USA Coca-Cola Việt Nam thua lỗ và bán công ty

[Gibbs]

Trong vòng 28 năm hiện diện, Công ty TNHH Nước giải khát Coca-Cola Việt Nam có 19 năm báo lỗ và đã bị cơ quan thuế phạt. Giữa tháng 7/2022, Swire công ty con 100% vốn của Tập đoàn Swire Pacific, tuyên bố mua lại hoạt động của Coca-Cola Việt Nam và Campuchia. Thương vụ dự kiến sẽ hoàn tất trong vòng 6 tháng và tiêu tốn 1,015 tỷ USD.


Dù có mặt từ lâu, Coca-Cola Việt Nam trải qua 19 năm lỗ triền miên mới phát sinh lợi nhuận. Trên thực tế, ngay cả khi báo lãi, biên lợi nhuận ròng của doanh nghiệp này tương đối thấp bất chấp việc thu về hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Tính đến cuối năm 2012, lỗ lũy kế được nhà sản xuất nước giải khát chấp nhận khoảng 3.768 tỷ đồng, vượt quá vốn chủ sở hữu 2.950 tỷ đồng. Phải cho đến năm 2013, sau khi doanh nghiệp lần đầu tiên báo lãi (150 tỷ đồng), khoản lỗ lũy kế mới có cơ hội được thu hẹp.

Năm 2015, Coca-Cola Việt Nam bắt đầu đóng thuế thu nhập doanh nghiệp. Giải thích vấn đề này, đại diện Coca-Cola Việt Nam cho biết doanh nghiệp đã chịu thua lỗ trong thời gian dài nên không thuộc đối tượng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.

Tuy nhiên, dù báo lỗ nhiều năm liền, công ty vẫn liên tục mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh. Đây đồng thời là giai đoạn doanh nghiệp bắt đầu chứng kiến sự bùng nổ doanh thu.

Năm 2019, doanh thu công ty lập đỉnh, đạt 9.297 tỷ đồng, trước khi sụt giảm và chấm dứt chuỗi tăng trưởng do sự ảnh hưởng của Covid-19.

Theo báo cáo của Swire Pacific, trong năm 2020, công ty thu về 7.998 tỷ đồng, giảm hơn 1.000 tỷ đồng so với cùng kỳ năm liền trước nhưng lãi sau thuế đạt 837,8 tỷ đồng, mức cao nhất từ trước đến nay.

Đến năm 2021, doanh thu công ty đạt 8.482 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế tương ứng 740,6 tỷ đồng. Tính đến hết năm, tài sản ròng của Coca-Cola Việt Nam đạt 381,5 triệu USD, khoảng 8.829 tỷ đồng.

Chưa năm nào lợi nhuận sau thuế của Coca-Cola ở mức 3 con số. Trên thực tế, biên lợi nhuận ròng của công ty thấp hơn nhiều so với các đối thủ cùng ngành như Tân Hiệp Phát, Suntory PepsiCo…

Hiện thị trường đồ uống không cồn tại Việt Nam vẫn do Suntory PepsiCo dẫn đầu. Tính riêng năm 2019, công ty thu về 18.302 tỷ đồng, gấp đôi Coca-Cola Việt Nam và Tân Hiệp Phát.

Mặt khác, lợi nhuận trước thuế của Tân Hiệp Phát đạt 3.304 tỷ đồng, cao gấp 3 lần Coca-Cola. Trong khi đó, Suntory PepsiCo lãi khoảng 2.677 tỷ đồng.

Trong suốt quá trình hoạt động tại Việt Nam, Coca-Cola vướng vào nhiều lùm xùm liên quan đến chất lượng sản phẩm hay vấn đề quảng cáo. Đáng chú ý, doanh nghiệp này từng bị cơ quan quản lý nghi ngờ chuyển giá để trốn thuế khi liên tục báo lỗ.

Qua đợt thanh tra kéo dài từ năm 2007-2015, Coca-Cola Việt Nam bị cơ quan thuế phạt và truy thu hơn 821 tỷ đồng. Sau đợt thanh tra, Tổng cục Thuế đã điều chỉnh giảm số lỗ phát sinh hơn 762 tỷ đồng trong giai đoạn này. Doanh nghiệp cũng xác định số lỗ của giai đoạn trước (từ 2002-2006) không được chuyển lỗ là hơn 202 tỷ.

Theo Bloomberg, tập đoàn Swire Pacific của Anh có kế hoạch mua lại hoạt động sản xuất của Coca-Cola tại Việt Nam và Campuchia với giá 1,015 tỷ USD. Đây là lần đầu tiên tập đoàn có trụ sở tại Hong Kong mở rộng sang thị trường đồ uống Đông Nam Á.

Trong hồ sơ gửi lên sàn giao dịch chứng khoán ngày 18/7, Swire cho biết thỏa thuận sẽ đưa mảng kinh doanh đồ uống của tập đoàn tới một trong những thị trường đồ uống phát triển nhanh chóng nhất. Thương vụ dự kiến sẽ hoàn tất trong vòng 6 tháng tùy thuộc vào thỏa thuận chống độc quyền.

Hiện đồ uống và bất động sản đang là hai mảng kinh doanh sinh lời cao nhất của tập đoàn 206 năm tuổi. Ngoài ra, doanh nghiệp này cũng đầu tư vào lĩnh vực mới nổi như chăm sóc sức khỏe, đồng thời nắm phần lớn cổ phần của hãng hàng không Cathay Pacific Airways.
Swire và Coca-Cola vốn có mối quan hệ lâu dài. Doanh nghiệp đã là đơn vị nhượng quyền của nhà sản xuất đồ uống từ những năm 1960.

Swire sở hữu thương hiệu Swire Coca-Cola Ltd, đối tác lớn thứ 5 của Coca-Cola. Hàng năm, doanh số sản xuất đồ uống tĩnh và có ga tại Hong Kong, Trung Quốc đại lục, Đài Loan và một số khu vực ở Mỹ vượt 1,7 tỷ đơn vị hộp.

Tập đoàn này từng mua lại dây chuyền sản xuất của nhà sản xuất nước giải khát ở miền Nam Trung Quốc vào năm 2016. Chi nhánh này là một trong những cơ sở sản xuất lớn nhất thế giới của Coca-Cola, hiện phục vụ khoảng 675 triệu khách hàng ở Trung Quốc đại lục.