theo nếp pḥng dịch từ lâu. Cái duy nhất mà chính phủ có thể làm thêm là cách ly những người về từ vùng dịch và tăng cường xét nghiệm. Cái này th́ họ không căng thẳng quá và nó là nguyên nhân khiến số ca nhiễm tăng lên. Sau cùng là đóng cửa trường lớp và dẹp hết mọi cuộc tụ tập, nhưng cái này th́ mới được nhắc tới như một khả năng thôi.
V́ sao chính phủ Mỹ không gay gắt trong việc kiểm tra người từ vùng dịch về là một dấu hỏi lớn. Chính quyền Trump dẫn đầu về việc này nhưng Trump đă không làm quá. Có người c̣n nói là do ông Trump không hiểu biết nhiều về khoa học nên phản ứng chậm, c̣n các cố vấn th́ quá sợ hăi hay chán ghét nên không dám khuyên can. Mấy hôm trước các quan chức an ninh nói với quốc hội là Nga sẽ t́m cách can thiệp bầu cử Mỹ để rồi bị Trump cách chức, nên giờ có ai muốn nói về hiểm nguy của virus chắc cũng phải suy nghĩ một chút.
Kết quả sau cùng là một số người giờ đi mua sắm thêm để tích trữ, nhưng nhiều người khác vẫn chưa động tĩnh ǵ. Chỉ có khẩu trang là hết từ lâu, các món hàng khác th́ chợ vẫn nhiều, ít nhất là các khu chợ tôi hay lui tới vẫn đầy hàng. Chỉ có các chợ châu Á hơi vắng vẻ đ́u hiu, nhưng người mới ít chứ hàng vẫn nhiều. Đối với đa số người dân Mỹ th́ cái đáng sợ là phải ở nhà chứ không phải là dịch bệnh. Ông Trump năn nỉ người dân ra đường làm việc chứ không trốn ở nhà, v́ ông sợ nền kinh tế mắc dịch trước khi người dân bị.
Hôm nay, ông Trump vặn hỏi các quan chức y tế về chuyện khi nào có vacxin và yêu cầu họ làm trong vài tháng. Khoa học th́ khó mà đốt cháy giai đoạn, một lời yêu cầu của tổng thống đâu có làm thay đổi tiến độ nghiên cứu khoa học được. Vậy là báo giới lại chỉ trích om ṣm.
Việc chống dịch ở Mỹ hiện là như vậy đó. Giờ đa phần người Mỹ vẫn b́nh tĩnh, có lẽ họ tin tưởng ở mật độ dân số thưa thớt và thói quen phớt lờ người khác. Thời gian tới mới biết Mỹ sẽ ra sao, có điều là số phận chính trị của cuộc bầu cử tổng thống sắp tới phụ thuộc rất nhiều vào con virus này.
Tạp chí Hoa Kỳ
Khanh