Cựu Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Jim Mattis chỉ trích Tổng thống Donald Trump đang chia rẽ nước Mỹ trong bối cảnh các cuộc biểu t́nh lan rộng sau cái chết của công dân da màu.
Cựu Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Jim Mattis và Tổng thống Donald Trump. (Ảnh: AFP)
“Donald Trump là tổng thống đầu tiên trong cuộc đời tôi mà không cố gắng đoàn kết người Mỹ, thậm chí c̣n không tỏ ra là cố gắng làm như vậy. Thay vào đó, ông ấy đang chia rẽ chúng ta”, cựu Bộ trưởng Quốc pḥng Jim Mattis cho biết trong bài viết được tạp chí Atlantic đăng tải.
“Chúng ta đang chứng kiến những hệ quả của 3 năm lănh đạo không chín chắn”, ông Mattis nói.
Cựu Bộ trưởng Mattis, người từ chức hồi tháng 12/2018 sau khi Tổng thống Trump chỉ đạo rút quân khỏi Syria, cũng bày tỏ sự ủng hộ với những người biểu t́nh tại Mỹ. Ông Mattis từng nhiều lần mâu thuẫn với Tổng thống Trump khi c̣n giữ chức lănh đạo Lầu Năm Góc.
Ông Mattis cho biết ông cảm thấy “giận dữ và ghê sợ” khi chứng kiến các diễn biến trong tuần qua, trong bối cảnh Tổng thống Trump dọa triển khai quân đội để trấn áp các cuộc biểu t́nh bạo lực tại một số thành phố.
Các cuộc biểu t́nh nổ ra nhằm phản đối t́nh trạng phân biệt chủng tộc sau cái chết của George Floyd, người đàn ông da màu bị cảnh sát da trắng bắt giữ và gh́ đầu đến chết hôm 25/5. Một số cuộc biểu t́nh biến thành bạo loạn khi nhiều người ngang nhiên đập phá các cửa hàng, hôi của, cướp bóc và phá hoại tài sản.
Theo ông Mattis, việc người biểu t́nh kêu gọi công lư b́nh đẳng là nhu cầu “chính đáng và phổ quát mà tất cả chúng ta nên ủng hộ”. Ông cũng chỉ trích quyết định sử dụng lực lượng an ninh để giải tán người biểu t́nh ôn ḥa bên ngoài Nhà Trắng hôm 1/6 chỉ để “dọn đường” cho Tổng thống Trump đi qua và chụp ảnh gần một nhà thờ gần đó.
“Khi tôi nhập ngũ 50 năm trước, tôi từng tuyên thệ sẽ ủng hộ và bảo vệ Hiến pháp. Có nằm mơ tôi cũng không nghĩ rằng những người lính có chung lời thề đó, trong bất kỳ t́nh huống nào, lại được lệnh trấn áp các quyền được ghi nhận trong hiến pháp của người dân Mỹ, chưa nói đến việc phải dọn đường cho một vị tổng tư lệnh chụp ảnh một cách kỳ quặc với các lănh đạo quân đội đứng bên cạnh”, ông Mattis b́nh luận.
“Chúng ta phải lên án và đ̣i các lănh đạo chịu trách nhiệm nếu họ coi thường Hiến pháp của chúng ta”, cựu bộ trưởng Mỹ nói.
Trong bài phát biểu tại Nhà Trắng hôm 1/6, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ triển khai quân đội Mỹ để “ngăn chặn bạo lực và khôi phục an ninh, an toàn tại Mỹ”. Ông Trump cũng cảnh báo nếu lănh đạo các bang không hành động để bảo vệ mạng sống và tài sản của người dân, ông sẽ điều động quân đội Mỹ giải quyết vấn đề thay cho họ.
Cựu Tổng thống Barack Obama lên tiếng về biểu t́nh
Cựu Tổng thống Barack Obama (Ảnh: Reuters)
Trong b́nh luận đầu tiên kể từ khi cái chết của George Floyd gây rúng động nước Mỹ, cựu Tổng thống Obama đă ủng hộ các cuộc biểu t́nh để đ̣i b́nh đẳng sắc tộc và cho rằng các cuộc biểu t́nh này có thể dẫn tới những cải cách trên quy mô quốc gia.
Người tiền nhiệm của Tổng thống Donald Trump cũng hối thúc các nhà chức trách địa phương và liên bang xem xét lại chính sách sử dụng vũ lực. Ông Obama đề cập trực tiếp tới nhóm thanh niên da màu, những người mà ông cho rằng thường xuyên phải chứng kiến hoặc nếm trải t́nh trạng bạo lực.
“Tôi muốn các bạn biết rằng các bạn mới là những người quan trọng. Tôi muốn các bạn biết rằng mạng sống của các bạn mới là quan trọng và giấc mơ của các bạn mới là quan trọng”, cựu tổng thống Mỹ nói thêm.
Trong thông điệp gửi các nhà lănh đạo địa phương, ông Obama nói: “Tôi kêu gọi mỗi thị trưởng trong đất nước này hăy xem xét lại các chính sách sử dụng vũ lực với các thành viên trong cộng đồng của các bạn và cam kết với các cải cách đă được lên kế hoạch”.
Ông Obama không trực tiếp đề cập tới cách Tổng thống Trump giải quyết các cuộc bạo loạn, bao gồm đề nghị gây tranh căi của ông chủ Nhà Trắng về việc quân đội phải “áp đảo” người biểu t́nh. Tuy nhiên, ông Obama tỏ ra giận dữ với việc lực lượng an ninh sử dụng hơi cay nhằm vào người biểu t́nh bên ngoài Nhà Trắng, trước khi ông Trump đi bộ tới một nhà thờ gần đó.