7/24
California là tiểu bang đông cộng đồng sắc tộc nhất nước Mỹ và cũng là nơi có đông người Việt cư ngụ nhất trên thế giới – ngoài Việt Nam. Do tính chất đa dạng này, chúng ta may mắn có một hệ thống y tế tiểu bang quan tâm đến sức khỏe của cộng đồng thiểu số, và đặc biệt trong t́nh h́nh dịch bệnh COVID-19 hoành hành suốt hơn 2 năm qua.
Theo các dữ liệu liên quan tới t́nh trạng chích ngừa COVID-19, th́ người Mỹ gốc Á Châu và người Việt có tỷ lệ chích ngừa cao nhất nước.
Lư do khiến người Mỹ gốc Việt không ngại chích ngừa đến từ một số những truyền thống tích cực, như:
Quen với việc chích ngừa dịch bệnh từ lâu tại Việt Nam.
Quen đeo khẩu trang mỗi khi bị bệnh hay ở nơi bụi bặm.
Tinh thần tuân thủ tập thể thay v́ hành xử theo lựa chọn cá nhân.
Sự gắn bó trong gia đ́nh và cộng đồng giúp mọi người cùng nhau cảnh giác dịch bệnh, loan truyền tin tức về tử vong khiến mọi người quan tâm hơn tới việc chích ngừa khi có thuốc, và mách cho nhau biết nơi chích ngừa.
Cả bốn yếu tố này cũng thường thấy trong các cộng đồng Á châu bạn. Chính v́ vậy mà tỷ lệ chích ngừa của người Mỹ gốc Á cao nhất nước, 85% trung b́nh toàn quốc và 88% tại California.
Nhưng nói chung, tỷ lệ các em chích ngừa vẫn c̣n quá thấp, chỉ khoảng 35.7% tại California.
Sự kiện cha mẹ ngần ngại chích ngừa cho con nhỏ của ḿnh xảy ra trong mọi cộng đồng do e ngại vaccines COVID-19 dùng kỹ thuật mới mRNA và những lầm tưởng do thiếu thông tin hoặc các tin thất thiệt.
Tuy nhiên, có lẽ do văn hóa chích ngừa từ Việt Nam mà phụ huynh Việt cũng cho con em ḿnh chích ngừa nhiều hơn các cộng đồng bạn.
Bác sĩ Doan Tuyet Linh và Wendy Hui, hai bác sĩ trẻ em tại Valley Health Center vùng San Jose, đều cho biết: ít có gia đ́nh Việt Nam nào mà từ chối cho con nhỏ của ḿnh chích ngừa; nếu có, đa số là v́ họ e ngại sự an toàn cho con nhỏ và muốn chờ thêm ít lâu nữa. Nhưng khi được giải thích và thuyết phục, hơn một nửa đă cho con chích ngừa.
Ngoài ảnh hưởng tiêu cực chung cho mọi sắc dân, bao gồm hiện tượng “chính trị hóa đại dịch và xuyên tạc khoa học”, tác hại của tin giả và các thuyết âm mưu về vaccines và COVID-19, người Mỹ gốc Việt c̣n có những đặc điểm khác khiến cộng đồng Việt Nam dễ bị tin giả lung lạc, đó là:
Đa số người Việt tại Mỹ là những người tị nạn Cộng sản, do đó họ thường mất tin tưởng vào các giới chức hoặc định chế chính quyền, dễ tin vào những thành phần hoặc truyền thông cực đoan/cực hữu.
Yếu tố rào cản ngôn ngữ khiến họ gặp trở ngại trong việc t́m hiểu sự thật và trở thành nạn nhân của tin giả tràn lan trên Internet.
Văn hóa tin vào dược thảo hoặc phương pháp chữa trị tự nhiên được truyền miệng trong dân gian.
Cũng may là nhờ “văn hóa” chích ngừa và sợ dịch, nên đa số người Việt vẫn chích ngừa COVID-19.
Đa số tuổi trẻ trong cộng đồng Việt Nam không bị trở ngại ngôn ngữ nên nắm vững thông tin hơn và sẵn sàng chích ngừa cho ḿnh lẫn con trẻ.
Chị Trần Minh, một bà mẹ trẻ ở vùng Santa Clara đă chia sẻ với đài TNT về niềm vui khi hai em bé con chị được chích ngừa COVID-19, và cho biết cháu trai 11 tuổi và cháu gái 9 tuổi đều có những phản ứng phụ rất nhẹ sau khi chích ngừa, kể cả mũi chích tăng cường.
Anh Phan Quốc, một người cha trẻ tại Sacramento có cháu bé hơn 4 tuổi, cũng đă chia sẻ với đài TNT niềm vui về vaccines cho các em nhỏ và sửa soạn đưa con đi chích ngừa COVID.
Theo Bác Sĩ Lucia Abascal từ Cơ Quan Y Tế Công Cộng California (CDPH), th́ có một nhận định sai lầm khá phổ biến trong dư luận là trẻ em miễn nhiễm với COVID-19. Trên thực tế, tuy tỷ lệ trẻ em mắc bệnh ít hơn người lớn, nhưng COVID vẫn là một trong năm nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho các em, nhất là với biến chủng Omicron dễ lây lan hiện nay. Vaccines sẽ giúp các em bảo vệ tới hơn 90% trường hợp từ COVID-19, và nếu có bị nhiễm th́ bệnh cũng nhẹ hơn, ít phải vào nhà thương và đơn vị cấp cứu, tránh được hội chứng COVID-19 kéo dài do bị viêm các bộ phận khác nhau trong cơ thể, cũng như thoát tử vong.
Hai loại vaccines COVID-19 được Cơ quan Quản trị Thực Phẩm và Thuốc men FDA, và Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh CDC chuẩn thuận dùng cho mọi lứa tuổi từ 6 tháng trở lên là Pfizer và Moderna, với liều lượng thấp hơn cho các em bé so với người lớn tuổi hơn. Cả hai loại vaccine này đều xử dụng kỹ thuật mới mRNA, rất an toàn và hiệu nghiệm v́ đă được nghiên cứu hơn 15 năm nay và thử nghiệm kỹ lưỡng trên hàng ngàn em nhỏ.
CDC cho biết, trong số gần 300 triệu người đă được chích ngừa, tỷ lệ người bị phản ứng nặng hoặc tử vong rất nhỏ, trong khi đó hiệu quả ngăn chặn bệnh lây lan, ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong lại rất cao (trên 90% nếu được chích ngừa đầy đủ). Nhờ vậy mà đời sống tại Mỹ cũng như nhiều nơi trên thế giới đang dần dần trở lại b́nh thường hơn. Tuy nhiên, các biến chủng mới tiếp tục xuất hiện và mọi người từ 6 tháng trở lên đều được khuyên phải chích ngừa, kể cả mũi tăng cường cho các em nhỏ từ 5 tuổi trở lên.
Theo Bác Sĩ Jennifer Miller của bệnh viện Nhi Đồng Los Angeles, mối quan tâm lớn nhất của các bậc phụ huynh khiến họ trở nên e dè về việc chích ngừa cho con trẻ là phản ứng phụ của vaccine COVID-19. Nhưng các phản ứng phụ này rất nhẹ, chỉ vài ngày sẽ hết, bao gồm: sưng và đau chỗ tiêm, sốt nhẹ, mệt mỏi, nhức đầu … và là phản ứng b́nh thường của cơ thể đối với mọi loại vaccines. Cũng có em không hề bị phản ứng phụ. Phản ứng nghiêm trọng với vaccine tuy có, nhưng rất hiếm.
Bác sĩ Miller cũng cho biết là có phụ huynh e ngại phản ứng phụ nặng là viêm cơ tim. Nhưng theo CDC, trong số 18.1 triệu liều Pfizer chích cho các em nhỏ từ 5-11 tuổi, chỉ có 20 ca bị viêm cơ tim, và tất cả đều chỉ ở mức trung b́nh và nhẹ, phục hồi nhanh chóng. Trong khi đó, nếu không chích vaccine COVID-19, xác suất các em bị viêm cơ tim sẽ cao hơn và mức độ viêm sẽ nặng hơn rất nhiều.
Các em bé đă bị COVID-19 cũng cần chích ngừa. Bác Sĩ Abascal cho biết: “Bệnh nhân vừa khỏi COVID-19 là có thể chích ngừa ngay một khi không c̣n phải cách ly, không bị phản ứng phụ hay vấn đề ǵ. Tôi sẽ cho con gái đang bị COVID của tôi đi chích ngừa ngay sau khi cháu khỏi.”
Các em nhỏ cũng có thể chích ngừa COVID-19 cùng lúc với các loại vaccines khác.
Theo bác sĩ Abascal, chích ngừa COVID-19 cho trẻ em mang lại nhiều lợi ích: “Nếu bị bệnh th́ xác suất phải vào nhà thương rất rất thấp; nếu vào nhà thương th́ xác suất phải vào pḥng cấp cứu rất thấp, do đó xác suất thiệt mạng thấp. Giúp bảo vệ các em và cả gia đ́nh cùng những người trong cộng đồng của chúng ta”
– Giúp bảo vệ các thành viên khác trong gia đ́nh mà lớn tuổi hoặc hệ miễn nhiễm yếu và có nguy cơ cao bị bệnh nghiêm trọng nếu mắc COVID-19.
– Giúp trẻ có thể trở lại trường và tham gia an toàn vào các môn thể thao, sân chơi, và các hoạt động nhóm khác.
– Giúp làm chậm sự lây lan và biến thái của COVID-19 trong trường học và cộng đồng nói chung hầu chấm dứt dịch bệnh.
Theo báo cáo của Học viện Nhi khoa và Hiệp hội Bệnh viện Nhi đồng Hoa Kỳ, tính đến ngày 26 tháng 5 năm 2022, gần 13,4 triệu trẻ em dưới 18t đă xét nghiệm dương tính với COVID-19, gần 40.000 người đă phải nhập viện và hơn 1.500 trẻ em tử vong kể từ khi bắt đầu đại dịch.
Nói chung, lợi ích của việc tiêm vắc-xin COVID-19 lớn hơn rủi ro rất nhiều.
CDC khuyến cáo tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên nên tiêm vaccine pḥng ngừa COVID-19. Đây là phương pháp duy nhất hiện tại để bảo vệ các em nhỏ. Những em từ 5 tuổi trở lên cũng nên chích mũi tăng cường, và người lớn nên chích hai mũi tăng cường.
|
|