Chính phủ Mỹ đang nghiên cứu -căi nhau th́ chính xác hơn- kế hoạch tung ra một gói cứu trợ nữa để giúp dân đối phó với kinh tế sa sút v́ vi khuẩn corona tấn công. Không nên quên, trợ cấp thất nghiệp đặc biệt 600 đô một tuần đă hết hạn.
Phe DC vẫn giữ chủ trương phát quà tối đa, trong khi phe CH lo sợ lạm dụng, người dân nằm nhà ăn trợ cấp dài dài.
Thay v́ đưa tiền mặt khiến thiên hạ chỉ muốn nằm nhà, TT Trump muốn giảm thuế ‘payroll tax’. Phe DC hô hoán ngay đây là cách cắt tiền già và tiền Medicare. Đọc được chữ ‘payroll tax’, các cụ tỵ nạn mù mờ la toáng ngay Trump chỉ lo ‘cắt thuế’ cho dân giàu v́ các cụ chẳng hiểu tư ǵ về cái payroll tax này.
Gọi là ‘payroll tax’ nhưng thật sự không phải là tax hay thuế ǵ hết, do đó khi giảm th́ không thể gọi là “cắt thuế” cho nhà giàu hay nhà nghèo ǵ hết, cụ ơi. Đó là tiền quư cụ bị bắt phải để dành khi c̣n đi làm, để mai mốt khi về hưu th́ lấy lại dưới h́nh thức tiền SSA và tiền đóng vào bảo hiểm y tế người già Medicare. Chẳng liên quan sơ múi ǵ đến chuyện nghèo hay giàu, tàn tật hay không, bệnh hoạn hay không. Payroll tax được tính trên 14% số tiền lương mỗi tháng, trong đó mỗi người đi làm đóng một nửa, công ty đóng một nửa. Trong số 14% này, có 11% sẽ đi vào quỹ tiền già Social Security, được trả lại cho mỗi người khi đến tuổi 65 qua h́nh thức gọi là tiền già mỗi tháng, và 3% được xung vào quỹ Medicare là quỹ bảo hiểm y tế cho người từ 65 tuổi trở lên.
Có nhiều chi tiết cần phải biết:
- Đúng là bây giờ đóng ít th́ về già nhận được ít hơn. Đóng ít đóng nhiều vẫn là tiền của quư cụ. Đóng ít th́ mai mốt nhận ít, đóng nhiều mai mốt nhận nhiều hơn, có vậy thôi. Đây là lựa chọn giữa đáp ứng nhu cầu cấp bách hiện nay hay đáp ứng nhu cầu của mấy chục năm nữa. Câu hỏi cho quư vị là quư vị muốn có tiền bây giờ hay vài chục năm nữa?
- Giảm payroll tax không phải là “cắt thuế nhà giàu”. Payroll tax chỉ thu tới mức lợi tức tối đa là 132.900 đô một năm thôi, nghĩa là thu nhập trên mức đó không đóng một xu thuế này. Do đó, giảm payroll tax chẳng nghĩa lư với các ‘nhà giàu’. Lấy ví dụ cho dễ hiểu, giảm payroll tax từ 7% xuống c̣n 2%:
o anh trung lưu thấp lănh lương 50.000 đô một năm, đóng 7% x 50.000 = 3.500 đô, bây giờ chỉ đóng 2% hay 1.000 đô. Có thêm được 2.500 đô để xài năm nay.
o anh triệu phú có thu nhập 1.000.000 đô một năm, đóng 7% x 132.900 = 9.300 đô, bây giờ chỉ đóng 2% x 132.900 = 2.660 đô. Có thêm được hơn 6.600 đô để xài, muỗi đốt gỗ so với lợi tức 1 triệu.
- Quỹ tiền già do mỗi người đóng, được đầu tư dài hạn vào công khố phiếu Mỹ, sinh lăi cỡ 4% hiện nay, sau khi khấu trừ lạm phát khoảng 2,5% th́ lăi suất thực tế chỉ là khoảng 1,5%, trong khi nợ ngân hàng đ̣i lăi suất từ 8% (nợ kinh doanh) tới 18% (nợ tiêu thụ); nghĩa là quỹ tiền già là quỹ đầu tư tệ nhất mà hậu quả là… mất tiền to cho quư vị (TT Bush con có ư định cho phép người dân lấy một phần tiền này để tự ư đầu tư vào những chỗ sinh lời nhiều hơn, nhưng bị phe DC kiểm soát quốc hội cản, phe DC luôn luôn chủ trương tất cả để Nhà Nước lo, không cho dân tự lo).
- Khi đến tuổi hưu, người ta nhận một số tiền hưu được tính trên số tiền đă đóng, dựa trên sác xuất sống dai của dân, trung b́nh là 90 tuổi. Thực tế là số người sống tới 90 tuổi chưa tới 1% dân Mỹ, nghĩa là 99% chết trước tuổi 90, mà chết trước tức là Nhà Nước đă lấy một phần tiền của quư vị rồi. Nôm na ra, quỹ tiền già ở Mỹ là một h́nh thức Nhà Nước ăn chặn tiền của quư vị, bằng hai cách, 1) bắt phải đầu tư vào công khố phiếu tức là bắt quư vị phải cho Nhà Nước vay với lăi suất rất thấp, và 2) nếu quư vị chết trước 90 tuổi, Nhà Nước giữ lại tiền quư vị chưa kịp nhận chứ không cho con cháu nhận đâu, quư vị chết càng sớm, Nhà Nước càng lời to.
- TT Trump chủ trương giảm payroll tax là để khuyến khích mọi người đi làm, v́ chỉ có đi làm mới phải đóng và được giảm thuế này. Phe DC chủ trương cho tiền thẳng cho tất cả mọi người là h́nh thức cổ vơ thiên hạ lạm dụng nằm nhà không đi làm vẫn có tiền.
- Ư kiến của TT Trump không được các nghị sĩ và dân biểu -kể cả phe CH- ủng hộ v́ phần lớn nghị sĩ và dân biểu muốn đưa tiền thẳng cho dân v́ dễ hiểu hơn, nhất là trong mùa bầu cử hiện nay.
Vu linh