'Tôi thật may mắn khi đang ở Việt Nam'. Đó là lời thốt lên đầy biết ơn của Linh Phan, người Canada gốc Việt sáng lập dịch vụ du lịch Hidden Saigon. Cô đă chia sẻ những suy nghĩ về cách Việt Nam chống dịch.
Vài tuần qua, tôi đă xem và đọc tin tức về Covid-19 ở khắp nơi trên thế giới. Tôi thực sự biết ơn v́ tôi đang ở Việt Nam.
Trong bối cảnh ca nhiễm mới liên tục tăng lên ở Canada và các nơi khác, tôi cảm thấy thực sự an toàn ở Việt Nam v́ chính phủ và người dân đă thực hiện các biện pháp chống dịch từ rất sớm.
Khi các ca nhiễm bắt đầu xuất hiện ở Trung Quốc, chính phủ Việt Nam đă hành động nhanh chóng. Họ thực hiện kiểm tra y tế đối với tất cả chuyến bay đến từ Vũ Hán.
Sau đó, ngày 29/1, Việt Nam quyết định đóng cửa tất cả trường học trên toàn quốc, bao gồm cả các trung tâm ngoại ngữ và ngoài giờ.
Cô Linh Phan, người sáng lập dịch vụ du lịch Hidden Saigon. Ảnh: Tien Nguyen.
Cứ sau vài tuần, chính phủ lại đánh giá t́nh h́nh và ở thời điểm hiện tại, các trường học đóng cửa cho đến ngày 6/4. Các trường cố gắng tổ chức chương tŕnh dạy học trực tuyến và phụ huynh cũng phải thích nghi với việc cho con học tại nhà.
Nỗ lực của Việt Nam
Bộ Y tế nhắn tin cho người dân gần như hàng ngày để cung cấp thông tin về các phương pháp pḥng ngừa, cập nhật các ca nhiễm và người dân nên làm ǵ nếu họ nghĩ họ nhiễm bệnh.
Bộ Y tế cũng làm một video hoạt h́nh âm nhạc về việc rửa tay và mọi người cùng tham gia chiến đấu với Covid-19. Bài hát "Ghen Cô Vy" đă xuất hiện trên khắp các phương tiện truyền thông xă hội. Sau đó, video được John Oliver giới thiệu và bài hát này cũng gây sốt ở phương Tây.
Vào tháng 2, các ca nhiễm mới bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam. Họ phải khai báo hành tŕnh di chuyển và các trường hợp có nguy cơ nhiễm cao được xét nghiệm và cách ly tại nhà trong 14 ngày.
16 ca nhiễm đă được cách ly và điều trị khỏi trong thời gian này. Sau đợt bùng phát này, Việt Nam hoàn toàn không phát hiện ca nhiễm mới trong 22 ngày liên tiếp. Việt Nam được đưa ra khỏi danh sách các khu vực lây nhiễm nên tránh của Liên Hợp Quốc và cuộc sống bắt đầu trở lại b́nh thường.
Đến ngày 2/3, chuyến bay VN54 từ London đến Hà Nội đă thay đổi tất cả. Một hành khách 26 tuổi đă tham dự các buổi tŕnh diễn thời trang ở Milan và Paris trước khi đến thăm gia đ́nh ở London và về Hà Nội. Ngày 5/3, cô dương tính với virus và trở thành bệnh nhân số 17.
Chính phủ đă thực hiện cách ly 189 cư dân đường Trúc Bạch, nơi bệnh nhân 17 sống, 14 ngày. Tôi biết rơ khu vực này và thường ở với bạn bè tại đây mỗi khi tôi đến thăm Hà Nội.
Tôi bắt đầu thấy bạn bè đăng lên mạng rằng họ tự cách ly khi tiếp xúc với những người bị nhiễm bệnh hoặc v́ ở cùng một nơi với bệnh nhân 17. Chuyện này bắt đầu trở nên chân thật hơn với tôi.
"Việt Nam đă chuẩn bị mọi thứ"
Từ lúc đó, nhiều ca nhiễm mới được phát hiện trên khắp cả nước. Chính phủ đă nhanh chóng theo dơi lịch sử di chuyển và cách ly những người tiếp xúc với bất kỳ người nhiễm bệnh nào. Có người canh gác ở các khu vực cách ly. Với những người bị cách ly tại nhà, có người gác trước cửa nhà họ.
Các ṭa nhà cũng báo cho người dân về khu vực cách ly và tạm thời đóng cửa pḥng tập thể dục cùng hồ bơi. Chính phủ đảm bảo mỗi người cách ly được cung cấp 3 bữa ăn mỗi ngày. Chính phủ cũng hỗ trợ họ giao và nhận hàng trực tuyến.
Anh Gavin Wheeldon, một người Anh đang bị cách ly tại Việt Nam đă thốt lên: "Rơ ràng là trong khi thế giới chờ đợi và ngồi yên, Việt Nam đă chuẩn bị mọi thứ".
Anh Gavin Wheeldon, một người Anh đang bị cách ly tại Hà Nội. Ảnh: Southeast Asia Globe.
Khi tâm dịch bắt đầu chuyển sang châu Âu, chính phủ Việt Nam đă thực hiện đóng cửa với những quốc gia này. Bất kỳ ai đến Việt Nam cũng phải điền vào mẫu khai báo sức khỏe để theo dơi.
Việt Nam quyết định hạn chế số lượng người nước ngoài đến nước này khi số ca nhiễm bắt đầu tăng lên. Việt Nam không cấp thị thực du lịch cho người từ các quốc gia có tỷ lệ lây nhiễm cao. Bất kỳ ai có thị thực hợp lệ hoặc là công dân Việt Nam ngay lập tức được xét nghiệm và đưa vào cách ly trong khi họ chờ kết quả.
Những địa điểm cách ly tập trung được dựng lên khắp TP.HCM và các trung tâm thành phố lớn. Công dân Việt Nam được xét nghiệm, cách ly và điều trị miễn phí. Với người nước ngoài, họ sẽ được xét nghiệm và cách ly miễn phí. Tuy nhiên, họ sẽ phải trả tiền điều trị và nếu kết quả âm tính, họ cũng phải trả tiền xét nghiệm.
Cuối tuần trước, để pḥng dịch lây lan, Việt Nam đă đóng cửa tất cả các quán bar, câu lạc bộ, karaoke, rạp chiếu phim, các địa điểm mát xa trong toàn thành phố. Chính phủ cũng yêu cầu mọi người phải đeo khẩu trang ở những nơi công cộng như siêu thị, bến xe, sân bay...
Không đeo khẩu trang th́ không được vào. Những người cố t́nh che giấu bệnh hoặc cố gắng trốn cách ly sẽ bị phạt.
Chúng tôi không bị thiếu thực phẩm hay đồ dùng cần thiết. Chỉ có một ngày mà mọi người mua sắm hoảng loạn. Đó là ngày sau khi công bố ca bệnh số 17.
Người Việt Nam cũng t́m ra nhiều cách để giúp đỡ nhau. Khi nông dân trồng thanh long đăng trên mạng xă hội về việc mất thu nhập do nhu cầu từ Trung Quốc giảm, một hiệu bánh đă mua số thanh long này và làm thành bánh ḿ có màu hồng. Người dân đă đổ xô đi mua những ổ bánh ḿ này.
Người dân cũng được tặng khẩu trang miễn phí trên đường phố. Siêu thị đưa ra giới hạn số lượng dung dịch sát khuẩn một người có thể mua. Những nơi công cộng và các ṭa nhà chung cư cũng đặt các chai dung dịch sát khuẩn để mọi người sử dụng. Các công ty cho nhân viên làm việc tại nhà. Tất cả điều này hạn chế lây lan Covid-19.
Tuy vậy, Việt Nam cũng bị ảnh hưởng nặng nề về tài chính, đặc biệt là ngành khách sạn và du lịch, bao gồm cả Hidden Saigon. Ước tính ngành du lịch Việt Nam sẽ mất khoảng 5 tỷ USD. Đường phố vắng, khách liên tục hủy tour và pḥng khách sạn, nhà hàng và quán cà phê vắng khách. Việc giảm lượng khách và hủy bỏ các sự kiện cũng ảnh hưởng đến nghệ sĩ và nhà cung cấp (cho thuê thiết bị, dịch vụ in ấn...).
Tuần trước, tôi đến bưu điện thành phố để gửi thư và tôi chưa bao giờ thấy nơi này vắng như vậy trong 14 năm sống ở đây. Thường nơi này sẽ có gần 100 khách du lịch với nhiều xe buưt du lịch và xe hơi xếp hàng bên ngoài. Lúc tôi đến, bưu điện chỉ có khoảng 20 khách du lịch mà thôi.
Tính đến ngày 22/3, Việt Nam có 113 người được xác nhận dương tính với Covid-19, không có trường hợp tử vong và 17 người đă b́nh phục hoàn toàn. Tôi hy vọng rằng với những nỗ lực của chính phủ và nhân dân Việt, chúng ta sẽ có thể hạn chế được dịch lây lan.
VieTBF@ sưu tầm.